حکمت ازدواج و فواید آن

ازدواج و تشکیل خانواده ، فواید و منافع فردی و اجتماعی فراوانی دارد، که به گوشه‌ای از آنها اشاره میکنیم؛

الف، آرامش روحی  
اسباب آرامش دو گونه است؟

معنوی؛ مانند باد و ذکر خدا: « بدانید که تنها با یاد خدا دلها آرام میگیرد.» (رعد، ۲۸)

و نماز که مهم ترین ذکر الهی است: « و نماز را بپادار تا به یاد من باشی.» (طه، ۱۴)

مادی؛ مانند همسر خوب و از نشانه‌های او آن است که از جنس خودتان همسرانی برای شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید.» (روم ، ۲۱)

پیامبر گرامی اسلام به نماز و همسر را در کنار یکدیگر به عنوان «قرة العین» و «نور چشم خود دانسته است. وجه مشترک نماز و همسر، آرامش بخشی و بازدارندگی از فساد و گناه است؛ چرا که در حقیقت نماز، ضمن سکینه بخشی، بازدارنده از غفلت و گناه و فحشاء است و همسر خوب نیز، علاوه بر آرام بخشی، وسیله دفع حلال شهوات می باشد.

از دیدگاه قرآن کریم، همسر باید عامل آرامش خانواده باشد، نه مایه تشنج و اضطراب تا در کنار آنان آرامش یابید و هدف از ازدواج، تنها ارضای غریزه جنسی نیست ، بلکه رسیدن به آرامش جسمی و روانی است. یکی از نیازهای بشر، «انس و الفت است. «تنهایی» برای انسان دشوار است و انسان ، نیاز به کسی دارد که امین و غمخوار و مهربان و رازدار باشد تا با او انس بگیرد. انسان ، نیاز به کسی دارد که عشق و موت خالصانه اش را ، نثار او کند، بهترین فردی که می تواند این نیاز را تامین کند و همسره است؛ چه زن وچه شوهر، اگر هدف ازدواج تنها مسائل جنسی باشد، باید با بالا رفتن سن، افراد از هم جدا شوند و اين در حالی است که هرچه سن بالاتر می رود، نیاز همسران به انس با یکدیگر بیشتر می‌شود. به تعبیر یکی از افراد مسن، اگر در جوانی یک نوع نیاز به همسر وجود دارد، در پیری چند نوع نیاز وجود دارد از این که از میان فوائد متعدد ازدواج، در آیه شریفه، تنها سکینه و آرام بخش ذکر گردیده ، معلوم می‌شود که این مورد مهمترین فایده ازدواج است. خدای تعالی، در آیه دیگری نیز به این فایده مهم اشاره می کند: « و همسرش را از (نوع) او قرار داد تا بدان آرام گیرد.» (اعراف، ۱۸۹)

همچنین، امام رضا فرمودند: خداوند شب را سبب آرامش قرار داد و همسر را (نیز) وسیله آرامش قرار داده است .آری! انسان ذاتا انس طلب است و اگر نیازش به طور طبیعی ارضاء شود، مشکلی پیش نمی‌آید.

ب) پیشگیری از گناه

ازدواج، بهترین وسیله کنترل غرایز جنسی و بیمه کردن انسان در برابر فساد و گناه است. همسر، دژ، قلعه و حصن است. در قرآن کریم، در خصوص زنان شوهردار تعبیر محصنات، آمده است: پس آنگاه که صاحب همسر شدند.» (نساء، ۲۵)

کلمه «محصنات از نظر لغوی، یعنی آنچه در حصن و حریم باشد و از دسترسی دیگران منع شود؛ زیرا شوهر نقش حفاظت از عفت زن را به عهده دارد.

