هر چند برخی از ادیان و مکاتب، ازدواج را امری نکوهیده شمرده‌‌اند، اما اسلام برخلاف آن‌ها آن را مقدس شمرده و برای آن جایگاهی ویژه قرار داده است. از منظر دین اسلام ازدواج آثار و برکات فراوانی برای انسان‌ها دارد، که مهم‌ترین آن‌ها حفظ پاک‌دامنی است.

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند:«مَنْ أَحَبَ أَنْ یَلْقَی اللَّهَ طَاهِراً مُطَهَّراً فَلْیَتَعَفَّفْ بِزَوْجَةٍ».، هر کس می‌خواهد خدا را در حال پاکیزگی و طهارت ملاقات کند، به وسیله ازدواج عفت پیشه سازد»[1]

همچنین آن حضرت در بیانی دیگر فرمودند: «هر کس در آغاز جوانی ازدواج کند، شیطانی که مأمور او است، فریاد می‌زند: ای وای، او دو سوم دینش را از دسترس من حفظ کرد و یک سوم دیگر را هم می‌تواند با تقوا حفظ کند»[2]

آنچه که از احادیث بیان شده استفاده می‌شود، اسلام به تعجیل ازدواج تاکید دارد؛ چنانچه اما رضا علیه‌السلام درباره زود ازدواج کردن دختران می‌فرماید: «روزی جبرئیل بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله نازل شد و گفت: پروردگار بر تو سلام می‌رساند و می‌فرماید: دختران به منزله میوه درخت هستند. میوه هنگامی که رسید، چاره‌ای جز چیدن ندارد،  وگرنه آفتاب آن را فاسد و یا دگرگون می‌کند. دختران نیز هنگامی که به بلوغ رسیدند، چاره‌ای جز ازدواج ندارند، و گرنه از فساد ایمن نیستند» [3]

از این حدیث به خوبی استفاده می شود که تأخیر ازدواج از سنین جوانی، موجب بروز مشکلات روانی و عاطفی و فردی و اجتماعی می‌شود.

به طور كلی قاعده طلائی ازدواج آسان كه برگرفته از آیه 32 سوره نور است بر چند محور استوار است كه با پایبندی به این محورها می‌توان خیلی زود و آسان ازدواج كرد. یكی از آن محورهای مهم، قناعت پیشگی است. زیرا كسی كه در تمام پروسه ازدواج خود قناعت بورزد راحت تر می‌تواند ازدواج كند، همچنین ساده گیری در كارهای مربوط به ازدواج و كم توقعی در این خصوص از محورهای دیگر ازدواج است

عدم تمایل جوانان به ازدواج

واقعیت‌های جامعه نشان می‌دهد که رغبت جوانان به ازدواج کاسته شده و تأخیر در ازدواج، کم کم در حال تبدیل شدن به یک شیوه و امتیاز اجتماعی است.آمارهای رسمی، از 8 ملیون جوان ابرانی آماده ازدواج سخن می‌گویند اما این امار در رقم‌های غیر رسمی به بالاتر نیز رسیده است. وجود 4ملیون متأخر در ازدواج (یعنی ازدواج در سن بالای35 سال برای پسران، و بالای 27 سال برای دختران)، نزدیک به یک میلیون نفر جوان با شانس ازدواج بسیار کم در جامعه و 15ملیون جوان در آستانه ازدواج، زنگ خطری برای خانواده‌‌ها و مسئولان محسوب می شود.

این مسئله نشان می‌دهد که جامعه از حالت هشدار عبور کرده و به مرحله بحران رسیده است و اگر خانواده ها نسبت به این بحران غفلت کنند، آینده مبهم و نه چندان خوشی در انتظار آن‌ها است.[4] البته جوامع غربی این دوره بحرانی را با راهکار‌های آزادی‌ جنسی و بی‌بندباری‌ قانونی پشت سر می‌گذارد، اما جامعه دینی ما چنین راهکاری را قبول نمی‌کند.

اسلام نه فساد و بی‌بندباری جنسی را می‌پذیرد و نه با افزایش سن ازدواج موافق است. امام صادق علیه السلام فرموند: «از سعادت شخص این است که دخترش در خانه او عادت ماهانه نشود»[5] (یعنی از پیش به خانه شوهر رفته باشد.) 

