پرده اول
« ... ها خانم جان ... يه بخت خيلي خوب تو فالت مي‏بينم. کف دستت مي‏گه که ماشااللّه وضع ماليش خيلي‏خيلي خوبه».

«جان تو، ته فنجونت يه چيزي شبيه ظرف عسل مي‏بينم ... چه‏قدرم يارو شکيله ... اِ اِ ... اينم شبيه بند کراوات مي‏مونه ... به سلامتي».

«حرکت ضربان قلبت و تأثيرش روي گردن‏بند، نشون مي‏ده که ان‏شاءاللّه تا چند ماه ديگه داماد مي‏شي ... ظاهراً عروس خانم يه دختر رعناي خوش قد و بالاست! ...».

 
پرده دوم
آمارها، درد دل‏ها، جنگ‏ها و اعصاب خردکني‏ها نيز حرف‏هايي براي گفتن دارند؛ بيشتر از حرف‏هاي رمّال‏ها، فال قهوه‏چي‏ها، کولي‏ها و ... .

براي خيلي‏ها هنوز عصر شاهزادگان زيباي سوار بر اسب سفيد از سرزمين رؤياها تمام نشده است. امّا خيلي‏ها هم ديدگاه کاملاً متفاوتي از ازدواج پيدا کرده‏اند؛ امّا آنچه درست است، اين است که تنها کساني مي‏توانند از ازدواج، تعريف درستي داشته باشند که آن را به راستي تجربه کرده باشند.

دختر جواني اقرار مي‏کند: «ما تصوّر خيلي اشتباهي در مورد ازدواج داشتيم؛ فکر مي‏کرديم هر وقت دلمان بخواهد مي‏آييم خانه و هر وقت دلمان بخواهد مي‏رويم بيرون. هر کاري که دوست داشته باشيم مي‏توانيم بکنيم، مثلاً اگر دلمان خواست ظرف‏ها را مي‏شوييم، دلمان نخواست نمي‏شوييم؛ ولي زندگي اين شکلي نيست».

بسياري از جوانان، تصوّر صحيحي از ازدواج ندارند و اين، نشانه عدم بلوغ ايشان است. زندگي زناشويي، زندگي خيالي و وهم‏آوري است با آرزوهايي که تاکنون به آن دست نيافته‏اند.

بعضي از جوانان صرفاً مي‏خواهند از اوضاع نامناسب حاکم در منزل، مدرسه يا محيط زندگي خود خلاص شوند.

دختري به نامزد خود چنين مي‏گفت: «اگر بداني چه‏قدر خوش‏حالم که داريم ازدواج مي‏کنيم. ديگر لازم نيست براي چيزي تصميم‏گيري کنيم».

مريم هم حرف‏هاي جالبي براي گفتن داشت. با او در دادگاه خانواده آشنا شدم؛ يکي از صدها مراجعه کننده‏اي که براي طلاق به دادگاه مي‏آيند و حرف‏هايي مي‏زنند که بوي هزاران سال تجربه مي‏دهد.

او مي‏گويد: «مهمترين دليلم براي ازدواج، فرار کردن از محيط خانواده بود و راه بهتري سراغ نداشتم. مادر و پدرم از هم جدا شده بودند و چهار سال بود که با پدر و نامادري‏ام زندگي مي‏کردم. اعتياد برادر بزرگ‏ترم هم مزيد بر علت شده بود که هر روز در خانه دعوا، جر و بحث و کتک کاري باشد. شانزده سال بيشتر نداشتم که با آرش آشنا شدم و يک سال بعد تصميم گرفتيم با هم ازدواج کنيم. آن زمان فکر مي‏کردم که قرار است از جهنم خانه پدر، به بهشت خانه همسر قدم بگذارم؛ امّا حالا بعد از سه سال متوجه شدم که چه‏قدر اشتباه کردم. اي کاش راه مناسب‏تري براي مشکلات زندگي‏ام انتخاب مي‏کردم!».

زندگي زناشويي، نه يک زندگي خيالي است و نه حلّال مشکلات. بعد از ازدواج، مشکلات جديد، سر باز خواهد زد که شخص حتي تصوّر آن را نيز به ذهن خود راه نمي‏داد.

