به تناسب رشد جنین، شیر هم در پستان مادر به وجود می آید. جایگاه و منبع شیر، روی سینه مادر و زیر دو چشم مادر قرار دارد. نوزاد با دو دست مادر، حمایت می شود و بر روی قلب مادر قرار می گیرد و با آهنگ قلب مادر که مدتی نیز در رحم او با آن مأنوس بوده، شیر می مکد. شیر مادر از تولید به مصرف است، بدون هیچ گونه شیشه و سرشیشه. به گرم کردن و سرد کردن نیاز ندارد و تمام ویتامین های مورد نیاز کودک در آن ذخیره شده است.

شیر مادر، غذایی کامل است که تمام نیازهای بدن را تامین می کند و در هیچ شرایطی نباید آن را از فرزند دریغ داشت: «و ما به مادر موسی الهام کردیم که او را شیر بده.» (قصص، ۷) قرآن کریم تأمین هزینه زنان باردار را حتی بعد از طلاق، واجب دانسته و زن مطلقه می تواند در برابر شیردادن به طفل خود، از شوهر درخواست مزد نماید: «و اگر باردار باشند، تا زمانی که وضع حمل کنند نفقه آنان را بدهید. پس اگر نوزادان شما را شیر دادند مزدشان را بدهید و (درباره نوزاد) به نیکی مشورت و توافق کنید و اگر توافق به دشواری کشید، زن دیگری او را شیر دهد و مرد برای نوزاد دایه بگیرد.» (طلاق، ۶)

قرآن کریم در خصوص توجه به عواطف مادر، اهمیت شیر مادر و مقدار نیاز طبیعی نوزاد به شیر، در آیه ۲۳۳ بقره می فرماید: «مادرانی که می خواهند دوران شیردهی را کامل سازند، دو سال تمام فرزندانشان را شیر دهند. و خوراك و پوشاك این مادران، به وجهی نیکو بر عهده (پدر و) صاحب فرزند است. هیچ کس جز به قدر توانش مکلف نمی شود. هیچ مادری به خاطر فرزندش و نیز هیچ پدری به خاطر فرزندش نباید دچار ضرر شود. و (اگر پدر نباشد، هزینه خوراك و پوشاك مادر) بر عهده وارث اوست. و اگر پدر و مادر با توافق و مشورت یکدیگر بخواهند كودك را زودتر از دو سال از شیر بازگیرند، گناهی بر آنها نیست. و اگر (به جهت عدم توانایی یا عدم موافقت مادر) خواستید دایه ای برای فرزندانتان بگیرید، گناهی بر شما نیست، به شرط اینکه آنچه را به وجهی پسندیده قرار گذاشته اید بپردازید. و از خدا پروا داشته و بدانید خدا به آنچه انجام می دهید بیناست.»

شیر مادر، امتیازاتی دارد. مادر با محبت شیر می دهد و كودك همراه شیر، محبت و عاطفه میگیرد. «احساس آرامش كودك در آغوش مادر به خصوص هنگام نوشیدن شیر از پستان مادر و اثرات عاطفی متقابل آن، يك مزیت انحصاری مربوط به شیر مادر است.» ضربان قلب مادر، نگاه مادر و بوی مادر برای نوزاد آرام بخش است. معمولا سر نوزاد در شکم مادر در کنار قلب و مانوس با صدای قلب بوده و بعد از تولد نیز آن صدا آرام بخش است. وقتی برای نوزادان صدای ضبط شده قلب مادر را پخش کرده اند، متوجه شده اند که نوزادان آرامش می یابند. بچه ای که با شیر مادر تغذیه می شود، دارای عاطفه و محبت بیشتری است. در اسلام حق حضانت با مادر است. یعنی طفل شیرخوار در صورت جدایی والدین از یکدیگر، توسط مادر باید نگهداری شود.

پیامبر گرامی اسلام (ص) فرمودند: «برای کودک، شیری بهتر از شیر مادرش وجود ندارد.» و اميرالمؤمنين (ع) فرمودند: «هیچ شیری برای کودک، با برکت تر از شیر مادرش نیست.»

