دوستی مي‌گفت استادشان سر کلاس درس با خنده می‌گوید «شوهرقاپون است، دخترها بجنبید!» جوک‌ها برای تفریح ملت از قحطی شوهر می‌گویند، سریال‌ها و فیلم‌های سینمایی از تکاپوی دخترها و پیردخترها و بیوه‌ها برای تور کردن مردها می‌گویند. این پیام‌ها در شرایط افزایش تجرد در جامعه منتقل می‌شود. مسئله تجرد در رابطه با زنان و مردان معنا می‌یابد، اما نکته اینجاست که زنان در این رابطه موردتوجه جدی‌تر قرار می‌گیرند. بیشتر جوک‌ها درباره ایشان گفته می‌شود، بیشتر سوژه‌های طنز از کنش‌ها و واکنش‌های ایشان گفته می‌شود، چرا؟ چون ازدواج زنان برابر است با اتفاقی به‌نام «خواستن» ایشان. شهید مطهری در کتاب «نظام حقوق زن در اسلام» وقتی از رابطه زن و مرد و ازدواج سخن می‌گوید، مرد را مظهر نیاز و زن را مظهر ناز می‌داند؛ یعنی این مرد است که در پی زن رفته و او را می‌خواهد. تا اینجای قضیه خواستن زن توسط مرد طبیعی و به‌شدت مورد تحسین است، اما مسئله از جایی شروع می‌شود که دختر مجرد از سوی اطرافیان «نخواستنی» و «قابل‌ترحم» تلقی می‌شود؛ یعنی جامعه برای دختری که ازدواج‌نکرده دل سوزانده و او را دارای ضعفی خاص می‌داند.

از اینجا به بعد پای روحیه خاص ما به میدان می‌آید و آن‌هم چیزی نیست مگر تبدیل ضعف‌ها و خلأها به جوک و سوژه‌هاي طنزآمیز و فراگیر شدن آن‌ها؛ یعنی با ضعف قلمداد کردن تجرد دخترها پای جوک و تحقیر به میدان باز می‌شود. طبیعی است که با فراگیر شدن این وضعیت دخترها حاضر باشند به هر قیمتی برای خودشان شوهری دست‌وپا کنند! این هر قیمتی همان تحقیر روحی، روانی و جسمی است که دختران بر خود روا می‌دارند برای به دست آوردن شوهر. جسمی‌اش که همان بلاهایی است که بر سر ظاهر و چهره خود می‌آورند، روحی و روانی‌اش هم همان دل دادن هر روزه به مردی است به امید این‌که بالاخره یک کدامشان دختره را «بگیرد»! بله «بگیرد».

از اینجا به بعد، معادله برعکس می‌شود، دختری که مظهر ناز بوده، می‌شود مظهر نیاز و...! چرا؟ چون شوهرقاپون است. وقتی شوهرقاپون شد، دختر دست‌یافتنی می‌شود و دختر دست‌یافتنی از نظر خیلی‌ها نخواستنی است. این زنجیره عجیب‌وغریب، دور تسلسل باطلی است که قطعاً با جوک‌ها و طنزهای موجود درست نمی‌شود. همتی جدی نیاز است تا اولاً با این فضای تحقیرآمیز مقابله شود و بعد از آن، همه اقشار جامعه ضمن تلاش برای ایجاد شرایط ازدواج و ارائه راه‌کارهایی واقعاً مناسب و راهگشا بتوانند با دختران مجردی که به هر دلیلی نتوانسته‌اند ازدواج کنند، رفتاری مناسب و در شأن یک دختر مسلمان داشته باشند. جوک‌ها و فضای موجود چیزی جز تحقیر دختران این مرزوبوم نیست و این تحقیر نتایج ناخوشایندی به همراه دارد؛ نتایجی که پرداختن به آن‌ها به مجالی دیگر نیاز دارد.

سحر دانشور

مجله آشنا، شماره 221، صفحه 11