انسان مجرد، آسیب پذیرتر از فرد متأهل است و لذا در روایت آمده که فرد با ازدواج، نیمی از دین خود را حفظ کرده است؛ چرا که ازدواج ، برای سلامت جامعه و تقویت عفت عمومی در اجتماع و پیشگیری از گناهان، بهترین وسیله است. ابوذر غفاری از رسول خدا پرسید: «چگونه امکان دارد که لذت بردن از همسر ثواب داشته باشد؟» حضرت فرمود: «اگر همسر نبود و به صورت غیر مشروع لذت میبردی، گناهکار بودی؟ ابوذر گفت: «آری!» حضرت فرمود: «همین طور در مباشرت با حلال، پاداش خواهی برد. 

امام صادق (ع) فرمود: «هر وقت داماد امام سجاد با شوهر خواهرش نزد ایشان می‌آمد، عبایش را پهن می‌کرد؛ سپس او را می‌نشاند و می‌فرمود: آفرین به کسی که هزینه زندگی را تأمین می‌کند و عورت را می‌پوشاند (و عفت و دین او را حفظ می‌کند) ۲۰

یکی از دلایلی که غربی‌ها سگ دارند، همین است. من در اروپا به مترجم گفتم از خانمی که سگ داشت، علت را بپرسد، گفت: بچه‌ها من را رها میکند و میرود؛ اما این سگ تا آخر عمر با من هست و من با او مأنوسم. برای این خانم انس با فرزند نیاز بود و وقتی به صورت صحیح پاسخ داده نشد، این رفتار به میان آمد.

ج) عمل به سنت پیامبر

همان گونه که پیروی از قرآن کریم ضروری است، پیروی از سنت و سیره پیامبر اکرم مل نیز لازم است و خدای تعالی، شرط هدایت را پیروی از این اسوه آسمانی دانسته است. (( و از او پیروی کنید، باشد که هدایت یابید.» (اعراف، ۱۵۸) و فرمود: همانا برای شما در اسيره رسول خدا الگو و سرمشقی نیکوست. و (أحزاب ۲۱) پیامبر اکرم(ص) نیز فرمودند: گفت‌ها و عمل‌ها و نيت‌ها ارزش دینی ندارد مگر آن که طبق دستور و سنت انجام گیرد.

امام صادق فرمود: « ازدواج کنید! که رسول خدا فرمود: هر که دوست دارد از سنت من تبعیت کنید، بدانید که ازدواج ، از سنت‌های من است. او در سخنی دیگر رسول خدا فرمود: ازدواج، سنت من است و هر که از آن رویگران شود، از من نیست .۳

در تاریخ آمده است که بعضی از مسلمانان، از همسران خود فاصله گرفته، شب‌ها به عبادت مشغول بوده و روزها روزه می‌گرفتند؛ وقتی خبر به پیامبر اکرم(ص) رسید، همه را در مسجد احضار کرد و فرمود: من شب‌ها می‌خوابم و مباشرت دارم و روز افطار میکنم و غذا می‌خورم)، هر کس از سنت من پیروی نکند، از من نیست.*

در تولید مثل و بقای نسل فرزند، همچون همسر، از نعمت های الهی است. پدر و مادر شدن، نیاز انسان است و هر فردی، میل به ماندگار شدن دارد. قرآن در یک جا می‌فرماید: 

از همسرانتان برای شما فرزندان و نوادگان قرار داد. (تحل،۲۲)

و در جای دیگر می‌فرماید: البته آفریننده آسمانها و زمین، برای شما از خودتان همسرانی قرار داد و از چهار پایان نیز جفتهایی، به این وسیله شما را تکثیر می‌کند.
او را هیچ مانندی نیست و او شنوا و بیناست.» (شوری ،۱۱) آری! یکی از اهداف زوجیت، بقای نسل است که در گرو ازدواج و زناشویی است. البته نسلی پاک و صالح که ذخیره انسان پس از مرگ و باقیات الصالحات باشد؛ زنان شما کشتزار شمایند ، هرگاه که بخواهید، به کشتزار خود درآیید و با آنان آمیزش نمائید) و برای خود از پیش فرستید.» (بقره، ۲۲۳) براین اساس غرایز نیز باید جهت خدایی بگیرند و هدف از آمیزش، تولد فرزندانی پاك باشد، که ذخیره ای برای قیامت می شود؛ 

