امروزه به علت توقع بیش‌ازحد خانواده‌ها درزمینهٔ ازدواج و تعیین مهریه‌های سنگین،جوانان چندان به ازدواج رغبت ندارند و همین امر باعث بالا رفتن سن ازدواج جوانان شده است. چشم‌وهم‌چشمی در گرفتن مهریه از سوی خانواده‌ها باعث شده که جوانان از این سنت حسنه دوری نموده و دچار بعضی انحرافات دینی و ایجاد حرکات دور از شأن و عرف شوند که موجب خسران به خود و درنهایت نابودی خانواده و جامعه شوند. این‌که ترویج ازدواج آسان بهترین راه مصون داشتن جوانان از گناه است پیامدهای ازدواج دیرهنگام ناشی از هزینه‌های سرسام‌آور است و اگر زمینه ازدواج قشر جوان جامعه را فراهم نکنیم قطعاً جوانان از مفاسد اجتماعی به دور نخواهند ماند.

نگاهی به سیره ائمه معصومین نشان می‌دهد که توجه به ازدواج آسان و دوری از تجملات همواره در احادیث و روایات ما به آن تأکید شده تا با کاهش سن ازدواج زمینه برای دوری از گناه و تشکیل خانواده به‌عنوان مهم‌ترین رکن اصلی جامعه بیش‌ازپیش تسهیل شود.اما این‌که بسیاری از جوانان مجرد مشکلات اقتصادی را مانع ازدواج قلمداد می‌کنند در حالی است که بسیاری از آنان ازنظر سطح پایگاه ‌اقتصادی،اجتماعی وضع بهتری نسبت به جوانان متأهل دارند این پدیده ریشه در گرایش به تجمل‌گرایی، کسب رفاه و توقع بیشتر از زندگی دارد که همگی ناشی از زیر‌بناهای فرهنگی است.

رهبر معظم انقلاب نیز با گلایه‌مندی از این نوع نگاه در بین خانواده‌ها و جوانان در دیدار با دانشجویان ضمن اشاره به نگاه بی‌تفاوت به ازدواج جوانان و تبعات آن فرمودند: «به نظر من بر روی مسئله ازدواج جوان‌ها، خود جوان‌ها، اولیای خانواده‌‌هایی که جوان‌ها متعلق به آن‌ها هستند و مسئولان ذی‌ربط مرتبط با دانشگاه، فکر کنند و تصمیم بگیرند. نگذاریم سن ازدواج که امروز متأسفانه بالا رفته؛ به‌خصوص در مورد دختران ادامه پیدا کند. بعضی از تصورات و سنت‌های غلط در مورد ازدواج وجود دارد که این‌ها دست‌‌وپاگیر است، مانع از رواج ازدواج جوان‌ها است. این سنت‌ها را باید عملاً نقض کرد.»

ایشان می‌فرمایند: «موانع فرهنگی ازدواج را دستکم نگیرید. البته موانعی هم وجود دارد، ولی همه اقتصادی نیست. موانع اقتصادی بخشی از مشکل است، عمده‌ موانع فرهنگی است؛ عادت‌ها، تفاخرها، تکاثر، چشم و هم‌چشمی‌ها، تجمل‌طلبی‌ها... این‌هاست که یک مقدار نمی‌گذارد آن کاری که باید انجام بگیرد، صورت پذیرد. باید شما و خانواده‌هایتان این گره‌ها را باز کنید.»

با توجه به اظهار گله‌مندی رهبر معظم انقلاب نسبت به بی‌اهمیتی جوانان نسبت به جا آوردن سنت حسنه ازدواج، جوانان و خانواده‌ها باید موانع سرراه ازدواج را بردارند و سنت‌های غلط و محجور که درمیان خانواده‌ها وچشم‌وهم‌چشمی غلط بوده را کنار بگذارند. ضمن اینکه سیره‌ گفتاری و رفتاری پیامبر اسلام صلّی‌الله‌علیه‌و‌آله و اولیا‌ء دین، آَسان‌گیری در ازدواج است. پیامبرصلّی‌الله‌علیه‌و‌آله می‌فرمایند: بهترین ازدواج‌ها آن است که آسان انجام شود. بدیهی است که توسعه‌ شهرنشینی و تمرکز بر رفاه فردی یا فردگرایی، در رفتار‌های مربوط به ازدواج جوانان تغییر ایجاد نموده، اما مشکل مالی نمی‌تواند به‌عنوان عامل بازدارنده باشد، زیرا افرادِ متعلق به پایگاه‌های اقتصادی- اجتماعی بالاتر نیز به این مشکل اشاره کرده‌اند. بنابراین مشکلات مالی یک امر نسبی بوده و سطح انتظار فرد از زندگی می‌تواند تعیین‌کننده‌ تشخیص فرد از مشکلات مالی باشد. بنابراین وظیفه خانواده است که چشم‌وهم‌چشمی را کنار گذاشته و با کم کردن توقعات در زمینه ازدواج جوانان فرهنگ ازدواج آسان را درمیان جامعه ترویج نمایند تا جوانان به راحتی بتوانند تشکیل زندگی داده و از معضلات اجتماعی که درهمین زمینه دامنگیر جوانان می‌شود کاسته شود.پیامبر گرامی اسلام(ص) ازدواج دخترش را به ساده‌ترین و راحت‌ترین شیوه انجام داد تا برای همه جوانانی که در آستانه زندگی مشترک هستند، سرمشق نیکویی باقی بماند. مهریه ۵۰۰درهمی برای فاطمه(س) مهتر زنان نیز، به همین هدف صورت گرفت. در روایات، افزون بر این مهریه که جنبه مادی و مالی دارد، مهریه‌های معنوی دیگری نیز برای آن بانوی بزرگ گفته شده است. در روایتی می‌خوانیم که حضرت زهرا(س) از پدر تقاضا کرد که آن حضرت از خدا بخواهند تا مهریه‌اش را شفاعت از مسلمانان گناهکار قرار دهد. این خواسته حضرت مستجاب شد و فاطمه(س) شفیع و واسطه بخشش گناهکاران قرار گرفت.

