احکام غسل مافی الذمه

مافی الذمه یعنی آنچه بر عهده است . اگر کسی می داند که تکلیف و وظیفه ای دارد ولی نوع آنرا نمی داند مثلا فردی نمی داند که نماز ادا است یا قضا یا نوع غسل را نمی داند ، بنابراین یک غسل مافی اذمه می کند یعنی هر چه برگردن من است.

 آيا غسلي به نام غسل "مافي الذّمه" وجود دارد كه با انجام دادن آن هر غسلي كه به گردن انسان است، ساقط مي‏شود؟

غسل‏هاي واجب هفت قسم است: غسل جنابت، غسل حيض، غسل نفاس، غسل استحاضه، غسل مس ميت، غسل ميت، غسلي كه به واسطه نذر و قسم و مانند اين‏ها واجب مي‏شود.(1)

اگر انسان بداند چه غسلي بر او واجب است، به نيّت همان، غسل را انجام مي‏دهد، مثلاً نيّت مي‏كند: غسل جنابت انجام مي‏دهم قربة الي اللَّه. اگر ميداند غسلي بر او واجب است، ليكن نمي‏داند كدام يك از غسل‏هاي واجب است، به نيت "مافي الذّمّه" (آنچه بر عهده (گردن) است) غسل مي‏كند، مثلاً زني مي‏داند غسلي بر ذمه دارد، ليكن نمي‏داند غسل جنابت است يا غسل حيض، به نيّت "مافي الذّمّه" غسل انجام مي‏دهد. نيّت مي‏كند: غسل ما في الذّمّه (غسلي كه بر گردنم است) مي‏كنم قربة الي اللَّه. با اين غسل هر غسلي كه بر او واجب شده بود، ولي نمي‏دانست جنابت است يا حيض، از گردنش ساقط مي‏شود.

البته در اين صورت‏ها، حكم يكي از غسل‏هاي خاص جاري نمي‏شود، مثلاً نمي‏تواند با اين احتمال كه شايد غسل جنابت بر ذمه او بوده، پس از غسل بدون گرفتن وضو نماز بخواند يا آيات قرآن را مس نمايد.

----------------------------------------------------------------
پي نوشت‏ها:
1. آيت اللَّه فاضل لنكراني، توضيح المسائل، ص 62، غسل‏هاي واجب.