اگر شما به عنوان دانش آموز قصد مطالعه متني را داريد، قطعا هدف اصلي شما موفق شدن در امتحانات است; بنابراين اگر بتوانيد خوب مطالعه کنيد، خوب هم نتيجه مي گيريد.
1- خواندن اجمالي: سرعت تقريبي خواندن اجمالي صد تا چهارصد کلمه در دقيقه است. بهترين روش براي فراگيري متن اين است که ابتدا به صورت اجمالي تمام متن را بخوانيم و بعد به طور جز»به جز» هر قسمت يا پاراگراف را بخوانيم و به خاطر بسپاريم.
2- بعد از اينکه به طور اجمالي متن را خوانديد، عبارت ها را بخوانيد. هدف از اين عبارت خواني، افزايش سرعت مطالعه از سيصد تا هزار کلمه است. اين روش به شما کمک مي کند که بتوانيد بهتر متوجه معاني عبارات شويد و دقت بيشتري داشته باشيد.
3- دقيق خواني: در اين مرحله شما بايد با دقت تمام مطالب را بخوانيد و به دقت به مفاهيم آن توجه کنيد. در اين مرحله درک مطالب خوانده شده در حافظه با سرعت صد ، تا هزار کلمه در دقيقه است.
4- خواندن از روي تجسس و تفحص: هدف از اين مرحله از مطالعه، افزايش دامنه تمرکز حواس و درک عميق معاني متن است. در اين مرحله شما بايد هر قسمت از متن را با هدف دريافت مقصود اصلي نويسنده بخوانيم و در مورد آنها تفکر و بررسي کنيم.
5- در اين قسمت بايد يک مرحله پيشرفت کرده و متن را با ديدي انتقادي مطالعه کرد. هدف از اين نوع مطالعه دست يابي به قضاوت و درگيري بيشتر پيدا کردن با متن از طريق تجزيه و تحليل معاني آن است و سرعت اين نوع مطالعه نيز پنجاه تا ششصد کلمه در دقيقه است.
6- مرحله بعد خواندن با هدف درک زيبايي ها و جنبه هاي هنري مطالب است که هميشه تمام متون را در بر نمي گيرد و بيشتر مربوط به متون ادبي مي شود. سرعت خواندن اين گونه مطالعه نيز بيش چهارصد تا پانصد کلمه در دقيقه است.
7- روش ديگري که براي حفظ و درک بهتر مطالب پيشنهاد مي شود اين است که با يکي از دوستان درباره محفوظات و دانسته هاي خود از متن بحث و گفت وگو کنيم يا به عبارتي با هم مطالب را مرور کنيم يا به طور گروهي از طريق شرکت در جمع ، نظر ديگران را نيز درباره آن جويا شويم; به اين طريق مي توانيم با در نظرگرفتن عقايد ديگران، ديد بازتري نسبت به متن داشته باشيم و کاملا براي شرکت در امتحان از آن، آماده باشيم.
گذراندن اين مراحل نيازمند تمرکز است و طبيعي است که تمرکز يک مهارت بي چون و چراست که نياز به فراگيري تکنيک و تمرين مستمر دارد. براي جلوگيري از عدم تمرکز حواس، تمرينات را با حوصله و صبر و متانت کافي انجام دهيد، شتاب زده عمل نکنيد و منظم و آرام پيش برويد.
البته استمرار در تمرين و منظم کردن افکار نياز به تمرين دارد. براي شروع شما مي توانيد ابتدا خود را ملزم کنيد که با ديدي بازتر و دقيق تر به اهداف خود بنگريد و راجع به آنها فکر کنيد وقتي مهارت فکر کردن در شما به وجود آمد، در روز چند دقيقه را صرف ديدن تصاويري در ذهن خود بکنيد که در مورد آن فکر کرده ايد. سپس دامنه تفکر خود را گسترده تر سازيد و به آنها نظم و ترتيب بيشتري ببخشيد.
شايد مهم ترين راه ايجاد علاقه، کسب اطلاعات اوليه در مورد موضوع موردنظر باشد. مطالعه اي سطحي و اجمالي بر آنچه که قرار است تدريس شود، داشته باشيد. اطلاعات اوليه اي که شما مي خواهيد در مورد موضوع مورد نظر به دست آوريد بايد ساده باشند و حجم آنها زياد نباشد. در ضمن اين اطلاعات بايد به شکل خوبي ارائه شود تا شما مجذوب آن شويد.
روش هاي مطالعه
يکي از روش هاي مطالعه، تندخواندن است. براي تند خواندن، سرعت مطالعه خود را تا جايي افزايش دهيد که يک درگيري ذهني مطلوب برايتان ايجاد شود.
