حکم وجوب حجاب در چه سالی و طبق کدام آیات میباشد؟
برای پاسخ به نکاتی اشاره میکنیم:
1- به نظر میرسد حکم ایجاب حجاب در سال ششم هجرت تشریع گردید. شاهد بر آن، آیات سوره نور است که داستان معروف افک در آن آمده است. در همین زمان بود که منافقین و اراذل و اوباش در صدد برآمدند با ایجاد شایعه درباره زنان پیامبر (ص) و با درست کردن مزاحمتهای راهی برای زنان آزاده به بهانه کنیز انگاشتن آنها قلوب پیامبر و مسلمانان را جریحهدار بکنند. به دنبال این اوضاع و شرایط بود که خداوند آیات مربوط به پوشش را برای بازگویی به امت نازل فرمود.
2- آیات مربوط به حجاب در دو سوره از قرآن(1) آمده است. سوره نور، آیه 30 و 31 کیفیت پوشش را بیان میکند. ابتدا میفرماید: بگو (ای پیامبر) برای مؤمنین و مؤمنات که نگاههایشان را کوتاه کنند یعنی هنگام نگاه به یکدیگر به صورت خیره به هم نگاه نکنند. از نگاه به گونه وراندازی و استقلالی پرهیز کنند. آنگاه به زنان مومن خطاب کرده و میفرماید:/ وَ لْیضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلی جُیوبِهِنَ/ میباید روسری خود را بر روی سینه و گریبان خویش قرار دهند»،(2). هم به این مطلب اشاره دارد. در این آیه چنین آمده است: ای پیغمبر به زنان مؤمن بگو که جلبابهای (روسری) خویش را به خود نزدیک سازند. روشن است که وقتی به زن بگویند روسریات را به خود نزدیک کن مقصود این است آن را رها نکن، آن را جمع و جور کن و خود را با آن بپوشان. اطلاعات بیشتر درباره کیفیت خاص پوشش را از همان آیه 31 سوره نور که گذشت بهتر میتوان استنباط کرد.
3- صاحب کشاف، وضع زنان را در پیش از نزول آیات حجاب چنین شرح میدهد: زنان، گریبانهایشان گشاد و باز بود، گردن و سینه و اطراف سینههاشان دیده میشد و داخل روسریها را معمولًا از پشت سر برمیگرداندند (همانطور که الان بین مردان عرب متداول است) و قهراً قسمتهای گردن و بناگوش و سینه دیده میشد،(3). اما درباره حضور زنان در اجتماع، باید خاطر نشان کنیم که زنان قبل از نزول این آیات چنان نبوده است که مثل مردان با سر باز در معرض اجتماع رفت و آمد بکنند، بنابراین آنچه در جامعه رواج داشت و قرآن به مبارزه با آن برخاست، پدیده بدحجابی بود، نه بیحجابی.
4- چنان که گذشت، افراد هوسباز و اراذل با ایجاد مزاحمتها باعث دلتنگی زنان مدینه میشدند. روشن است که با آمدن حکم حجاب و دستور مجازات اینگونه افراد به طور طبیعی حضور زنان راحتتر و چشمگیرتر انجام میشد. خداوند درباره مجازات میفرماید: «اگر اینها دست از عمل زشت خود برندارند، تو را فرمان میدهیم که به آنها حملهبری که دیگر جز اندکی در پناه تو نخواهند بود»،(4) بنابراین میتوان گفت تشریع حکم حجاب و به دنبال آن ایجاد امنیت برای زنان، حضور زنان را در جامعه آن روزگار تقویت نمود. 5- این که اقامه نماز و حضور زنان در مسجد چگونه انجام میگرفت؟ پاسخش این است که وضع زنان در انجام اینگونه امور به طور حتم با پوشش همراه بود، گرچه نحوه آن با آمدن آیات فوق تغییر کرد و صورت جدیدتر و کاملتری به خود گرفت. ازاینرو نمیتوان گفت که زنان قبل از نزول آیات فوق با هیچ پوششی نماز میخواندند و یا در اماکن مقدس و معنوی با همان وضع و شرایطی که در داخل خانه حاضر میشدند حضور یافته و به سخنان پیامبر (ص) در کنار مردان در مساجد گوش فرا میدادند. ذکر این نکته خالی از فایده نیست که حجاب در دینهای قبلی تشریع شده بود گرچه با کیفیتی خاص و انسانهای مسلمان و موحد از همان اوایل بعثت مانند: علی (ع) و خدیجه و با پوشش لازم و مناسب نماز به پا داشته و در محافل عمومی حاضر میشدند.(5)(6)(7)(8)(9)
پینوشت:
(1) نور و احزاب
(2) احزاب، آیه 59
(3) کشاف، ج 3، ص 231
(4) احزاب، آیه 60
(5) برای آگاهی بیشتر ر. ک:
(6) 1- تفسیر المیزان، ج 15، ص 127 به بعد.
(7) 2- کشاف، ج 3، ص 227.
(8) 3- مسأله حجاب، مرتضی مطهری.
(9) 4- حجاب در ادیان، محمدی آشنانی
نظرات 0
شما هم میتوانید در این مورد نظر دهید