موضوع تربيت فرزند، از ديرباز جزو موضوعات اساسي و بنيادي اسلام بوده است. در دنياي امروز با توسعه و رشد مهارناپذير تکنولوژي و پيشرفت‏هاي چشمگير آن، و نيز در عصر رويکرد دوباره بشر به مسئله دين و تربيت الهي موضوع تربيت فرزند، هم‏چنان چشم‏گير مي‏نمايد. امروز حتي خانواده‏ هاي غربي نيز به خوبي دريافته‏ اند که بازي‏هاي رايانه‏اي، سايت‏هاي سرگرمي، چت‏هاي اينترنتي، تلويزيون، سينما، و... نيازهاي روحي فرزندشان را تأمين نمي‏کند و بنيان خانواده را اکسيري جز تربيت صحيح فرزند، استوار نخواهد نمود. نوشتار حاضر بر آن‏است که نگاهي کوتاه به تربيت ديني کودک در روايات اسلامي بيندازد.

امام‏صادق(عليه‏السلام) نيز فرمودند: مِيرَاثُ اللّهِ مِن عَبدِهِ المُؤمِنِ الوَلَدُ الصَّالِحِ...؛ ميراث خداوند به بنده مؤمنش فرزند صالح است3.

اين ويژگي در خانواده امام حسين(عليه‏السلام) نيز ديده مي‏شود و فاطمه کبري و فاطمه صغري از دختران او به شمار مي‏روند.11 اين در حالي است که فضاي سرکوب شيعيان، بر جامعه حاکم شده بود و رعب و وحشت بر سر آنان که نام فرزندان خود را علي و فاطمه مي‏نهادند، سايه افکنده بود. امام حسين(عليه‏السلام) نيز در آن فضاي تهديد و ارعاب، دست به مبارزه‏اي آشکار زده و با اين نام‏گذاري به پاسداشت جايگاه و احترام اين دو دُردانه آفرينش بر مي‏خيزند.

رسول خدا (صلي ‏الله‏ عليه ‏وآله) در مورد تربيت از سنين کودکي فرموده‏اند: مَن رَبّي صَغِيراً حَتَي يَقُولُ لااِلهَ اِلاّ اللّه لَمْ يُحَاسِبهُ اللّهُ؛ هر کس فرزندش را از کودکي تربيت کند تا او بتواند بگويد لا اله الا الله، خداوند از او حساب نخواهد کشيد.13

همچنين روايت شده است که روزي مردي خدمت پيامبر اکرم (صلي ‏الله ‏عليه‏ وآله) رسيد و عرض کرد: اي رسول خدا! من ده فرزند دارم ولي هرگز کودکانم را نبوسيده‏ام. پيامبر اکرم (صلي ‏الله ‏عليه‏ وآله) فرمود: کسي که رحم نکند [مورد]رحم [واقع [نمي‏شود.17

به بيان ديگر، درست است که محبت به فرزند جايگاه ويژه‏اي دارد اما نبايد همه چيز را فداي آن نمود و از وظيفه اصلي سرباز زد.

اسلام با در نظر داشتن روحيات لطيف دختر، به والدين دستور داده که در برخي از رفتارهاي خانوادگي مانند تقسيم هدايا، دختران را مقدم شمارند.

هنگامي که کودک به سه سالگي رسيد لا اله الا اللّه را به او بياموزيد و او را رها کنيد (همين مقدار کافي است). وقتي هفت ماه ديگر گذشت محمد رسول اللّه (صلي‏ الله‏ عليه ‏وآله) را به او آموزش دهيد و سپس او را رها کنيد تا چهار ساله شود. آن‏گاه صلوات فرستادن را به او بياموزيد. در پنج سالگي به او سمت راست و چپ را آموزش دهيد و قبله را نشان او داده و بگوييد سجده کند. آن‏گاه او را تا شش سالگي واگذاريد. فقط پيش روي او نماز بخوانيد و رکوع و سجود را يادش دهيد تا هفت سالش هم تمام شود. وقتي هفت سالگي را پشت سر گذاشت، وضو ساختن را به او تعليم دهيد و به او بگوييد نماز بخواند، تا هنگامي که نه ساله شد وضو و نماز را به نيکي آموخته باشد. و هنگامي که آن‏دو را به خوبي ياد گرفت خدا پدر و مادر او را به خاطر اين آموزش‏شان خواهد آمرزيد.24

اهل‏بيت عصمت و طهارت(عليهم‏السلام) همواره عنايت ويژه‏اي به آموزش فرزند و بالا بردن سطح درک و معرفت او نشان مي‏دادند.