ليلي مي‏گويد: «همه لذّت زندگي همان يک سال اول است؛ امّا پس از آن، گويي از خواب بلند شوي و يا از عرش، تو را به زمين بياورند و وادارت کنند که روي زمين سخت راه بروي. اين اوضاع، وقتي بدتر شد که من در بيست سالگي، مادر بودن را تجربه کردم. بعضي از وقت‏ها همه چيز از کنترلم خارج مي‏شد، به طوري که فقط مي‏نشستم و ساعت‏ها گريه مي‏کردم!».

بسياري از جوانان نيز انتظاري از رابطه جنسي دارند که واقع بينانه نيست. بسياري از اوقات، احساسات جواني، افکار شخص را مخدوش مي‏نمايد و مانع مي‏گردد که وي به ضعف‏هاي همسر آينده خود پي ببرد.

 
 براي انجام دادن وظايفم آمادگي ندارم!
عروس جواني مي‏گويد: «اوايل، همه چيز خوب بود؛ امّا حالا همسرم فکر مي‏کند، همان قدر که اهميت دارد وقتش را با من صرف کند بايد با دوست‏هايش هم صرف کند ... او از هيچ کدام از کارهاي دوران مجردي‏اش دست برنداشته و هنوز هفته‏اي يک بار با دوستانش - که همگي هم مجرد هستند - به گردش و تفريح مي‏روند و گاهي شب‏ها هم نمي‏آيند. او مسئوليت يک مرد متأهل را نمي‏فهمد و اصلاً از عهده وظايفش برنمي‏آيد. فکر مي‏کردم من تنها شخص زندگي او خواهم بود، امّا فريب خوردم».

متأسفانه امثال اين وقايع، نشانگر تصوّر غلطي است که در ميان مردان مجرد که بدون آمادگي کامل ازدواج مي‏کنند وجود دارد. آنان فکر مي‏کنند که اکنون به عنوان يک شوهر مي‏توانند به نوع زندگي‏اي که در حالت تجرّد داشته‏اند، ادامه دهند.

در مورد کار طاقت‏فرسا و حمايت مالي از خانواده چه مي‏توان گفت؟ پويا هم حرف‏هاي جالبي براي گفتن دارد: «يادم مي‏آيد وقتي اوّلين کارم را پيدا کردم بايد هر روز ساعت پنج صبح از خواب بيدار مي‏شدم، تا ساعت هفت، به موقع سر کارم حاضر باشم. بعد از يک مدت با خودم فکر کردم که چه کار مشکلي دارم. اين در حالي بود که وقتي به خانه برمي‏گشتم، شادي اصلاً مرا درک نمي‏کرد و هيچ چيزي مطابق ميلم نبود. شادي، دختر خاله‏ام بود.

وقتي با او ازدواج مي‏کردم، درهاي خوش‏بختي را به روي خود باز مي‏ديدم؛ امّا حالا آرزوي دوران تجردم را دارم».

مراد مي‏گويد: «وقتي مجرد هستي، هر کاري که دلت بخواهد مي‏تواني انجام بدهي؛ نه وظيفه‏اي، نه پول درآوردني. هر وقت دلت مي‏خواست بلند مي‏شدي، سر کار مي‏رفتي و اگر هم کاري نبود با پول توجيبي‏اي که از پدر مي‏گرفتي، زندگي‏ات مي‏چرخيد؛ امّا حالا ... من نمي‏فهمم که اصلاً چرا بايد من خرج همسرم را بدهم؟!».

آرزوي نوزده ساله به يکي از مشکلات عمومي عروسان جوان اشاره مي‏کند: «تلويزيون تماشا کردن و خوابيدن را به تميز کردن خانه و درست کردن غذا ترجيح مي‏دهم.

وقتي مهماني به خانه ما مي‏آيد، مي‏خواهم از خجالت آب شوم. خانه پدر و مادرم و پدرشوهر و مادرشوهرم هميشه تميز و مرتب است؛ امّا خانه و زندگي من، هميشه نامرتب است. بهتر است از آشپزي‏ام چيزي نگويم که افتضاح است. هميشه يا غذا را مي‏سوزانم يا خودم را. يک‏بار هم کم بود سر از بيمارستان دربياورم. وقتي يادم مي‏آيد که دوران مجردي‏ام چه طور همه چيز، حاضر و آماده بود و همه وظيفه من به رفتن مدرسه خلاصه مي‏شد، گريه‏ام مي‏گيرد».

