وقتی یبوست دارید یعنی به تعداد دفعاتی که لازم است مزاجتان کار نمی‌کند یا مدفوعتان به‌سختی دفع می‌شود. تعریف استاندارد یبوست می‌گوید وقتی در هفته کمتر از سه بار مدفوع کنید یعنی یبوست دارید.

هرکسی الگوی دفع خاص خودش را دارد؛ مثلاً بعضی از افراد روزی یک‌بار دفع دارند و عده‌ای هم روزی چند بار و بعضی‌ها هم یک روز در میان. برای هرکسی با هر الگوی دفعی که دارد، کاهش تعداد دفعات اجابت مزاج که طبق الگوی دفع همیشگی فرد نباشد می‌تواند علامتی از یبوست به حساب بیاید.
مدفوع سفت و خشک وادارتان می‌کند برای خارج کردنشان فشار بیاورید. ضمناً یبوست مزمن باعث می‌شود دچار علائمی مانند شکم درد و نفخ شوید. روغن کرچک گاهی می‌تواند به‌عنوان درمان یبوست مفید باشد.

علت‌های یبوست

علت یبوست اغلب به رژیم غذایی مربوط می‌شود. اگر شما به‌اندازه کافی آب ننوشید و فیبر مصرف نکنید، مدفوعتان خشک و سفت می‌شود و وقتی چنین اتفاقی می‌افتد مدفوع نمی‌تواند به‌راحتی از مسیر روده رد شود. برخی از داروها نیز باعث یبوست می‌شوند و در واقع یبوست از عوارض جانبی این داروهاست:
. آنتی‌اسیدها
. داروهای ضدتشنج
. داروهایی که فشارخون را پایین می‌آورند
. مکمل‌های آهن
. مسکن‌های نارکوتیک یا مخدر
. داروهای سداتیو یا آرام‌بخش
. برخی از داروهای ضدافسردگی

برخی از بیماری‌ها نیز می‌توانند موجب یبوست شوند:
. باریک شدن روده بزرگ
. سرطان کولون
. تومورهای روده
. عوارضی که بر عضلات روده اثر می‌گذارند مانند ام اس، پارکینسون و سکته مغزی
. دیابت
. کم‌کاری تیروئید

روغن کرچک را مانند دیگر ملین‌ها طولانی‌مدت مصرف نکنید چون به‌مرور زمان می‌تواند از قدرت عضلات روده کم کرده و منجر به یبوست مزمن شود

روغن کرچک چیست؟

روغن کرچک از دانه کرچک گرفته می‌شود. مردم هزاران سال است که از روغن کرچک به‌عنوان ملین استفاده می‌کنند، اما فقط طی چند سال اخیر دانشمندان دریافته‌اند این روغن چگونه به‌عنوان ملین عمل می‌کند. آن‌ها متوجه شده‌اند اسیدریسینولئیک که اسید چرب اصلی موجود در روغن کرچک است با گیرنده‌های روی سلول‌های نرم عضلانی دیوارهٔ روده جفت می‌شود. وقتی این اتفاق می‌افتد، باعث می‌شود عضلات موردنظر منقبض شده و مدفوع را به جلو برانند، یعنی مانند همان کاری که دیگر ملین‌ها یا لاکساتیو‌ها انجام می‌دهند. روغن کرچک تأثیر مشابهی روی رحم دارد و به همین دلیل برای کمک به زایمان طبیعی نیز استفاده می‌شود.
روغن کرچک به‌صورت خوراکی و معمولاً طی روز مصرف می‌شود چون فوراً اثر می‌کند. دُز مصرفی روغن کرچک برای درمان یبوست برای افراد بزرگسال ۱۵ میلی‌لیتر است. برای پوشش دادن طعم ناخوشایند روغن کرچک می‌توانید آن را حداقل یک ساعت در یخچال بگذارید تا سرد شود. سپس با یک لیوان آبمیوه یا شیر، چای یا دم‌نوش زنجبیل آن را مخلوط نمایید. همچنین می‌توانید روغن کرچک طعم‌دار بخرید.
روغن کرچک خیلی سریع عمل می‌کند و باید در عرض ۲ تا ۶ ساعت بعد از مصرف نتیجه را ببینید. به دلیل سریع اثر کردن روغن کرچک، آن را پیش از خواب مصرف نکنید.
بهتر است روغن کرچک را با معده خالی مصرف کنید تا بهتر نتیجه بگیرید، اما اگر می‌خواهید اثرگذاری این روغن را کُندتر کنید می‌توانید بعد از غذا مصرفش کنید.
روغن کرچک را مانند دیگر ملین‌ها طولانی‌مدت مصرف نکنید چون به‌مرور زمان می‌تواند از قدرت عضلات روده کم کرده و منجر به یبوست مزمن شود.
 

