چرا در قرآن واژه‌ی گران‌فروشی به صراحت نیامده و گران‌فروشی چه تبعاتی در جامعه‌ خواهد داشت؟
در قرآن کریم واژه گران‌فروشی صریحاً بیان‌نشده است ولی در ارتباط با مسائل مرتبط با آن از قبیل کم‌فروشی، احتکار و ... به‌صراحت سخن گفته است. در قرآن بیشتر به مسائل کلی و کلیات پرداخته‌شده و پرداختن به مسائل جزئی به عهده مفسران قرآن یعنی ائمه سپرده شده است.

گران‌فروشی یکی از آفت‌های کسب روزی حلال است که بسیاری از فروشندگان امروزی ممکن است دانسته یا ندانسته به آن مبتلا شوند. درآمد حاصل از گران‌فروشی حرام است و باید به صاحبان حق برگردانده شود و فروشنده‌ای که گران‌فروشی کرده، شرعاً مالک آن اموال نیست، زیرا درآمد حاصل از گران‌فروشی، حرام است و از حق‌الناس به شمار می‌رود که باید به صاحب اصلی آن برگردانده شود.

امام صادق در حدیثی می‌فرمایند: مغبون ساختن و فریب دادن مؤمن در معامله، حرام است و مغبون ساختن کسی که در قیمت کالا به فروشنده اعتماد کرده، حرام است. (1)

در نکوهش گران‌فروشی همین بس که پیامبر گرامی اسلام (ص) در روایتی فرمود: هر کسی به عنوانی، سبب گرانی در بازار مسلمانان شود، برخداوند لازم است او را در بزرگ‌ترین جایگاه جهنم سرنگون کند؛ مَن دخَلَ فی شیءِ مِن اَسعارِ المُسلمین لِیَغلی علیهم کان حقًا عَلی اللهِ اَن یَقذِفَهَ فی مُعظَمِ جَهنَّم رأسَه اَسفلَه

رهبر معظم انقلاب درباره گرفتن حد سود در فروش کالا فرمودند: سود گرفتن حدّ معیّنی ندارد، بنابراین تا وقتی که به حدّ اجحاف نرسیده و بر خلاف مقرّرات دولت هم نباشد، اشکال ندارد، ولی افضل بلکه مستحب آن است که فروشنده به آن مقدار سودی که هزینه‏‌هایش را تأمین می‏‌کند، اکتفا کند.

امام خمینی(ره) نیز در پاسخ به حکم احتکار و گران‌فروشی اشاره داشتند «احتکار و گران فروشی و هر عملی که بر خلاف مقررات دولت‏‎‎‏اسلامی است جایز نیست».

آثار اجتماعی گران‌فروشی و فریب مردم 

فرهنگ شدن دروغ‌گویی:
از آنجایی‌که یکی از ابزارهای کسب درآمد نامشروع دروغ‌گویی است و فروشندگان از همین ابزار یعنی دروغ‌گویی استفاده می‌کنند تا به هدف نهایی خود یعنی گران‌فروشی برسند همین باعث می‌شود تا رفته‌رفته دروغ‌گویی در جامعه تبدیل به فرهنگ شود.

از بین رفتن اعتماد و اطمینان از بین مردم:
وقتی در جامعه‌ایی دروغ‌گویی و گران‌فروشی تبدیل به یک فرهنگ شد و قبح آن از بین رفت مردم به یکدیگر به چشم دزد و دروغ‌گو می‌نگرند و همین باعث از بین رفتن اعتماد و اطمینان از بین مردم خواهد شد.

از بین رفتن کانون خانواده و افزایش طلاق:
یکی از دلایل طلاق و جدایی جایگزین شدن فرهنگ دروغ‌گویی بجای راستی و صداقت است همچنین وقتی گرانی و گران‌فروشی عرصه زندگی را بر مردم تنگ کند و سرپرست خانواده دیگر قادر به تأمین مایحتاج خانواده خود نباشد از دیگر دلایل تأثیرگذار بر طلاق و جدایی می‌باشد.

افزایش فقر، تضاد طبقاتی، روسپیگری و فروش مواد مخدر:
وقتی در نتیجه گران‌فروشی عده‌ای اموالی به‌ناحق از مردم می گیرند و مال اندوزی می‌کنند همین باعث به وجود آمدن تضاد طبقاتی و افزایش فقر در مردم و فروش مواد مخدر و روسپیگری در سطح جامعه می‌شود.

پی نوشت:

1- کافى، ج 6، ص 153