در اين صورت با تند خواندن اجمالي، انگيزه و علاقه بيشتري براي پي بردن به جزئيات موجود در متن برايتان به وجود مي آيد که باعث مي شود بهتر و عميق تر متن را مرور کنيد.
اولين محيط آموزشي براي دانش آموزان، خانه و سپس مدرسه است. آنها در خانه - با توجه به شرايط موجود در فضاي خانه - به مطالعه علاقمند مي شوند و پس از آن مدرسه که با توجه به جذابيت هاي موجود در مدرسه از جمله پيدا کردن دوست، آشنايي با معلم هاي خوب و... مي توانند انگيزه بيشتري براي مطالعه پيدا کنند.
- مطالعه اوليه: همان گرفتن اطلاعات ابتدايي است. يعني با خواندن اجمالي مطلب، يک شماي کلي از موضوع موردنظر به دست مي آوريد.
- سوال کردن: با سوال کردن ذهن خود را هدف دار مي کنيد و مي توانيد بهتر در مورد آنچه مي خوانيد، دريافت کنيد.
حواس پرتي
حواس پرتي نقطه مقابل تمرکز حواس است. تمرکز حواس، استعداد ثابت نگه داشتن توجه و دقت روي موضوع يا کاري است که به ميل و اراده انتخاب شده است و مانع شدن از اينکه اين دقت و توجه به موضوعات ديگري متوجه شود.
حواس پرتي يا بيروني است يا دروني. حواس پرتي بيروني به محيط پيرامون فرد يا تحريکات غيرعادي که توسط حواس مختلف انسان ايجاد مي شود، ارتباط پيدا مي کند.
سردي، گرمي، سر و صدا، نور زياد، نورکم و... ممکن است فرايند تمرکز حواس را با اشکال مواجه کند و سبب بروز حواس پرتي شوند.
حواس پرتي دروني عبارت است از افکار و انديشه هايي که مانع توجه دقيق به مطالعه و تمرکز حواس مي شوند مانند: خيالبافي، بيماري هاي جسمي و رواني، گرسنگي و تشنگي زياد، بي خوابي و...
براي مقابله با حواس پرتي و ايجاد تمرکز حواس، ابتدا بايد منشا حواس پرتي را شناخت و به اين نکته پي برد که حواس پرتي علت بيروني دارد يا دروني. به کارگيري روش هاي زير براي رفع حواس پرتي موثر است.
ابتدا بايد ببينيم چگونه مي توانيم علاقه بيشتري به موضوع مورد مطالعه خود نشان دهيم تا کمتر دچار حواس پرتي شويم.
علاقمندي به موضوع مورد مطالعه
علاقه داشتن به موضوع مورد مطالعه موجب توجه و دقت و افزايش تمرکز حواس مي شود. براي علاقمند شدن و فعال بودن هنگام مطالعه بايد از فنوني استفاده کرد که خواننده منفعل را به يک خواننده فعال تبديل کند. يادداشت برداري، طرح سوال، علامت گذاري هنگام مطالعه و... موجب فعال شدن ذهن خواننده مي شود.
برنامه ريزي
برنامه ريزي يعني نقشه کشيدن براي رسيدن به اهداف مطلوب موردنظر، يک برنامه مطالعاتي بايد داراي اين ويژگي ها باشد: اول اينکه برنامه ريزي بايد در قالب کوتاه مدت و بلند مدت باشد.
دومين ويژگي يک برنامه ريزي مطلوب در مطالعه، قابل انعطاف بودن آن است. برنامه بايد طوري تنظيم شود که در برخورد با حوادث و اتفاقات پيش بيني شده نيز انعطاف پذير و قابل اجرا باشد.
سومين ويژگي نيز آن است که برنامه ريزي توسط خود فرد انجام شود. زيرا هر فرد با توجه به ويژگي ها و خصوصياتي که در خود سراغ دارد، مي تواند برنامه ريزي مطالعاتي منحصر به فردي براي خود داشته باشد.
چهارمين مرحله هم اين است که در اجراي برنامه هاي خود در نظم را رعايت کنيم و در ضمن زماني را هم به تفريح، استراحت و ورزش اختصاص دهيم. به علاوه هر گاه ذهنتان از مطلب مورد مطالعه خسته مي شود، براي چند لحظه مکث کنيد و فکرتان را از موضوع منحرف ساخته و سپس به آرامي توجه خود را به جايي که مي خواهيد برگردانيد.
هنگام مطالعه، اينکه شما در کجا مطالعه کنيد و در چه زماني، نيز مي تواند در چگونگي مطالعه شما موثر باشد.
