هر كسی در جای خودش

دکتر مسعود جان‌بزرگی

می‌پرسند ملاک شناسایی کار مردانه از کار زنانه چیست؟
می‌گوییم هر رفتاری از جانب زن که به مرد قدرت بدهد، رفتار زنانه است. شما فرض کنید که به مهمانی رفته‌اید حال چه کسی باید تصمیم بگیرد که ما چه ساعتی بلند شویم؟ بچه‌ها از چه کسی پول دریافت کنند؟ چه کسی در خانه محدودیت ایجاد کند؟

حتی اگر مادر محدودیت ایجاد می‌کند، بچه باید بداند او با اجازه پدر چنین کاری را انجام می‌دهد. اگر وسایل خانه خراب شد به‌طور عام مرد مسئولیت اصلاح آن را دارد؛ البته اگر شیر آب در خانه خراب شد به‌صورت موردی زن اگر بتواند آن را اصلاح می‌کند و به محل کار همسرش زنگ نمی‌زند تا او بیاید، اما این نباید صورت عمومی پیدا کند که خانم، وسایل خانه را اصلاح کند. هم‌چنین اشکالی ندارد در مواردی مردها در خانه بچه‌داری و آشپزی کنند و ظرف هم بشویند.

در کشور سوئد که کشوری به‌ظاهر دارای آزادی است. یکی از روان‌شناسان روی مردهایی که در خانه می‌مانند و بچه‌داری می‌کنند یا کارهای خانه را انجام می‌دهند، تحقیقی را انجام داده بود و به این نتیجه رسیده بود که عمر این‌ها کوتاه می‌شود چون پس از مدتی دچار بیماری‌های قلبی و انواع ناراحتی‌های عصبی می‌شوند؛ بنابراین وقتی می‌گوییم میان زن و مرد تفاوت است، منظور این نیست که زن‌ها کار نمی‌کنند، بلکه می‌گوییم زن و شوهر با همدیگر مشارکت می‌کنند و تقسیم کار صورت می‌گیرد این طور نیست که کار یکی بی‌اهمیت و کار دیگری بااهمیت باشد. اهمیت هر یک به جای خود پذیرفته شده است. این نکته‌ها را در ابتدای تربیت بچه‌ها باید در نظر داشت. بچه‌ها به سن نوجوانی که می‌رسند، مشکل می‌توان آن‌ها را در مسیر قرارداد؛ بنابراین بهتر است تسلیم نقش خود شویم و در برابر آن مقاومت نکنیم، زیرا از مقاومت سودی نمی‌بریم.

بنابراین جدای از کارهای موردی، اسلوب و قاعده خاصی باید بر نقش‌ها و انتظارات حاکم باشد. به‌عنوان مثال، از زن نباید انتظار داشت که کار مردانه کند همان‌گونه که از مرد نباید انتظار داشت که کار زنانه کند. زمانی من در بنیاد شهید کار می‌کردم هر یک از همسران شهدا پیش من می‌آمد و از مشکلی درباره فرزندش سخن می‌گفت، به او می‌گفتم: شما زن هستید؛ بنابراین فقط کار زنانه کنید و فقط مادر باشید. سعی نکنید جای پدر از دست رفته را پر کنید. بگذارید احساس کند که پدر ندارد تا خودش مشکلش را حل کند. آن‌هایی که این سخن را گوش کردند، خیلی سود بردند و آن‌هایی که گوش نکردند و خواستند هم نقش پدری و هم نقش مادری داشته باشند، کار را خراب کردند و اکنون نه نقش مادر دارند و نه نقش پدر.