دوران عقد كه در جامعه ما از زمان جاري شدن صيغه عقد شروع مي شود و تا شروع زندگي مشترك ادامه مي يابد، دوراني حساس، پرالتهاب و از سويي خاطره انگيز و پرطراوت است. در اين دوران، نوعروس و تازه داماد كه دوره جديدي را تجربه مي كنند با استفاده از تجربه و كمك هر ٢ خانواده، آرام آرام به سوي زندگي مشترك گام برمي دارند و خود را براي زندگي و چالش هاي پيش رو آماده مي كنند.
به اين سبب آماده شدن براي اين دوران حساس و رفتارهاي منطقي و عاقلانه خانواده ها بر شكل گيري يك زندگي باثبات و سالم كه قرار است زوجين پايه هاي اصلي آن باشند، اهميت بسياري دارد. دكتر عليرضا شريفي استاد پژوهشگاه تعليم و تربيت درباره مدت زمان ايده آل دوران عقد به خبرنگار ما گفت: طبق مطالعات انجام شده ٤ تا ٩ ماه بهترين فاصله زماني براي طول دوران عقد است. در اين مدت بايد هر دو طرف پس از فروكش كردن هيجان هاي جواني، عاقلانه تر وارد زندگي مشترك شوند تا مشكلات بعدي به وجود نيايد.

دكتر كيميايي درباره شناخت طرفين از يكديگر در دوران عقد مي گويد: هر يك از طرفين ابتدا بايد هويت مستقلي به عنوان يك فرد بالغ پيدا كرده باشد، تا بتواند نسبت به همسر آينده خود شناخت پيدا كند و هم چنين به بلوغ عاطفي رسيده باشد و قدرت مديريت عواطف و احساسات خود را داشته باشد و مهم تر از همه اين كه قدرت حل مسائل زندگي را پيدا كرده باشد، يعني آمادگي رويارويي با مشكل و حل آن را داشته باشد.

وي تاكيد كرد: شناخت زوجين از يكديگر بايد از قبل صورت گرفته باشد تا پس از عقد، زمينه مناسبي براي تشكيل زندگي مشترك وجود داشته باشد.

وي مي افزايد: ازدواج شامل چهار مرحله آشنايي يا نامزدي، شناخت، صميميت و سپس ازدواج است. در مرحله اول زوجين تحت نظارت خانواده ها با يكديگر آشنا مي شوند و خصوصيات مشترك اخلاقي خود را ارزيابي و نسبت به يكديگر شناخت پيدا مي كنند. اين شناخت بعدها به صميميت و سپس ازدواج مي انجامد. وي تاكيد كرد: كنترل، نظارت و مديريت خانواده ها در مرحله آشنايي و شناخت بسيار اساسي و پراهميت است و جلسات خواستگاري مرسوم مي تواند ١٠ بار تكرار شود تا دختر و پسر نسبت به يكديگر شناخت پيدا كنند.

مشاور خانواده با اشاره به اين كه ازدواج براي جوابگويي به ٢ نياز صورت مي گيرد، اظهار داشت: نياز به داشتن مكمل و نياز به داشتن همراهي كه وجوه مشترك اخلاقي با فرد داشته باشد، ضروري ترين نيازها در دوران عقد است. اگر ٢ طرف در مسير برآوردن اين ٢ نياز گام بردارند و روي مواردي كه با هم تفاهم دارند سرمايه گذاري كنند و روابط ايجاد شده را مبتني بر احترام متقابل و درك و فهم دوسويه برقرار كرده باشند، بايد گفت اساسي ترين نيازهاي آنان در دوران عقد به درستي برآورده شده است. بنياد يك زندگي سالم و متعهدانه از دوران عقد بنا مي شود و عبور از اين مسير مخاطره آميز نيازمند درايت و رفتار صحيح از سوي خانواده هاست.

دوران عقد با تمام فراز و نشيب ها و تلخ و شيريني ها بايد ظرف مدت معقولي به زندگي مشترك بينجامد. دكتر عليرضا شريفي درباره معايب طولاني شدن دوران عقد مي گويد: زوجين پس از مراسم عقد به لحاظ رواني آماده اند تا از همه مواهب همسري بهره ببرند اما طولاني شدن اين روند به سرخوردگي و ناسازگاري مي انجامد و ممكن است در زندگي مشترك آن ها تاثير منفي بگذارد. وي تاكيد مي كند طول دوران عقد كم تر از ٤ ماه و بيشتر از يك سال توصيه نمي شود زيرا طرفين را دچار چالش هاي جدي مي كند.دكتر كيميايي درباره مشكلات دوران عقد طولاني مدت اظهار داشت: دخالت اطرافيان، مقايسه زوجين با ديگران، انتظارات غيرواقعي، بروز سوءتفاهم هاي حل نشده، توافق هاي مبهم هنگام عقد، حرمت شكني و مسائل مالي از مهم ترين مشكلات جوانان و خانواده ها در اين دوران است كه باعث مي شود زوجين به اهداف اين دوره دست نيابند. وي افزود: دوران عقد از نظر روان شناسان دوران كودكي زناشويي است، بنابراين آسيب ديدن اين رابطه مانع جدا شدن زوجين از خانواده ها مي شود و به دستيابي آن ها به يك هويت مستقل براي تشكيل يك زندگي مشترك لطمه مي زند. به عبارت ديگر طولاني شدن دوران عقد مانع پي ريزي صحيح پايه هاي زندگي مشترك مي شود و وقتي دوران عقد طولاني مي شود فرآيند جدايي از خانواده دچار مشكل مي شود.