در روایات انتخاب همسر که به زودی آنها را بیان می‌کنیم به صفاتی از همسر اشاره شده که در نسل اثر می‌گذارد و روشن می‌نماید که یکی از هدف‌های ازدواج و تولد نسل سالم و صالح است. سالم ماندن نسل‌های پاك ، از توصیه‌های قرآن است: « زنان پاك براى مردان پاك (تور،۲۶)

پیامبر اکرم نیز فرمودند: «ازدواج کنید و فرزند دار شوید که من به (جمعیت) شما بر سایر امت‌ها مباهات و افتخار میکنم. همچنین در روایتی دیگر مؤمنان را به گرفتن همسر تشویق کرده و فرمودند و همسر اختیار کنید، شاید خداوند فرزندی به شما عطا کند که با گفتن لا اله الا الله

زمین را سنگین کنید

با توجه به این که تولید نسل، از اهداف اصلی ازدواج است؛ لذا امام باقر از پیامبر اکرم (ص) نقل نموده است که: «زن سیاه پوستی که فرزند می‌آورد، در نزد من، محبوب‌تر و دوست داشتنی‌تر است، از زن زیبای نازا است.

انجام بهتر وظایف دینی

یاری یکدیگر در انجام تکالیف و طاعات ، یکی دیگر از دستاوردهای ازدواج است . البته در این خصوص، زن می‌تواند بهتر نقش آفرینی کند و با قناعت و صرفه جویی در زندگی دغدغه های مسائل مادی را کمتر نموده و فرصتی برای عبادت و بندگی و تحصیل کمال فراهم نماید که منفعته این اقدام به همه اعضای خانواده بر می‌گردد. امام صادق (ع) فرمودند: از سعادت مؤمن، وزن صالحیه است که شوهرش را در کار دنیا و آخرت باری کند:

هنگامی که رسول گرامی اسلام از امیرالمومنین (ع) پرسید: «همسرت را چگونه یافتی؟ آن حضرت فرمود: یاور خوبی در اطاعت از خداوند است همچنین، رسول گرامی اسلام می‌فرمودند: «هر زنی که شوهرش را بر انجام حج و جهاد و طلب علم یاری کند، | خداوند به مقدار ثوابی که به همسر ایوب داده، به او میدهد.

سلامت روانی و جسمی

همان گونه که پیش از این اشاره کردیم، مهمترین فلسفه ازدواج که قرآن کریم به آن تصریح می‌نماید. «آرامش» است. آرامش. علاوه بر تأثیری که بر روان انسان دارد. سبب سلامتی جسمی نیز می گردد. از جمله فواید جسمي ازدواج که دانشمندان بیان نموده‌اند، اینکه ارضای صحیح و به موقع غريزه جنسی، برای سلامت جسم و جان يك ضرورت است و ترك آن باعث بیماری های رواني و امراضي از قبيل ضعف اعصاب ، اضطراب، افسردگی، پیاس ، تشنج ، تند خويی، بدبینی، گوشه گیری و گاهی سوء هاضمه و سردرد می‌شود.

و استقلال فردی استقلال بك ارزش استا، روحيه استقلال طلبی، از طفولیت در انسان وجود دارد و بچه از زمانی که بتواند خودش برخی کارها را - و لو به صورت ناقص انجام دهد. دوست دارد تا مستقل باشد، دختر و پسر، قبل از ازدواج جزء خانواده و تابع والدین محسوب می شوند؛ در حالی که بعد از ازدواج، مستقل، تصمیم گیرنده و مسؤلیت پذیر می‌شوند.