هشدار مصرف

روغن کرچک برای همهٔ افراد مناسب نیست و به زنان باردار و افرادی که بیماری‌های خاصی دارند توصیه نمی‌شود. روغن کرچک به دلیل انقباضاتی که در رحم ایجاد می‌کند طی بارداری مناسب نیست. همچنین روغن کرچک برای مصرف منظم در کودکان زیر ۱۲ سال نیز توصیه نمی‌شود و اگر می‌خواهید به کودکتان روغن کرچک بدهید باید اول از پزشکش سؤال کنید.

افرادی که علائم زیر را دارند باید از مصرف روغن کرچک خودداری کنند:
. خونریزی از مقعد
. شکم درد شدید و ناگهانی
. علائم آپاندیسیت
. علائم انسداد روده مانند استفراغ و عدم توانایی در دفع گاز
. استفراغ
روغن کرچک در صورت مصرف طولانی‌مدت در افراد بالای ۶۰ سال می‌تواند مشکلات دفع را بدتر کند. ضمناً روغن کرچک می‌تواند سطح پتاسیم بدن را پایین بیاورد. اگر داروهای خاصی مصرف می‌کنید نباید از روغن کرچک استفاده کنید، مانند:
. داروهای ادرارآور که آن‌ها نیز پتاسیم بدن را پایین می‌آورند
. آنتی‌بیوتیک‌ها از جمله تتراسایکلین
. داروهای استخوان
. داروهای رقیق‌کنندهٔ خون
. داروهای قلب
روغن کرچک علاوه بر طعم ناخوشایندی که دارد، دارای چند عارضه جانبی نیز می‌باشد. روغن کرچک مانند دیگر ملین‌ها می‌تواند سبب گرفتگی شکم و اسهال شود و همچنین جذب یک سری از مواد مغذی در روده‌ها را کاهش دهد.

چگونه از یبوست پیشگیری کنیم؟

با ایجاد تغییراتی در سبک زندگی می‌توانید از یبوست پیشگیری کنید:
. بیشتر فیبر غذایی مصرف کنید، منابع فیبر شامل بنشن و حبوبات، غلات کامل، نان کامل، میوه‌ها و سبزی‌ها می‌شوند.
. بیشتر آب بنوشید، آب به مدفوع حجم می‌دهد و کمک می‌کند راحت‌تر از روده عبور نماید.
. به طور منظم ورزش کنید، روزانه ۳۰ دقیقه پیاده‌روی کنید، همین که از جایتان بلند شوید و در اطراف کمی حرکت کنید به پیشگیری از یبوست کمک کرده‌اید.
. هرگز دستشویی رفتن را به تأخیر نیندازید، شما باید هر زمان که احساس دفع داشتید به دستشویی بروید تا بدون فشار آوردن به خود، فرصت کافی برای دفع داشته باشید.
 

دیگر خواص روغن کرچک

. گفته می‌شود اسید ریسینولئیک جلوی رشد باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها را می‌گیرد؛ بنابراین خاصیت ضدمیکروبی و ضدعفونی‌کنندگی دارد.
. روغن کرچک به‌صورت موضعی برای تسکین عوارض پوستی مانند زگیل و کیست و کبودی و اگزما نیز به کار می‌رود.
. روغن کرچک جلوی رشد باکتری‌ها را گرفته و مانع تشکیل پلاک روی دندان‌ها می‌شود.
. روغن کرچک خاصیت آنتی‌اکسیدانی دارد و به حذف رادیکال‌های آزاد از خون کمک می‌کند.