مشاور خانواده درباره مشكلاتي كه در دوران عقد رخ مي دهد، مي گويد: اين مشكلات شامل ٢ دسته درون فردي و برون فردي است و بايد توسط فردي صاحب نظر و بي طرف حل و فصل شود، فردي كه زوجين و خانواده ها او را قبول داشته باشند. ياري گرفتن از بزرگترها و ريش سفيدها هم مي تواند به حل مشكل كمك كند اما در صورت حل نشدن مشكل آن ها بايد به مشاوره خانواده مراجعه كنند.
وي درباره اين كه برخلاف مشكلات و اختلاف نظرها در بسياري از موارد، خانواده ها زوجين را به شروع زندگي مشترك سوق مي دهند اظهار داشت: تعارض و مشكلات حل نشده در دوران عقد، بار رواني و هيجاني براي زوجين دارد و مي تواند به ايجاد مشكلات بزرگ تر بينجامد و به عبارت ديگر تمام مشكلات و اختلاف نظرها بايد در دوران عقد حل و فصل شود تا يك زندگي باثبات پايه گذاري شود.

او در ادامه افزود: مهم ترين توصيه من به خانواده ها اين است كه وقتي دختر يا پسري ازدواج مي كنند، استقلال و آزادي آن ها را به رسميت بشناسند. بسياري از والدين به دليل وابستگي هاي شديد به فرزندان خود، حاضر نيستند استقلال او را به رسميت بشناسند و از دخالت هاي بي مورد كه اغلب ريشه در ناكامي هاي خودشان دارد، بپرهيزند. آن ها بايد سوءتفاهم ها و تعارض ها را در مناسب ترين زمان حل و فصل كنند و نگذارند يك سوءتفاهم كوچك، مشكلات بزرگ تر بيافريند.
والدين نبايد فرزندان خود را با ديگران مقايسه كنند و بايد دختر يا پسري كه وارد خانواده آن ها شده را بدون قيد و شرط بپذيرند و از محبت هاي افراطي كه توقع ايجاد مي كند بپرهيزند زيرا اين گونه محبت ها به انتظارات بي جا مي انجامد و والدين بايد از آن پرهيز كنند.

دكتر كيميايي درباره اين كه چگونه بايد چشم جوانان را به روي وقايع دوران عقد باز كرد و استدلال جواني را كه مصر است در دوران عقد بر مشكلات موجود غلبه كند محكوم كرد، گفت: من فكر مي كنم بهترين كمكي كه مي توان به اين جوان كرد اين است كه ببينند چه كسي روي جوان نفوذ دارد. ممكن است مبناي برخورد اين جوان با خانواده اش و عدم نصيحت پذيري او، رابطه بيمار با خانواده خودش باشد. در نهايت آن ها مي توانند از يك مشاور توانمند كمك بگيرند.

به گفته وي قضاوت درباره رابطه اي كه ٨ ماه تا يك سال عمر نداشته باشد، غيرممكن است. بنابراين طي يك سال مي توان قضاوت درستي از يك رابطه سالم داشت و به عقيده ما مبناي طول دوران عقد هم همين است و البته اين مدت برحسب شرايط مي تواند متغير باشد.

مشاور خانواده درباره ازدواج هاي پرخطر گفت: زوجيني كه قبل از ازدواج شناختي از يكديگر ندارند، به احتمال فراوان پس از ازدواج دچار مشكل مي شوند و ازدواج يك تصميم اساسي در زندگي است كه بايد پس از شناخت كامل گرفته شود و منطقي نيست كه اول تصميم گرفته شود و سپس مورد ارزيابي قرار گيرد.

وي افزود: جدا شدن از خانواده اصلي، برقراري ارتباطات جديد عاطفي و اجتماعي، برقراري هويت جديد و مبنا قراردادن آن براي تشكيل زندگي مشترك از مهم ترين اتفاقاتي است كه در دوران عقد رخ مي دهد.احترام و تفاهم خنثي كننده تمام مشكلات است و زن و شوهر مي توانند با وجود تمام تعارضات و مشكلات براي خود امنيت به وجود آورند.