امنیت اجتماعی از فواید اجتماعی ازدواج، توسعه امنیت در اجتماع است، زیرا بسیاری از ناهنجاری‌ها و مفاسد، ریشه در روابط نامشروع دارد. اگر بنیاد خانواده مستحکم باشد، از فساد، طغیان، قتل و سرقت، جنایت و تجاوز به عنف و خودکشی تا حد زیادی کاسته می‌شود، چون اکثر این موارد از افرادی سر می‌دهد که از کانون گرم خانواده محرومند. یکی از بهترین راهکارها برای مبارزه با تهاجم فرهنگی، ازدواج است، کسی که زن و بچه داشته باشد، دنبال مخارج زندگی رفته و فراغت چندانی برای تفریحات ناسالم ندارد؛ لذا نه تنها مخل امنیت اجتماعی نمی‌گردد؛ بلکه خودش، در امنیت و سلامت محیط جامعه نقش ایفاء می‌کند.

لا تخسی همسر، آية الله امینی، ص ۳. . همان، ۲۹

ط) توسعه انسانی در اسلام

بیرون آمدن از میت و فرد گرایی و داشتن روحیه جمعی، نکته‌ای مثبت و با ارزش است؛ مثلا وقف مال یا دعای جمعی از مواردی است که نگاه جمعی در آن وجود داشته و ارزشمند است. انسان، تا قبل از ازدواج، تمام نگاهش به خودش و خواسته‌ها و نیازهای خودش می‌باشد؛ اما ازدواج، نگاه انسان را توسعه داده و او را از من به ما تبدیل می نماید.1

ی) کار و تلاش اقتصادی

وقتی انسان همسر و فرزند نداشته باشد، به طور طبیعی از تلاش کمتری برخوردار است؟ در حالی که اگر ازدواج کند، به فکر کار و تلاش بیشتری است. کار خود عاملی برای سلامت فرد و اجتماع است و اشتغال سبب سلامت جسمی و روحی فرد می‌گردد.

در نگاه اسلام، مرد، متکفل تأمین رفاه خانواده خویش است. وقتی حضرت موسی به همراه همسر باردار خود، عزم سفر نمود و در بیابان راه را گم کردند؛ در آن بیابان تاریک و هوای سرد و بارانی، از دور آتشی نمایان شد و موسی برای به دست آوردن آتش و آسایش خانواده، راهي آن مکان شد که در همان زمان خداوند او را به پیامبری برگزید.۲ امام صادق (ع) می‌فرماید: کسی که برای خانواده اش، تلاش کند، مانند مجاهد در راه خداست .۳

1. کسی که ازدواج نکرده میگوید فقط خودم ولی کسی که ازدواج کرده میگوید همسرم و خانواده‌ام

توسعه رزق الهی

بر خلاف تصور نادرست کسانی که ازدواج را عامل فقره می پندارند، این یک حقیقت است که عموم افراد بعد از ازدواج وضعشان بهتر می شود و به غیر از موارد محدود و استثنائی، کسی نیست که بگوید قبل از دامادی، وضع مالی من بهتر بود. قرآن کریم نسبت به تشکیل خانواده سفارش کرده و فرموده است: از فقر نترسید، اگر ننگدست باشید، خداوند از فضل و کرم خود، شما را بی نیاز خواهد کرد. (نور، ۳۲) در این خصوص روایات متعددی نیز وارد شده است . رسول خدا فرمودند: - «روزی را با ازدواج طلب کنید!؟ - با زنان ازدواج کنید؛ چرا که آنان مال می‌آورند. (و سبب گشایش در روزی می گردند ،)۲۹

و هرکس از ترس فقر ازدواج کند، به خدا سوء ظن برده است؛ زیرا خداوند میفرماید: اگر تنگدست باشند، خداوند از فضل خود بی نیازشان می گرداند. (نور، ۳۲)

امام علی (ع) فرمودند: «زن نیک و صالحه»، یکی از دو عامل رزق و روزی است. امام صادق (ع) فرمودند: کسی نزد رسول خدا صلى الله عليه وسلم آمد و از نیازمندی‌اش شکایت کرده آن حضرت فرمودند: « ازدواج کن! و آن شخص ازدواج کرد و گشایشی در زندگی اش روی داد »

