اهمیت و الهام‌بخشی

همه ما به عنوان والدین وظیفه داریم اهمیت تلاش برای رسیدن به هدف مورد علاقه کودک‌مان را به او بفهمانیم. لازم است هدف مورد نظر را آن‌قدر برای کودک زیبا و جذاب تصویر کنید و آن‌قدر درباره آن با کودک‌تان صحبت کنید که کودک به راحتی اهمیت رسیدن به آن را درک کند و با تمام وجود بخواهد که به آن هدف برسد. مثلاً اگر قرار است با هم به قله کوه صعود کنیم اگر کودک بداند که از آن بالا چه تصاویر زیبا و جذابی را تماشا خواهد کرد به طور قطع در بالا رفتن از کوه درنگ نخواهد کرد.

غیرممکن ممکن می‌شود

اگر کودک بداند که این کار شدنی است مطمئنا تلاش بیشتری برای انجام عمل خواهد داشت. اما اگر کودک شک کند که می‌تواند به هدف مورد نظر برسد، برای رسیدن به آن تلاش چندانی نخواهد کرد. بنابراین احتمالات ممکن را برای کودک‌تان روشن کنید و به او کمک کنید تا رویاها و آرزوهای بزرگ داشته باشد. وقتی دخترتان با سادگی می‌گوید می‌خواهم فضانورد شوم توی ذوقش نزنید و نگویید زن‌ها نمی‌توانند فضانورد شوند (با رفتن یک زن ایرانی به فضا دیدید که این هم غیر ممکن نبود!) بلکه سعی کنید به او بفهمانید که برای دست یافتن به این درجه علمی چه مراتب دیگری را باید بگذراند. صبر نکنید فرزندتان به دبیرستان برود و سپس شروع به فکر کردن درباره راه‌های رسیدن به آرزویش بکند. اگر می‌خواهید فرزندتان در درس‌هایش موفق شود باید ازکوچکی شروع کند. به کودک نشان دهید که برای رسیدن به خواسته‌اش لازم است درس خواندن را از همین حالا شروع کند. داستان‌هایی درباره کسانی که موفق شده‌اند و به مدارج علمی بالا رسیده‌اند برایش تعریف کنید و کتاب‌هایی درباره زندگی دانشمندان و مخترعان برایش بخوانید. آن وقت فرزند شما می‌فهمد که برای آرزوهای بزرگ باید قدم‌های بزرگی هم بردارد.

حواس‌تان باشد مسیر پیش رو و داستان گذشتگان را آن‌قدر با اغراق برایش بازگو نکنید که خیال کند طی چنین مسیری برای او غیرممکن است. به او اجازه دهید خیال‌پردازی کند و اگر هر روز شغل آِینده‌اش را عوض می‌کند به او خرده نگیرید و بگذارید کفه ترازو را سبک و سنگین کند و بالاخره هدف نهایی خود را انتخاب کند. به او بگویید که اگر درس‌هایش را با دقت بخواند و با پشتکار تمرین کند، دانسته‌ها و توان علمی‌اش آن‌قدر زیاد می‌شود که درهای بسته به سادگی مانند یک معجزه به رویش باز می‌شوند.

دوست خوب غنیمت است

مطمئن شوید که فرزندتان با کودکانی درس‌خوان و پُرتلاش دوست شده است. وقتی فرزندتان کوچک‌تر است به راحتی می‌توانید روی انتخاب دوستانش نظارت داشته باشید. اما در سال‌های بالاتر بهتر است با انتخاب مدرسه‌ای خوب، محدوده دوستانش را انتخاب کنید. هر چه فرزندتان با بچه‌درسخوان‌ها معاشرت کند، احتمال موفقیتش بیشتر خواهد شد. چون کودکان معمولا خودشان را با محیط سازگار می‌کنند و قرار گرفتن در بین این‌گونه بچه‌ها نوعی رقابت سالم در بینشان ایجاد می‌کند که باعث می‌شود در درس خواندن و تلاش بیشتر از هم سبقت بگیرند. شما به سادگی می‌توانید از ایجاد حس رقابت برای تشویق فرزندتان به تلاش بیشتر استفاده کنید. البته یادتان باشد برای ایجاد چنین حسی نباید موفقیت کسی را بر سر فرزندتان بکوبید و او را با دیگران مقایسه کنید.

چون این کار اثر معکوس خواهد داشت. اگر کودک‌تان در مدرسه ضعف نشان می‌دهد هیچ گاه او را بی‌عرضه و تنبل نخوانید و تنها از او بخواهید تا تمام توان و تلاشش را به کار بندد.

تشکر، قدردانی و جایزه

با وعده دادن یک پاداش ملموس به سادگی می‌توان انگیزه یک کودک را برای تلاش حفظ کرد. وقتی کودک بداند علاوه بر رسیدن به موفقیت ،جایزه مورد علاقه‌اش را نیز از والدین دریافت خواهد کرد، انگیزه‌اش برای کوشش بیشتر خواهد شد.

تداوم انگیزه به تشویق نیاز دارد. جایزه اولین کلمه‌ای است که پس از به زبان آوردن تشویق به ذهن می‌آید. همه ما حتی بزرگسالان هم مانند کودکان از جایزه گرفتن خوشحال می‌شویم و انگیزه بیشتری برای تلاش پیدا می‌کنیم. اگر شما هم دل‌تان می‌خواهد کودک‌تان بیشتر تلاش کند تا موفق شود هر بار که تلاش خوبی در جهت درست انجام می‌دهد او را تشویق کرده و به او جایزه بدهید، حتی برای هر قدم کوچکی که بر می‌دارد. اگر تلاش کودک نادیده گرفته شود او احساس شکست کرده و اگر تشویق شود به زحمات خودش افتخار می‌کند.

جایزه‌ای که مشخص می‌کنید برای رسیدن به یک هدف مشخص باشد و مطمئن شوید که کودک متوجه شده است که این جایزه برای چه هدفی است. جایزه باید از بین چیزهای مورد علاقه کودک و متناسب با سن او باشد. اگر کودک سی دی دوست دارد برای او کتاب جایزه نخرید. در ضمن فقط قول جوایزی را بدهید که از پس آن برمی‌آیید.

پشتکار

مسیر به سوی هر هدف ارزشمندی دارای پستی و بلندی و موانع و ناامیدی‌هایی است. به همین علت لازم است کودک بیاموزد که چگونه گلیم خودش را از آب بیرون بکشد و روی پای خودش بایستد.

بد نیست بدانید پشتکار یک رفتار آموختنی است. به کودک یاد بدهید بر روی هدف تمرکز کند نه روی موانع! خود ما الگوی اول برای کودک‌مان هستیم. اگر ما با یک مانع کوچک در زندگی روزمره، از کوره در برویم و از تلاشمان دست برداریم، کودک هم یاد می‌گیرد. اگر ما درعمل پشتکار را به فرزندمان یاد ندهیم انتظار داریم چه کسی این کار را بکند؟ البته می‌توانیم با تعریف کردن داستان و سرگذشت دیگران و دیدن فیلم و کارتون هم پشتکار انسان‌های با انگیزه و هدف راستین را به فرزندمان نشان دهیم و چه بهتر که این داستان واقعی و سرگذشت یکی از نزدیکان کودک‌مان باشد.