درس‌هایی از ازدواج حضرت زهرا(س) و حضرت علی(ع) برای خانواده‌ها
نگاهی به نحوه آشنایی، خواستگاری، ازدواج، مهریه و مراسمات مربوط به پیوند انسان‌های بزرگ و معصوم، بسیار مهم‌تر از خود آن اتفاق است. یکی از این پیوندها، ازدواج حضرت زهرا(س) و حضرت علی(ع) به‌عنوان برترین بانوان و مردان عالم هستند و یادآوری این مناسبت در هرسال در واقع تذکر و یادآوری الگوها و معیارهایی است که در زندگی آنان برای ما به‌ویژه برای نسل جوان است. در جریان ازدواج آن دو بزرگوار که به‌فرموده حضرت رسول(ص) خداوند فاطمه را به ازدواج علی درآورد، نکات بسیار مهم آموزشی و الگویی وجود دارد که از آن جمله می‌توان به کفو و همتا بودن، خواستگاری بدون واسطه، قناعت، دوری از اشرافی‌گری و تجملات، سخت نگرفتن بر همدیگر، ملاک قراردادن معیارها و خصوصیات معنوی و دینی و اخلاقی، مهریه پایین، بنا کردن زندگی بر پایه محبت و عشق واقعی از روی شناخت، حجب و حیا و. . . اشاره کرد. به این خاطر است که یک پیوند با این ویژگی‌ها پیوند آسمانی لقب می‌گیرد که رضایت خدا و رسول خدا(ص) در آن وجود دارد.در روایات تأکید فراوان شده که در امور مادی باید به پایین دست خود و در امور معنوی به بالا دست خود نگاه کنیم. اما متأسفانه این رویه در حال حاضر برعکس شده و تا این دیدگاه را درست نکنیم، نتیجه‌ای حاصل نخواهد شد.

حاکم شدن نگاه مادی در زندگی‌ها
متأسفانه به دلیل حاکم شدن نگاه مادی در زندگی، توقع داریم که خداوند همه امکانات را ابتدا برای ما از خانه گرفته تا ماشین و… فراهم کند و بعد ما ازدواج کنیم که این فکر و توقع مانند آن است که قبل از این‌که کار کنیم انتظار مزد و پاداش داشته باشیم. در بحث ازدواج، خداوند متعال می‌فرماید: بی‌نیاز کننده،
من هستم. بنابراین جوانان نباید نگران مخارج زندگی باشند، چون این، یک وعده الهی است. در قرآن در سوره ۶ و ۷ سوره علق می‌خوانیم «کَلاَّ إِنَّ الْإِنْسانَ لَیطْغی‏ أَنْ رَآهُ اسْتَغْنی‏/ یعنی چنین نیست ( که شما می‌پندارید )
به یقین انسان طغیان می‌کند ،از اینکه خود را بی‌نیاز ببیند!.» بنابراین، دادن نعمت تدریجی همانند باران تدریجی است که باریدن آن نعمت است، اما اگر یک‌باره ببارد با ایجاد سیل، ویرانی به بار خواهد آورد.

موانع فرهنگی یا اقتصادی
به نظر بعضی، عمده‌ترین مانع ازدواج جوانان، مشکل اقتصادی است. البته این عقیده تنها مربوط به دوران فعلی نیست؛ در صدر اسلام نیز خیلی‌ها به این مشکل استناد می‌کردند، ولی پیامبر اکرم صلّی‌الله‌علیه‌و‌آله و اهل‌بیت علیهم‌السلام این مسئله را مانعی اساسی برای ازدواج نمی‌دانستند. پیامبر اسلام صلّی‌الله‌علیه‌و‌آله فرموده‌اند: «هرکس از ترس فقر ازدواج نکند، حتماً نسبت به خداوند متعال بدگمان شده است.» حتی در جای دیگر به کسی که از فقر شکایت می‌کرد، توصیه فرمودند که ازدواج کن. بعد از عمل به توصیه‌ ایشان، معیشت وی وسیع شد.

به هرروی به نظر می‌رسد ترویج فرهنگ ازدواج آسان و بیان اثرات مثبت ازدواج به جوانان موجب خواهد شد تا تشکیل خانواده فارغ از مشکلات اقتصادی در جامعه تسریع شود و بسیاری از ناهنجاری‌های فرهنگی و اجتماعی به واسطه این ازدواج آسان رفع شود.