انس و دوستی

انسان در زندگی خود نیاز به دوست دارد. دوستی که محرم اسرار بوده و در سختیها یار و یاور او باشد. قرآن، همسران را به لباس یکدیگر تشبیه کرده و می‌فرماید: (بقره، ۱۸۷) در این تشبیه، لطایف فراوانی است که در آینده به آن اشاره می کنیم؛ اما یکی از وجوه این تشبیه، می تواند نزدیکی و انس باشد و همسر همچون لباسی است که هیچ فاصلای با انسان ندارد. همسر، می تواند بهترین رفیق، آنیس و همراه و همدرد انسان باشد. محبت همسران به یکدیگر از نعمت های الهی است و خداوند متعال عشق و دوستی را بین زوجین قرار داده است: اجعل بیت مد و ز میان شما و همسرانشان علاقهی شدید و رحمت قرار داد.( روم ۲۱۰) همسر، می تواند نزدیکترین دوست انسان باشد

ما رشد فضایل انسانی ازدواج ، کنار هم قرار گرفتن دو سليفه متفاوت است؛ لذا بهترین عرصه برای تمرین تحمل و كظم غيظ ، گذشت، صبوری، ایثار و... است. در این عرصه است که انسان به خاطر خواسته‌های دیگران، از خواسته‌های خود صرف نظر میکند. در حقیقت، ازدواج، زمینه بروز استعدادها و ظرفیت هایی است که فرد تا قبل از آن، از چنین زمینه ای برخوردار نبوده است.

واسطه گری در ازدواج همان گونه که اقدام برای ازدواج و تشکیل خانواده، دارای ثواب است، قدم برداشتن برای به هم رساندن دو زوج و وساطت و دلی بین آنها نیز پاداش فراوانی دارد. خدای تعالی، در قرآن کریم می فرماید:

هر کس وساطت نیکو کند، او هم سهمی از پاداش خواهد داشت.» (نساء، ۵) : واسطه‌گری در هر کار خیری پاداش دارد و فرد مسلمان باید در همه امور خیری که میتواند، قدم بردارد، احساس مسئولیت در برابر دیگران، امر مهمی است که اقتضای انسانیت است؛ تا چه رسد به مسلمان که نمی تواند نسبت به سرنوشت دیگران بی خیال باشد، پیامبر گرامی اسلام می فرمودند: هر کسی صبح کند و به امور مسلمین اهتمام | نورزد، مسلمان نیست .

در تأسیس بنیان خانواده، هر کس به هر مقدار که مي تواند باید قدم بردارد: از معرفی همسران به یکدیگر، از اعطای مال و نقل هزینه های ازدواج (کم یا زیاد)، تا خرج کردن از اعتبار و آبروی خود برای وساطت بین دو زوج و هر اقدامی که می تواند در به هم رساندن دو فرد مفید باشد، این کارها از مصادیق «شفاعت حسنه است که پیامبر اکرم * فرمودند

هر کس شفاعت حسنه (وساطت نیکویی انجام بدهد، یا امر به معروف نماید و با نهی از منکری بکند و یا به امر خیری راهنمایی و ارشاد کند، (در پاداش) شریک است.۳۷

در بین همه وساطت ها دلالی در امر ازدواج ، جایگاه ممتازی دارد و در روایات به عنوان بهترین وساطت ها از آن نام برده شده است. رسول گرامی می فرماید: « هر کسی برای ازدواج دو مؤمن قدم بردارد تا بین آن دو نفر جمع کند، هر قدمی که برمی دارد، با هر کلمه ای که در این خصوص می گوید، خدای تعالی به او ثواب يك سال عبادت می دهد، که شب هایش را تا صبح عبادت کند و روزهایش را روزه بگیرد در این خصوص احادیث متعددی آمده است که به برخی از آنها اشاره می‌کنیم

اميرالمؤمنين(ع) فرمودند: بهترین واسطه گریها آن است که انسان در امر ازدواج بین دو نفر میانجی گری کند تا خدای تعالی بین آن دو نفر جمع  نماید.

