طی سال‌های اخیر زمزمه‌های مبنی بر حذف کنکور به گوش رسید به گونه‌ای که بسیاری از دانش آموزان با امید حذف آزمون کنکور سال‌های پایانی درس خود را گذراندند اما متاسفانه هیچ گاه این مهم محقق نشد.به طور کلی باید در نظر داشت که از گذشته تا به امروز کنکور یکی از آزمون‌های سخت و نفس گیر دانش آموزان بوده است به گونه‌ای که بسیاری از داوطلبان برای شرکت در این آزمون پر استرس با مشکلات روحی بسیاری مواجه شدند که علت اصلی این امر را می‌توان در تب بالای مدرک گرایی جست‌وجو کرد.

آنچه مسلم است طی سال‌های اخیر کنکور با تغییرات فراوانی مواجه شده است تا جایی که در مقایسه با آزمون کنکور ۱۰ سال پیش بسیار راحت تر و با امکان قبولی هرچه بیشتر برگزار می‌شود به گونه‌ای که دانش آموز با برخورداری از کمترین اطلاعات می‌تواند در یکی از رشته‌های نه چندان مطرح و در یکی از شهرستان‌ها قبول شود، اما این در حالی است که والدین اصرار دارند که فرزندشان در یکی از رشته‌های مهم و اصلی و در شهر خود قبول شود که این مهم به یقین نمی‌تواند به طور کامل محقق شود.باید در نظر داشت بسیاری از کارشناسان و مسئولان بر این باور هستند که کنکور استرس زا است و باید آن را حذف کرد و در مقابل برخی دیگر بر این باور هستند که تا به امروز جایگزین مناسبی برای کنکور معرفی نشده است، بنابراین ادامه داشتن برگزاری کنکور یک اصل انکار ناپذیر می‌باشد.

گفتنی است کنکور به عنوان یکی از دغدغه‌های دانش آموزان و خانواده‌های آنها تبدیل شده است به گونه‌ای که شرکت در این ماراتن سخت و نفس گیر در برخی از موارد باعث می‌شود برنامه‌های روزمره خانواده نیز تغییر یابد و طی یک سال باقی‌مانده به شرکت در آزمون کنکور تمام برنامه‌ریزی‌های دانش‌آموز و خانواده او حول این محور می‌چرخد.

برنامه‌های دولت برای حذف پلکانی کنکور

پر واضح است که دولت برای حذف کنکور تا به امروز برنامه‌های مختلفی را ارائه داده است اما باید یادآور شد که نمی‌توان به یکباره کنکور را حذف کرد، چرا که در این صورت بسیاری از افراد مانند مافیای کنکور متضرر خواهند شد همچنین به دلیل عدم وجود برنامه‌های مناسب از سوی دولت برای جایگزین کردن کنکور حذف آن عملا غیر ممکن می‌باشد.

از سوی دیگر باید خاطرنشان کرد که یکی از برنامه‌های دولت برای حذف پلکانی کنکور پذیرش بیش از ۸۵ درصد رشته‌های دانشگاهی بدون آزمون می‌باشد، اما این در حالی است که این میزان به طور حتم کافی نیست و همچنین بسیاری از رشته‌های که از این طریق جذب دانشجو می‌کنند چندان باب میل متقاضیان نمی‌باشد، چرا که بازار کار چندانی نیز برای آنها وجود ندارد و متاسفانه این باور نیز در جامعه رواج یافته است که افراد در حال تحصیل در رشته‌های بدون آزمون از سطح علمی چندان بالایی برخوردار نیستند از این رو بسیاری از دانش آموزان به این رشته‌ها جذب نمی‌شوند و در مقابل بیشتر افراد شاغل سعی بر ادامه تحصیل در این رشته‌ها را دارند. همان گونه که می‌دانیم یکی از جدیدترین تصمیمات شورای سنجش و پذیرش دانشجو، پذیرش دانشجو بر اساس سوابق تحصیلی می‌باشد تصمیمی که شاید تاحدودی بتواند فشار و استرس کنکور را برای دانش آموزان و خانواده‌های آنها کم کند، اما نکته قابل تأمل برای این تصمیم می‌تواند همسان نبودن سطح مدارس در کل کشور باشد، چرا که امروزه سطح تحصیل و مدارس در تمام شهرهای کشور به یک اندازه ند نیست.

همچنین باید در نظر داشت که طی سال‌های اخیر شاهد افزایش لو رفتن سوالات امتحانات نهایی بودیم که این خود می‌تواند در سوابق تحصیلی دانش آموزان تاثیر گذار باشد بنابراین برای انتخاب این روش باید تدابیر و برنامه‌های لازم را در نظر گرفت.آنچه مسلم است جای خالی اعتماد همگانی به سیستم ارزشیابی را می‌توان یکی از معایب اعمال سوابق تحصیلی برای پذیرش دانشجو دانست چرا که امروزه برخی از افراد بنا به دلایل متعدد مانند عادلانه نبودن، عدم شفافیت و مواردی از این دست به سیستم ارزشیابی اعمال سوابق تحصیلی اعتماد چندانی ندارند که برای دستیابی به این اعتماد نیاز به بسترسازی و همچنین ایجاد شفافیت می‌باشد.

از سوی دیگر برخی از صاحبنظران بر این باور هستند که حضور پررنگ مافیای کنکور یکی از اصلی ترین دلایل حذف نشدن کنکور می‌باشد، چرا که در حال حاضر کنکور به معنی آنچه که در ایران اتفاق می‌افتد در هیچ جای دنیا به چشم نمی‌خورد اما در مقابل سخت گیری‌ها برای تحصیل در دانشگاه است مساله‌ای که در دانشگاه‌های کشور رنگ و بوی دیگری دارد.به طور حتم حضور پررنگ و گسترده مافیای کنکور که اقدام به برگزاری کلاس‌های کنکور و یا انتشار سوالات و کتاب‌های کمک درسی می‌کنند را می‌توان مهم ترین دلیل حذف نشدن کنکور دانست.

بدیهی است برخی از مسئولان دلیل حذف نشدن کنکور را در نبود همخوانی میان تعداد داوطلبان و رشته‌های تحصیلی مورد قبول دیگران می‌دانند، چرا که امروزه بسیاری از دانش آموزان بیشتر متقاضی ادامه تحصیل در برخی از رشته‌ها و دانشگاه‌های خاص هستند اما این در حالی است که افراد مورد نیاز برای این رشته‌ها بسیار محدود است بنابراین شاید برگزاری کنکور رفتار عادلانه‌ای با داوطلبان کنکور باشد.در پایان باید خاطرنشان کرد حذف کنکور می‌تواند با برکات بسیاری همراه باشد، هرچند انتظار می‌رود با حذف کنکور ادامه تحصیل در دانشگاه‌ها با سخت گیری‌های بیشتری انجام شود تا در سایه آن شاهد افزایش فارغ التحصیلان باسواد در کشور باشیم به‌رغم اینکه سال‌ها است نحوه پذیرش دانشجو از طریق کنکور سراسری با انتقادهایی مواجه است و همچنین با وجود مصوبه مجلس شورای اسلامی در راستای حذف کنکور، به نظر می‌رسد حذف کامل این آزمون در ایران با چالش‌های زیادی همراه باشد، زیرا روش مناسبی به عنوان جایگزین برای جذب دانشجو در دانشگاه‌ها دیده نشده است.

آرمان/ الهام صمدزاده