ستاره بيست ساله مي‏گويد: «سال اول زندگي به طور غير منتظره‏اي صاحب فرزند شدم. کارهاي خانه، ضعف جسمي، نگه‏داري بچه و بي‏مسئوليتي همسرم، همه چيز را به شکل کابوسي درآورده بود. دختر که بودم تصور اشتباهي از بچه داشتم؛ فکر مي‏کردم شبيه عروسک‏بازي است، هر وقت دلت بخواهد با او بازي مي‏کني و هر وقت نخواستي کنارش مي‏گذاري؛ امّا حالا وقتي مجبورم شب‏ها هر يک ساعت از صداي گريه‏اش از خواب بلند شوم و برايش شير درست کنم يا پوشاکش را عوض کنم، به فکر ابلهانه‏ام خنده‏ام مي‏گيرد. يک سال است که آرزوي يک خواب راحت را در دل مي‏پرورانم».

بعضي از عروسان جوان هم تلويزيون را هووي خود معرفي مي‏کنند. آنان از در دسترس نبودن همسرشان گله‏مند هستند و مي‏گويند: وقتي هم که از سر کار مي‏آيند، جلوي تلويزيون مي‏نشينند و سريال مي‏بينند و تا نصف شب هم برنامه نود و فوتبال تماشا مي‏کنند!
 

با مشکلات مالي چگونه کنار بياييم؟
مشکلات مالي، عامل ديگري است که موجب اختلافات در زندگي زناشويي زوج‏هاي جوان مي‏شود. چهل و هشت زوج جوان که سن آنان هنوز به بيست سال نرسيده بود، سه ماه بعد از ازدواجشان اقرار کردند که بزرگ‏ترين مشکلشان در زندگي، پرداخت «مخارج خانواده بر طبق درآمدشان» بوده است. بعد از حدود سه سال، از سي و هفت درصد از اين زوج‏ها همين سؤال دوباره پرسيده شد. بزرگ‏ترين مشکل آنان همچنان مشکل مالي بود و اضطراب آنان از اين مسئله حتي بيشتر هم شده بود.

آرش مي‏گويد: «زندگي چه لذتي دارد وقتي آدم، هيچ وقت پول ندارد تا چيزهايي را که مي‏خرد راضي‏اش کند»؟ وقتي مقدار کمي درآمد داري و آن‏قدر هزينه‏هاي جورواجور، که پول حتي به نيمه ماه هم کفايت نمي‏کند، ممکن است کلي جر و بحث و ناراحتي به وجود بيايد».

متأسفانه در کشور ما، قشر نوجوان و جوان، بالاترين نسبت بي‏کاري و کمترين ميزان درآمد را دارا هستند. براي همين، مشکل مالي در صدر مشکلات جوانان قرار دارد.

علي مي‏گويد: «مدتي بعد از شروع زندگي، متوجه شديم که دخل و خرجمان با هم نمي‏خواند و هر چه مي‏دويدم، آخر برج، کم مي‏آوردم. تصميم گرفتم تا با رفتن به خانه پدرم و مادرم و زندگي در طبقه دوم خانه آنها اجاره خانه را از ساير هزينه‏هاي زندگي‏ام کم کنم که اين، شروع ماجراهاي ديگر بود. همسرم که از اول هم با اين قضيه موافق نبود، بناي ناسازگاري با مادرشوهرش را گذاشت. کار به جايي رسيده بود که سر کوچک‏ترين چيزي جر و بحث سر مي‏گرفت و کلي اعصاب خردکني به‏وجود مي‏آمد».

از سويي بالا رفتن سطح توقعات و آنچه جوانان، ايده‏آل خود مي‏پندارند، تلاش و جديت بيشتري مي‏خواهد. اغلب جوانان در ابتداي زندگي مي‏خواهند صاحب همه آن چيزهايي بشوند که پدر و مادرهايشان در ظرف سال‏ها به دست آورده‏اند و اين افزايش توقعات، دل‏سردي بيشتري را براي آنان به ارمغان خواهد آورد.