دنیای علم امروزه به خوبی می داند که شیر مادر بی نظیر و بی رقیب است و همانندسازی آن غیرممکن است. در زمان ما، مجموعه ای عظیم از مقالات علمی دربارة شیر مادر منتشر شده و اگر نگوییم هر روز، می توانیم بگوییم لااقل هر ماه خبرهای علمی تازه ای درباره شیر مادر در معتبرترین مجلات علمی مربوط به طب اطفال انتشار می یابد که همه حاکی از ارزش فوق العاده زیاد شیر مادر است.

در متون دینی در خصوص بهترین مدت برای شیردهی آمده است. مادرانی که می خواهند دوران شیردهی را کامل سازند، دو سال تمام فرزندانشان را شیر دهند. (بقره، ۲۳۳) البته می توان این مدت را تا بیست و یک ماه کاهش داد که از آیه ۱۵ سوره احقاف می توان استفاده کرد: «و دوران حمل و از شیر گرفتن سی ماه (به طول کشد)» (احقاف، ۱۵) که نه ماه، مدت حمل است و بیست و یک ماه هم مدت شیردهی است.

در سوره لقمان آمده است: «حَمَلَتهُ اُمُّه... وَ فِصالُهُ فِی عامَين» (لقمان، ۱۴) که استفاده می شود: جدا کردن کودک از شیر می تواند در خلال دو سال باشد و واجب نیست بعد از پایان دو سال باشد. چرا که کلمه «فِی عامَين» نشان آن است که در لابلای دو سال نیز میتوان كودك را از شیر گرفت، گرچه بهتر است تا دو سال تمام شود. امام صادق (ع) فرمودند: «حداقل شیر دادن، بیست و یک ماه است و هر مقدار کمتر از این مدت باشد، ظلم بر کودک است.»

زنی که بچه شیر می دهد، اگر روزه برای بچه ضرر دارد، روزه بر او واجب نیست.» در شیردادن، مادر مقدم است و در صورتی که به هر دلیل امکانش نبود، نوبت به دایه می رسد: «مادرانی که می خواهند دوران شیردهی را كامل سازند، دو سال تمام فرزندانشان را شیر دهند... و اگر (به جهت عدم توانایی یا عدم موافقت مادر) خواستید، دایه ای برای فرزندانتان بگیرید، گناهی بر شما نیست، به شرط اینکه آنچه را به وجهی پسندیده قرار گذاشته اید، بپردازید و از خدا پروا داشته و بدانید خدا به آنچه انجام می دهید، بیناست..» (بقره، 233)

البته در انتخاب دایه باید دقت کرد، زیرا شیر او نقش ویژه ای در ساختار شخصیتی فرزند دارد. رسول اکرم که می فرماید: «زن کم عقل را برای شیردادن فرزندتان انتخاب نکنید؛ زیرا (طبع) شیر انتقال می یابد و خوی فرزند شبیه (باطن) شیر می گردد.»

محمد بن مروان می گوید: امام باقر به من فرمود: «دایه زیبارو (یا نیک سیرت) برای شیردادن فرزندت طلب کن؛ و از انتخاب دایه های زشت روی (یا بد سیرت) بپرهیز؛ زیرا شیر گاهی اثر می گذارد و صفات زن شیرده را به طفل شیرخوار سرایت می دهد.»

داستان شیر نخوردن پیامبرانی مانند حضرت موسی (ع) و حضرت محمد (ص) در دوران کودکی از سینه دایه های مختلف و شیر خوردن موسی (ع) از سینه مادرش و شیر خوردن رسول خدا (ص) از سینه حلیمه سعدیه که زن پاکدامن و نیک سیرتی بود، بیانگر آن است که باید در انتخاب دایه و شیر که غذای نخستین است، مراقب بود تا از کانال پاك و نيك باشد. در مورد شیر خوردن موسی (ع) در قرآن می خوانیم: «ما همه زنان شیرده را از قبل بر موسی حرام کردیم.» (قصص، ۱۲)