چاره چیست؟

ما نمی خواهیم شعار بدهیم که نه مشکلی وجود ندارد اگر جوان بخواهد حتما می تواند ازدواج کند همه ما با هم داریم از مشکلات اقتصادی رنج می بریم و در تنگنا هستیم اما ما نمی توانیم وعده های خداوند متعال را هم نادیده بگیریم، و به خواست او پشت کنیم خداوند می فرماید کسی که به فضل خدا و بخشندگی او ایمان داشته باشد خداوند او را بی نیاز خواهد ساخت، اما در کنار ان فرموده، اسراف نکنید، دنیا طلبی و تجمل گرایی را وا نهید، چشم و هم چشمی ها را دور بریزید تا بتوانید زندگی کنید اما مگر ما گوشمان بدهکار است؟

یكی از مهمترین موانع جدی ازدواج جوانان امروز كه باعث شده سن ازدواج بالا برود این است كه توقعات، بسیار بالا رفته است. دختر و پسری كه از ابتدا قصدشان این باشد كه با حداقل امكانات و با توقعاتی بسیار پایین با هم وصلت كنند و به اصطلاح از صفر شروع كنند به طور یقین با ازدواجی آسان، خواهند توانست تشكیل زندگی بدهند و پس از شروع زندگی جدید، شاهد گشایش درهای جدید به روی خودشان باشند اما اگر ملاحظه چشم و هم چشمی و توقعات و حرف‌های این و آن و دیگران چه می‌گویند را بكنند باید سال‌ها منتظر فراهم شدن شرایط مناسب برای ازدواج باشند كه آن هم بعید است كه به شرایط دلخواه خود برای شروع ازدواج برسند و این روش، مخالف مضمون آیه فوق است. 

یكی از مهمترین موانع جدی ازدواج جوانان امروز كه باعث شده سن ازدواج بالا برود این است كه توقعات، بسیار بالا رفته است. دختر و پسری كه از ابتدا قصدشان این باشد كه با حداقل امكانات و با توقعاتی بسیار پایین با هم وصلت كنند و به اصطلاح از صفر شروع كنند به طور یقین با ازدواجی آسان، خواهند توانست تشكیل زندگی بدهند

قاعده طلایی ازدواج آسان

به طور كلی قاعده طلائی ازدواج آسان كه برگرفته از آیه 32 سوره نور است بر چند محور استوار است كه با پایبندی به این محورها می‌توان خیلی زود و آسان ازدواج كرد. یكی از آن محورهای مهم، قناعت پیشگی است. زیرا كسی كه در تمام پروسه ازدواج خود قناعت بورزد راحت تر می‌تواند ازدواج كند، همچنین ساده گیری در كارهای مربوط به ازدواج و كم توقعی در این خصوص از محورهای دیگر ازدواج است. تعبیر خداوند مبنی بر اینكه: ان یكونوا فقراء یغنهم الله من فضله، حاوی پیامهای متعددی به افراد سخت گیر در مسئله ازدواج است از جمله این كه اگر با دست خالی و با تنگدستی به سمت ازدواج بروید خداوند شما را مستغنی می‌كند همچنین پیام دیگر این آیه این است كه تنگدستی نمی تواند مستمسكی برای فرار از ازدواج باشد چون خداوند وعده بی نیاز كردن را داده است.

اگر كسی تنگدست باشد و به دلیل ندار بودن، اقدام به ازدواج نكند باید در توكل او و اطمینان به وعده خداوند شك كرد.

این نگرش در میان عامه مردم معروف است و تجربیات فراوان نیز مۆید آن است كه اصولاً هزینه ازدواج را خداوند فراهم می‌كند، از این رو اگر كسی با اندكی آورده مالی، شروع به ازدواج كند و تلاش هم بورزد خداوند من حیث لایحتسب، از جایی كه به ذهنش هم نمی رسد، هزینه او را تأمین می‌كند. این حقیقت با حساب‌های دودوتا چهارتای مادی ما سازگار نیست و محاسباتی غیر از محاسبات محدود ما در عالم در كار است.

پی‌نوشت‌ها:

[1] دعائم الإسلام، ج‏2، ص: 189كتاب النكاح‏فصل ذكر الرغائب فی النكاح‏

[2] وسائل الشیعه ج20ص18

[3] بحارالانوار ج16ص223

[4] روزنامه ایران شماره4076تاریخ87/8/26

[5] کلینی محمد بن یعقوب الکافی،اسلامیه ج5ص336