اگر اين توقعات کاهش نيابد و زوج‏هاي جوان نگرش بچگانه‏اي در مورد ماديات داشته باشند، شروع دردسرهاي بزرگ‏تري خواهد بود که حتي درآمد کلان نيز به آن پايان نخواهد داد. متأسفانه تعدادي از زوج‏هاي جوان بخصوص دختران جوان، انتظاراتي از همسران آينده‏شان دارند که براي آنان مقدور نيست.

يک همسر جوان مي‏گويد: «وقتي با نامزدم ازدواج کردم، چون او نيز مانند من از طبقه متوسط جامعه بود، فکر مي‏کردم که توقعاتش نيز به همان ميزان کم خواهد بود؛ امّا متأسفانه او مي‏خواست همه آنچه در زندگي مجردي‏اش به دست نياورده بود و به عبارتي همه کاستي‏ها را در زندگي مشترکش به دست آورد. گرفتن مراسم عروسي سنگين در بزرگ‏ترين تالار شهر، خريدهاي آنچناني، بهانه تراشي‏ها و ... آن‏قدر مرا کلافه کرد که خيلي زود، منجر به جدايي شد».

گاهي اين افزايش توقعات، دو طرفه است. زوج‏هاي جوان براي فراهم کردن خواسته‏هايشان به قرض کردن از اين و آن روي مي‏آورند و در همان روزهاي اول زندگي، تا گلو در قرض فرو مي‏روند و به قول بعضي‏ها طلبکارها به کابوس‏هاي زندگي شيرين زناشويي منجر مي‏شود. اين زوج‏ها تصور دقيقي از خواسته‏هاي خود ندارند.

مطمئناً هيچ کس نمي‏تواند منکر موارد قوّت و مثبت زندگي زناشويي شود. ازدواج و تشکيل زندگي همچنان که مي‏تواند بسيار مسرت بخش باشد، ممکن است به درد و تلخ کامي نيز منجر شود.

در يک ازدواج، آنچه مهم است. هدف ابتدايي است. به راستي هدف از زندگي مشترک چيست؟ آيا پيمان مقدس و پاک ازدواج را صرفاً براي رهايي از مشکلات يا رسيدن به ناکامي‏هايتان مي‏خواهيد؟ اين هدف نشان مي‏دهد که شما تا چه اندازه آمادگي ابتدايي براي ازدواج را داريد.

از سويي ديگر تا چه اندازه خود را آزموده‏ايد؟ آيا به خوبي با وظايف يک زن يا شوهر آشنا هستيد و مي‏توانيد به خوبي از عهده آن بربياييد؟ يا فکر مي‏کنيد چون اکنون طرف مقابلتان را دوست داريد پس در زندگي آينده نيز نياز چنداني به ايفاي وظايف نخواهيد داشت!؟

آيا خواهيد توانست از فراز و نشيب‏هاي يک زندگي مستقل که بار آن صرفاً برعهده شما و شريک زندگي‏تان است به خوبي بربياييد؟

آيا براي مشکلات مالي فکري کرده‏ايد؟ آيا به خوبي هزينه‏ها، درآمدها، خواسته و انتظارات خود را از يک زندگي مشترک برآورد کرده‏ايد؟

اگر جواب شما به تمامي پاسخ‏ها، صادقانه، مثبت است، مي‏توانيد با يافتن همسر مناسب، آمادگي خود را براي زندگي زناشويي امتحان کنيد و در غير اين صورت، بهتر است کمي تأمل نماييد.

در هر حال، ازدواج، امري پسنديده است و خداوند، همسر را مايه آرامش و الفت قرار داده است.

امام سجاد(ع) در حديثي مي‏فرمايد: «حق همسر تو آن است که بداني خدا او را مايه آرامش و الفت تو قرار داده و اين را از جمله نعمت‏هاي بزرگ خدا بشمار آوري و از اين‏رو در رفتار خود با او مدارا کني و احترام او را نگه داري ...»