مکان مطالعه
مکان مطالعه بايد مکاني آرام و بدون سر و صدا و صداهاي اضافي باشد. رفت و آمدهاي مکرر، هواي نامناسب، گفت وگوي اطرافيان و موارد ديگر مي تواند در چگونگي مطالعاتي فرد موثر باشد.
رنگ، نور و تهويه محل مطالعه نيز از موارد شايان توجه است، زيرا با خستگي و حتي ميزان يادگيري نسبت مستقيم دارد. رنگ محيط هر چه روشن تر باشد، براي ايجاد آرامش و تمرکز مفيد تر است.
به علاوه، هنگام مطالعه مغز به ميزان زيادي اکسيژن نياز دارد که اين ميزان از محل تهويه مناسب فراهم مي شود; بنابراين بهتر است هنگام مطالعه استراحت هاي کوتاهي به خود بدهيد و در فضاي باز چند نفس عميق بکشيد.
زمان مطالعه
زمان مطالعه يکي از مهم ترين مسائل در يادگيري است. خيلي ها معتقدند مطالعه بايد صبح ها انجام شود. اما بسياري از افراد نيز ترجيح مي دهند شب ها را براي مطالعه کردن انتخاب کنند. بنابراين با توجه به شناختي که هر فرد از خود دارد، بايد تشخيص دهيد که بهترين زمان مطالعه براي او چه زماني است.
البته مطالعات زياد، حاکي از آن است که مغز در ساعات ابتدايي صبح، آمادگي بيشتري براي فراگيري دارد. اما گر کسي در اين ساعات نمي تواند تمرکز داشته باشد، مي تواند با توجه به خصوصيات خود ،زمان ديگري را براي مطالعه انتخاب کند.
نکته بعدي در مورد عادت هاي مربوط به مطالعه است. کساني که ادعا مي کنند فقط در جايي خاص و زماني خاص مي توانند مطالعه کنند بهتر است عادت خود را ترک کنند، زيرا در بسياري مواقع نمي توان مطالعه خود را حتما محدود به قرار گرفتن در شرايط زماني و مکاني خاصي قرار داد.
يک اصل که هميشه و در همه مراحل زندگي بايد به خاطر داشته باشيد، اصل هماهنگي با طبيعت است. طبق قوانين طبيعت، روز براي تلاش و کسب و کار در نظر گرفته شده و شب براي استراحت و تجديد قواست. طبيعي است کسي که برخلاف اين اصل حرکت کند، باعث افت کارايي خويش و فرسودگي بيش از اندازه خواهد شد. مثلا سروتونين ماده اي است که شب ها در خون ترشح شده و باعث ايجاد خواب مي شود. روال طبيعت بر اين است که با ترشح هورمون هاي ويژه اي در طول روز انرژي رواني و جسمي را افزايش دهد تا تلاش بهتر و بيشتري از خود بروز دهيد و شب ها با ترشح سروتونين، شما را به سمت آرامش، سستي و دريافت انرژي سوق مي دهد.
با مطالعه هنگام شب، هر چند ممکن است احساس کنيد ميزان درک مطلب تان بالاست، اما در واقع در انتقال مطلب به حافظه بلندمدت و تثبيت آن با مشکل و کم کاري مواجه مي شويد.
نکته مهم تري که بايد به آن دقت کنيد، بحث از بين رفتن هورمون هاي مولد خواب است که نياز به زمان دارد; بنابراين بهتر است بلافاصله بعد از بيداري، سراغ کتاب ها نرويد و نيم ساعت تا يک ساعت بين بيداري و مطالعه فاصله ايجاد کنيد تا اين هورمون ها به کلي از خون پاک شوند.
شرايط مطالعه کننده
به احتمال زياد تاکنون با شرايطي مواجه شده ايد که به هيچ عنوان قادر به درس خواندن نبوده ايد يا احساس کرده ايد هر چه مي خوانيد برايتان سودي ندارد. در چنين حالتي اگر از شرايط محيطي و زماني مطمئن باشيد مشکل به خودتان بر مي گردد. قطعا شرايط خود شما در وضعيت ايده آلي نبوده است.
در واقع براي اينکه مطالعه شما بازده خوبي داشته باشد بايد استراحت کافي و خواب مناسب را در برنامه روزانه تان بگنجانيد. به علاوه فرد مطالعه کننده بايد تابع نظم و برنامه خاصي باشد. بنابراين سعي کنيد مطابق برنامه مشخص و منظمي، برنامه مطالعات مشخص و منظمي براي خود ترتيب دهيد
نظرات 0
شما هم میتوانید در این مورد نظر دهید