مرحوم شهيد قدّس سرّه در كتاب قواعدشان درباره ي حقوق والدين قاعده اي بيان نموده اند و آن اين است كه : در اسلام آنچه كه نسبت به ديگران انجامش واجب يا حرام است نسبت به والدين نيز همان گونه است ولي چند حكم خاصِّ والدين است كه در زير بيان مي گردد :

اوّل : سفرهاي جايز حتّي مستحب بدون رضايت و اجازه ي آنان حرام است .

دوم : بعضي از فقها فرموده اند : اطاعتِ از آنان واجب است حتّي در شبهات ؛ بنابراين اگر از او بخواهند كه از غذاي شبهه ناكي بخورد براو واجب است كه اطاعت نمايد ؛ زيرا تركِ شبهه ، مستحب و اطاعت از آنان واجب است .

سوم : در زماني كه وقت نماز وسعت دارد اگر كاري از او بخواهند بايد دستور آنان را اجرا نمايد و نماز را با تأخير در وقت بخواند ؛ زيرا اطاعتِ از آنان واجب و خواندن نماز حتّي در اوّلِ وقت ، مستحب است .

چهارم : اگر رفتن به نماز جماعت سببِ نگراني والدين گردد مثل اينكه در تاريكي مي خواهد برود حق دارند او را منع نمايند .

پنجم : حق دارند اورا از رفتن به جهاد منع نمايند در صورتي كه نيروي كافي باشد .

ششم : در تمامي واجبات كفايي كه نيرو به اندازه ي كافي براي انجام آن عمل وجود و حضوردارد ، حق دارند منع نمايند .

هفتم : بعضي از علما فرموده اند : اگر پدر و مادر او را صدا زدند و او مشغول نمازِ نافله است ، نماز نافله اش را قطع كرده و پاسخِ آنان را بدهد بخلاف نماز واجب .

هشتم : به مقدار توانش از رسيدنِ اذيّت و آزار به آنان جلوگيري نمايد .

نهم : بدون اجازه ي پدر روزه ي مستحب نگيرد و امّا نسبت مادر مدركي پيدا نكردم ( لم اقف علي نص  في الام ) .

دهم : ترك نمودنِ عهد و قسم مگر با اجازه ي او مگر در جايي كه عهد وقسمِِ فرزند به انجام واجب يا تركِ حرامي تعلّق گرفته باشد كه نيازي به اذن او ندارد و امّا در مورد نذر دليل خاصّي نيافتيم مگر آن كه گفته شود نذر هم يك مصداق قسم و تعهّد است .

بحارالأنوار ، ج  71 ، ص : 37

حسن ختام

عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ عليه السلام  قَالَ : قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلي الله عليه و آله و سلم  : مَنْ أَصْبَحَ وَ لَمْ يَذْكُرْ أَرْبَعَةً أَخَافُ عَلَيْهِ زَوَالَ النِّعْمَةِ ؛ أَوَّلُهَا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي عَرَّفَنِي نَفْسَهُ وَ لَمْ يَتْرُكْنِي عُمْيَانَ الْقَلْبِ وَ الثَّانِي يَقُولُ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي جَعَلَنِي مِنْ أُمَّةِ مُحَمَّدٍ صلي الله عليه و آله  وَ الثَّالِثُ يَقُولُ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي جَعَلَ رِزْقِي فِي يَدَيْهِ وَ لَمْ يَجْعَلْهُ فِي أَيْدِي النَّاسِ وَ الرَّابِعُ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي سَتَرَ ذُنُوبِي وَ عُيُوبِِي وَ لَمْ يَفْضَحْنِي بَيْنَ الْخَلَائِقِ .

مستدرك‏الوسائل ، ج 5 ، ص 392

الدعوات ، ص 81    فصل في صحة البدن و العافية

حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام مي فرمايند : پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله و سلم مي فرمودند : هركس صبح كند وچهار نعمتِ خداوند را ياد نكرده و قدر شناسي ننمايد مي ترسم از او گرفته شود :

1. نعمتِ آشنايي با خداوند

2 . نعمتِ امّتِ برترين پيامبر قرار گرفتن

3 . نعمتِ روزيِ محترمانه و آبرومندانه

4 . نعمتِ پرده پوشي خداوند نسبت به گناهان و عيوب ؛

يعني هرروز صبح با توجّه بگويد :

الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي عَرَّفَنِي نَفْسَهُ وَ لَمْ يَتْرُكْنِي عُمْيَانَ الْقَلْبِ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي جَعَلَنِي مِنْ أُمَّةِ مُحَمَّدٍ صلي الله عليه و آله  الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي جَعَلَ رِزْقِي فِي يَدَيْهِ وَ لَمْ يَجْعَلْهُ فِي أَيْدِي النَّاسِ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي سَتَرَ ذُنُوبِي وَ عُيُوبِِي وَ لَمْ يَفْضَحْنِي بَيْنَ الْخَلَائِقِ .

الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذي هَدانا لِهذا وَ ما كُنَّا لِنَهْتَدِيَ لَوْ لا أَنْ هَدانَا اللَّه‏