امام صادق به فرمودند: به هرکسی برادر مؤمن خود را به ترویج زنی در بیاورد که او به آن زن انس بگیرد و بازوانش به او محکم و توانمند شود و با او به آرامش برسد، خدای تعالی او را به ازدواج با زنان بهشتی در آورده و او را با صدیقین از اهل بیت پیامبر مأنوس می نماید و آنان را مونس و همدم او نماید. ۲

امام کاظم فرمودند: « در روزی که سایه ای جز سایه الهی نیست، سه نفرند که در سایه عرش الهي هستند: مردی که برادر مسلمان خود را زن بدهد پا به او خدمتی بکند و با رازی از او را کتمان نمايد. البته در خصوص واسطه گری، باید مراقب بود در وساطت بین دو فرد، جز حقیقت چیزی گفته نشود، و صداقت، شرط اصلی وساطت است. ما باید حرف راست را با دلسوزی بزنیم و تأثیر را به خدای تعالی که مقلب القلوب أسنا، واگذار نماییم؛ چرا که به تعبیر قرآن کریم، فقط خدای تعالی ألفت دهنده قلبهاست و واسطه و در حد یک وسیله و ابزار است

خداوندا میان دولهای آنان (مؤمنان لفت داد. اگر توشمتی آنچه را در زمین است خرج می کردی، نمی‌توانستی میان قلوبشان محبت و الفت پدید آوری، ولی خداوند میان آنان پیوند داد، چرا که او شکست ناپذیر و حکیم است (انفال ۶۳۰ - حضرت ابراهيم (ع) نیز وقتی اسماعیل و مادرش هاجر را در مکه اسکان داد، دعا کرد و در جمله ای عرض کرد: «... پس دلهای گروهی از مردم را به سوی آنان مایل گردان ...  (ابراهيم، ۳۷)

تسریع در ازدواج

با توجه به نقش چشمگیر ازدواج، در سلامت فرد و جامعه، ازدواج به موقع و تسریع در آن به عنوان یک نیاز جدی می باشد. از دستاوردهای زندگی ماشینی و مدرن، تأخیر در ازدواج و بی تفاوتی برخی پدران و مادران با فرزندان، نسبت به ازدواج است؛ تا جایی که امروزه ، برخی افراد، فضیلت را در تأخیر ازدواج میدانند.

تأخیر در ازدواج و تن ندادن به تشکیل خانواده : علت هایی دارد که اگر چه برخی از آنها، علت واقعی است؛ اما بسیاری از آنها بی اساس و خیالی است که اگر به دستور دین و عقل و وجدان، گوش فرا دهیم، به راحتی از این موانع عبور کرده و افراد مجرد، می توانند زندگی مشترک و شیرینی را آغاز کنند. روشن است تسریع در ازدواج، در شرایطی است که فرد صلاحیت ازدواج را داشته باشد و بلوغ ازدواج، آن است که دختر و پسر، علاوه بر رسیدن به سن بلوغ جنسی و تکلیفی، توانایی اداره زندگی و انجام مسؤولیت های آن را داشته باشند. چرا که در این مسأله، تنها بلوغ جنسی و سن قانونی، راهگشا و کافی نیست و فرد، علاوه بر بلوغ جنسی، باید به بلوغ عاطفی، فکری و اجتماعی رسیده باشد. اسلام، با همه سخت گیری هایی که در خصوص طلاق به دارد، برای تشکیل خانواده به دستورات سهل و آسانی وضع کرده تا سیب رغبت افراد به ازدواج و سرعت در تشکیل خانواده باشد، ازدواج، یک عمل خیر بوده و شتاب در آن امر پسندیده‌ای است

