نه افراط نه تفریط

حجت‌الاسلام‌والمسلمین فرحزاد

«کان رسول‌الله(ص) اذا اصبح مسح علی رئوس ولده و ولد ولده.»¹ یکی از سیره‌های پیغمبر اکرم(ص) این بود که هر روز صبح دست مهر و محبت بر سر فرزندان و نوه‌هایش می‌کشید. این دست کشیدن، آرامش عجیبی برای فرزندان دارد. گاهی بعضی به پیغمبر(ص) می‌گفتند: یا رسول‌الله! من تابه‌حال دختر و پسرم را نبوسیده‌ام. حضرت بسیار متأثر می‌شدند و می‌فرمودند: مثل این‌که خدا رحمتی در تو قرار نداده است.

در خانواده، صرف دوست داشتن قلبی قطعاً کفایت نمی‌کند. باید محبت را ابراز کرد. از سفارشات اکید استاد بزرگوار حاج‌آقا دولابی این بود که می‌فرمودند: موقع خارج شدن از خانه بی خداحافظی نروید. با همسرتان خداحافظی کنید. ایشان می‌گفتند: من گاهی که می‌خواهم از خانه بیرون بیایم، حاج‌خانم پارچه‌ای می‌آورد، کفشم را تمیز می‌کند و می‌گوید: حاج‌آقا! شوهر به این خوبی و قشنگی، مثل شما در این عالم نیست. مقداری از من تعریف می‌کند و سپس پول‌ها را از جیب من بیرون می‌کشد!

از آن‌طرف، اگر محبت هم فوق‌العاده افراطی باشد، مقداری تعدیل شود بهتر است، یعنی اگر محبت فرزند و همسر در حدی است که فراتر از محبت خدا و اهل‌بیت(ع) است، باید تعدیل شود. در روایت داریم که پیغمبر خدا(ص) می‌فرماید: کسی به من ایمان نمی‌آورد مگر این‌که من رسول‌الله را از خودش بیش‌تر دوست داشته باشد و اهل‌بیت مرا از اهل‌بیت خود بیش‌تر دوست داشته باشد. اگر من همسرم را از اهل‌بیت بیش‌تر بخواهم، فرزندانم را از اهل‌بیت بیش‌تر بخواهم، سر دوراهی به کژی رو می‌آورم.

مرحوم آیت‌الله شاه‌آبادی به نقل از پدرشان می‌فرمودند: ایشان به یکی از فرزندان علاقه افراطی پیدا کرده بود و می‌ترسید در وقت مردن کار دست او بدهد و ایمان او را تحت‌الشعاع قرار دهد. لذا ریاضت کشید تا محبت به این فرزند تعدیل شود.

1. بحارالانوار، ج101، ص99.