راهنمایی امام به معبود

مناظره امام صادق(ع) با عبدالله دیصانی

روزی عبدالله دَیصانی، نزد امام جعفر صادق ـ علیه السلام ـ آمد و گفت: «ای جعفر بن محمد! من قائل به پروردگار نیستم، اگر می‌توانی مرا به معبودم راهنمایی کن».

امام: نامت چیست؟

عبدالله، بدون این که کلمه‌ای بر زبان جاری کند، سر به زیر انداخت و بیرون رفت. دوستانش به او گفتند: «چرا نامت را نگفتی؟!»

در جواب گفت: اگر نامم را (که عبدالله = بنده خدا) است می‌گفتم، از من می‌پرسید آن که تو بنده او هستی کیست؟

دوستان عبدالله گفتند: نزد امام برگرد و بگو مرا به معبودم راهنمایی کن و از نامم مپرس.

امام اشاره به جایی کرد و فرمود: آنجا بنشین.

عبدالله نشست. در همین هنگام، یکی از کودکان امام ـ علیه السلام ـ که تخم مرغی در دست داشت و با آن بازی می‌کرد، به آن جا آمد؛ امام به کودک فرمود: «فرزندم! آن تخم مرغ را چند لحظه به من بده!»

کودک تخم مرغ را به امام داد.

امام، آن را به دست گرفت و به عبدالله رو کرد و فرمود: «ای دیصانی! این تخم مرغ را خوب نگاه کن که سنگری پوشیده است، دارای

1. پوست کلفتی است؛

2. زیر پوست کلفت، پوست نازکی قرار دارد؛

3. زیر آن پوست نازک مایعی مانند نقره است به صورت روان.[1]

4. سپس طلائی است آب شده[2] نه طلای آب شده با نقره روان بیامیزد، و نه آن نقره روان با آن طلای روان مخلوط گردد، و به همین وضع باقی است؛ نه سامان دهنده‌ای از میان آن بیرون آمده که بگوید من آن را آن گونه ساخته‌ام، و نه تباه‌کننده‌ای از بیرون به درونش رفته که بگوید من آن را تباه ساخته‌ام، و روشن نیست که برای تولید فرزند نر، درست شده، یا برای تولید فرزند ماده. ناگاه پس از مدتی شکافته می‌شود و پرنده‌ای مانند طاووس رنگارنگ، از آن بیرون می‌آید. آیا به نظر تو چنین تشکیلات ظریف و دقیقی، دارای تدبیر کننده‌ای نیست؟»

عبدالله دیصانی در برابر این سؤال مدتی سر به زیر افکند و آن گاه گفت «گواهی می‌دهم که معبودی جز خدای یکتا نیست و او یکتا و بی‌همتاست، و گواهی می‌دهم که محمد ـ صلّی الله علیه و آله ـ، بنده و رسول اوست، و تو امام و حجت از طرف خدا بر مردم هستی و من از عقیده باطل خود پشیمانم و از کرده خود توبه کردم.»[3]

--------------------------------------------------------------------------------

پی نوشت:

[1] . منظور امام ـ علیه السلام ـ، سفیده تخم مرغ است.

[2] . منظور امام ـ علیه السلام ـ، زرده تخم مرغ است.

[3] . اصول کافی، ج 1، ص 80.