، قرآن کریم، در مورد کارهای خیر دستور سبقت می‌دهد: «فاستبقوا الخيرات» (بقره، ۱۲۸) و از کسانی که در انجام کارهای خیر از یکدیگر سرعت می گیرند، ستایش کرده است. «يسارعون في الخيرات» (انعام، ۹۰) در اذان که شعار رسمی مسلمانان است با جمله داح على التلاق» و حی علی الفلاحة مردم را به شتاب و سرقت در غاز، دعوت میکند شعار «عجله کار شیطان است» همه جا دربسته نیست، زیرا در کارهای خیربه با سفارش کردمان که عجله کنید، از جمله؛ سعی کنید جوانان و به خصوص دختران را ترود به ازدواج در بیاورید، در رفتن به مسجد و اقامه نماز عجله کنید. در آشتی دادن میان کساني که با هم قهر و دشمني دارند، عجله کند. در پذیرایی از مهمان عجله کنید. در پرداخت زکات بهتر است همان روز برداشت ، حق محرومان داده شود.

الف) سفارش و تأكید به والدین

پیامبر اکرم تا در روایتی، اقدام پدر را برای ازدواج فرزندی که به بلوغ و رشد رسیده،| یکی از حقوق او دانسته است: « والدين موظفند پسران و دخترانی را که به رشد رسیده‌اند، به ازدواج در بیاورند.

خداوند هر چیزی را که مورد نیاز مردم بود، به پیامبرش تعلیم داد و از تعليمات الهی اینکه روزی آن حضرت بالای منبر رفت و حمد وثنای الهی نمود و سپس فرمود: ای مردم! جبرئیل از طرف خداوند نزد من آمد و فرمود: دختران و دوشیزگان، به منزله خرمای روی درختند؛ زمانی که رسیدند، اگر چیده نشوند، خورشید آن را فاسد و خراب می‌کند و بادها آن را می‌افکند و پراکنده می‌نماید؛ دوشیزگان نیز این گونه‌اند. زمانی که بالغ شوند و به پای دیگر زنان برسند، هنگام ازدواج آنان است وگرنه از فساد مأمون نیستند.

در روایتی دیگر، رسول گرامی اسلام فرمودند: « حق دختر بر پدرش آن است که در فرستادن او به خانه شوهرش تعجیل نماید. به اگر چه روانشناسان و جامعه شناسان درباره سن ازدواج ، نظرات و تحلیل هایی دارند، | ولی با توجه به منطق دین باید گفت که در صورت رشد متعارف و رسیدن فرد به بلوغ جنسی، عاطفی، فکری و اجتماعی، ازدواج، هرچه زودتر صورت بگیرد، بهتر است و تأخير در ازدواج، سبب فتنه و فساد است.

محمد همدانی می گوید که در خصوص ازدواج، نامه‌ای به امام جواد (ع) نوشتم، در جواب، نامه‌ای به خط امام، برایم آمد که رسول الله من فرمودند: «هرگاه کسی برای خواستگاری دختر شما آمد که اخلاق و دین او را می‌پسندید، به او زن بدهید اگر این کار را انجام ندهید، در زمین فتنه و فساد بزرگ واقع می شود.» (انفال، ۷۳) این آیه که مورد استناد رسول خدا قرار گرفته، مربوط به موضوع دیگری است؛ اما آن حضرت، تأخیر در ازدواج را به این آیه تطبیق داده است.

از این حدیث بر می آید که نباید ازدواج به بهانه های واهی به تأخیر بیفتد، زیرا چه بسا با رد کردن خواستگارانی که مشکل اخلاقی و دینی ندارند، مشکلات جدی برای دختران جوان ایجاد شود. بهانه درس خواندن و گرفتن مدرک، آماده نبودن جهیزیه، فوت یکی از نزدیکان ، سربازی نداشتن، مسکن و ... هر کدام می تواند مانعی برای تأخیر در ازدواج باشد و این در حالی است که در همه شرایط، به ویژه در شرایط نامطلوب فرهنگی، آمادگی برای بروز فتنه و فساد زیاد است و این شرایط می تواند تهدیدی برای دختران و پسران باشد. همان گونه که در هوای سرد، زمینه سرماخوردگی زیاد است ، در فضای آلوده نیز روح و روان افراد مجرد آسیب پذیرتر است.

با توجه به نیرومندی غریزه جنسی

والدین به خوبی می دانند که غریزه جنسی در انسان نیرومند است و اگر از طریق ازدواج کنترل نشود، آسیب هایی را برای فرد و جامعه به دنبال دارد. در آغاز اسلام، در شب و روز ماه رمضان، آمیزش با همسر ممنوع بود. اما برخی مسلمانان این کار را انجام می دادند، و دچار خیانت میشدند؛ لذا خدای تعالی آمیزش با همسر را در شبهای ماه رمضان آزاد گذاشت.

آشتی، ج۵ ص۳۴۷) ۳، حجه الاسلام قرائتی: «هر سال ۸۵ حدود ۲۰۰ سفر دارم در اکثر سفرها در دانشگاهها مختلفی می کنم، در بعضی از نامه‌هایی که از دانشجویان به دستم می‌رسد، دانشجو به پدر و مادرش نفرین می‌کند و می‌نویسد که: زمان پیش دانشگاهی، دبیرستان، حتی سال اول دانشگاه، خواستگارهای خوبی داشته، پدر و مادرم می گفتند، حالا زود است . لباس بگیر، بعد. آنها خواستگارهای خوب من را رد کردند؛ الان که لیسانس گرفته‌ام و مشغول فوق لیسانس هستم دیگر خواستگارهای قبلی پیدایشان نیست و حالا این گناه من را کی گردن می گیرد. آری! خواستگار که آمد. اگر فکرش سالم است و مشکلی ندارد ، دخترتان را بدهید و به خانه به ماشین ، طلا، قالی و... گیر ندهید.
لیسانس فضیلت است و ازدواج ضرورت ضرورت مرا فدای فضیلت نکنید!

در شب‌های روزه (ماه رمضان)، آمیزش با همسرانتان برای شما حلال شد، آنها برای شما (همچون لباسند و شما برای آنها (همچون) لباس. خداوند می‌دانست که شما به خود خیانت می کردید رو آمیزش را که ممنوع بود، بعضا انجام میدادید) پس توجه شما را پذیرفت و از شما درگذشت. اکنون می توانید با آنها همبستر شوید...» (بقره، ۱۸۷)

آری اگر می‌خواهیم نسل ما گرفتار خیانت نفس نگردد، راه مشروع را جلوی آنهاست نکنیم و بدانیم هر بهانه‌ای سر راه ازدواج فرزندان، مصداق آيه بدون سن شبيلي الله به اعراف، ،۴۵) است؛ چون ازدواج راه خداست و پدر و مادر یا هر کسی که بهانه بیجا بگیرد، جلوی راه خدا ایستاده و این کار گناه است.

ازدواج به موقع، فرد را از گناه چشم چرانی و تمایل به نامحرم نجات داده و سنگ بنایا زندگی را بر حلال استوار کرده و از دام شیطان نجات می دهد.

اما ازدواج دیرهنگام، دارای پیامدهای سونی است که دقت در تبعات آن، ما را وا می‌دارد در این امر مهم تعلل نکنیم و به دنبال فراهم شدن و ایده آل شدن همه شرایط نباشیم؛ بلکه با وجود حداقل ها و تحمل برخی مشکلات، به این امر مهم توجه نماییم. برخی پیامدهای تاخیر در ازدواج جوانان عبارتند از کم شدن انعطاف پذیری، به علت ثبات در صفات و شخصیت، کم حوصلگی، بروز مشکلات در فرزند آوری، عدم نشاط لازم در فرزندداری، عدم شور و نشاط لازم برای شروع زندگی، ضعف و ناتوانی جنسی به خاطر انحرافات جنسی قبل از آن، از دست دادن طراوت ، زیبایی و شور جوانی، احساس ناراحتی و افزایش نگرانی از بلاتکلیفی، احساس سربار بودن در خانواده پدری و..