مسئله ازدواج و زناشويي از مسائلي است که در عالم جانداران از جمله (گياه، حيوان انسان) وجود دارد و هر کدام آگاهانه يا ناخودآگاهانه بدان تن مي‌دهند و براي بقاي نسل و توليد و تکثير نوع به گونه‌اي اقدام کرده و هدايت و رهبري مي‌شوند مسئله ازدواج انسان‌ها سابقه‌اي در در قديمي و طولاني که همزمان با پيدايش نخستين انسان در کره زمين که درباره آن اديان و مردم شناسان هر کدام به گونه‌اي سخن گفته‌اند ولي همان‌طور که مي‌دانيم نخستين روجيت بين آدم و حوا، منجر به آفريده شدن اولين مرد و زن شد که بعدها در سايه ازدواج فرزندان آنها نسل تکثير پيدا مي‌کند.

ازدواج پيوندي مقدس و ميثاق محکم، بنايي محبوب نزد خداوند است و عاملي موثر در حفظ دين، پذيرش عبادت انسان تکوين مروت و رحمت، تضمين رزق و روزي و تعظيم سنت نبوي است، اينها مواردي بود که در اکثر کتب آورده شده ولي چيزي که روانشناسان از اهميت ازدواج سخن به ميان مي‌آورند مسئله آرامش بخش بودن روح‌هاي سرگشته و سرگردان و حيات بخش‌ دل‌هاي افسرده و نگران؛ هدايتگر افکار گسسته و پريشان است و تحقيقات انجام شده نشان مي‌دهد تمام يا اکثر افرادي که دچار اضطراب استرس افسردگي مي‌شوند ناشي از اين است که اين افراد ازدواج نکرده‌اند سخن پيامبر که مي‌فرمايند ازدواج نصف ايمان است تفسيرش اين مي‌باشد که ازدواج کردن روح و روان انسان را به حالت تعادل بماند و تمام مشکلات که مطرح شده را از بين مي‌برد و فردي که اضطراب ندارد وجود خدا شکي ندارد و با آرامش تمام به عبادت خدا مي‌پردازد و يا فردي که افسردگي ندارد هرگز فکرهاي منفي در مورد وجود خدا و آفرينش نمي‌کند و هرگز به فکر خودکشي که يکي از عللي است که انسان را به آتش جهنم دچار مي‌کند نخواهد افتاد پس بدون ترديد يکي از دلايل عمده انحطاط اخلاقي در غرب و افزايش و تزايد همکاري و انحراف کودکان و نوجوانان در اروپا و آمريکا ارتباط‌هاي بي قيد و شرط زن و مرد در روابط جنسي، عدم پايبندي آنان به ارزش‌ها و احکام الهي و بي‌توجهي به نقش سازنده کانون خانواده در تربيت و پرورش نسل جوان است بر اساس اعتراف يکي از دانشمندان غربي در غرب بخصوص آمريکا تقريباً هيچ خانواده‌اي بدور از نوعي ناهنجاري رواني وجود ندارد و زندگي روزمره به دليل گستگي نظام خانواده معنا و کيفيت خود را از دست داده است بايد گفت ازدواج در فرهنگ اسلامي مقدمه رحمت يا محبت و موجب سامان يافتن است.

حال که به فوايد ازدواج در عالم طبيعت پرداختيم مي‌خواهيم کمي به اوصاف همسر شايسته اهميت تشکيل خانواده و ... بپردازيم و آن را با اين آيه شروع مي‌کنيم: ان خلق لکم من انفسکم ازواجا لتسکفو اليها و جعل بينکم مودة و رحمه ـ از نشانه‌هاي الهي اين است که براي شما از جنس خودتان جفتي بيافريد تا به او آرامش بيابيد و ميان شما رأفت و مهرباني قرار داده است.

از معيارهاي انتخاب همسر در اسلام اين است که ايمان و اعتقاد کامل داشته باشد چون ايمان موجب احساس مسئوليت اعتماد متقابل و عامل وحدت فکري و عملي مي‌شود و اخلاق حسنه دومين ملاک اصلي‌اي است که اين ملاک موجب مي‌شود که همسران نسبت به يکديگر آرامش کافي داشته باشند و عامل ديگر تقويت است که اسلام هم کفو بودن را در ايمان به خدا مي‌داند يعني زن و مرد از نظر اعتقادي کامل باشند و ...

به طوري که در مسئله کفويت در انتخاب همسر احاديث زيادي آمده است از جمله آنکه رسول اکرم صلي الله عليه و آله وسلم مي‌فرمايند: «المؤمنون بعضهم اکفاء بعض». مؤمنان  کفو و هم شان يکديگرند.

و امام باقر عليه السلام در پاسخ علي بن سباط در پيدا کردن کفو براي دخترانش فرمود اگر کسي براي خواستگاري نزد شما آمد و از دين و اخلاق او راضي بوديد به وي دختر بدهيد. در (سوره بقره، 187) آمده است «من لباس لکم و انتم لباس لهن» زنان لباس شما هستند و شما لباس آنها در اين آيه شايد سئوالي به ذهن برسد که منظور از لباس چيست؟ بايد گفت: همان طور که لباس از يک سو انسان را از سرما و گرما و برخورد اشياء به بدن حفظ مي‌کند و از سوي ديگر عيوب او را مي‌پوشاند و از سوي سوم زينتي است براي تن آدمي، اين تشبيه که در آيه بالا آمده اشاره به همين نکات است يعني دو همسر يکديگر را از انحرافات حفظ مي‌کنند و عيوب هم را مي‌پوشانند و وسيله راحتي و آرامش يکديگرند، هريک زينت ديگر محسوب مي‌شود.

در تفسير نمونه / ج 1 نيز ذکر شده که تعبير آمده بهايت ارتباط هر دو زن و نزديکي آنها را به يکديگر و نيز مساوات آنها را در اين زمينه کاملاً روشن مي‌سازد زيرا همان تعبير که درباره مردان آمده دباره زنان هم آمده است بدون هيچ تغييري و اينکه در روايات داريم که ظلم به همسر ظلم به خود است. در برگيرنده اساسي است که عبارتند از:

نمونه و الگوي کامل همسر گزيني در اسلام ازدواج حضرت علي عليه السلام و فاطمه سلام الله عليها است. به طوري که امام صادق آن را تصريح مي‌کند که: لو لا ان الله خلق امير المؤمنين لفاطمه ما کان لها کفو علي الارض اگر من علي را نمي‌آفريدم، کفو و همتايي براي همسري دخترت فاطمه در تمام زمين پيدا نمي‌شود از آدم تا ديگران عقد نکاح اين دو بزرگوار به فرمان الهي بود و آسماني و گواهان ازدواج آنان ملائکه آسماني بودند و جبرئيل با دسته‌هاي گل بهشتي به خدمت رسول اکرم صلي الله عليه و آله وسلم رسيد و تبريک و تهنيت گفت پس بايد توجه کنيم شان و منزلت اين دو بزرگوار به قدري بالا بود که ملائکه در عقد آنان حضور رساندند. نبايد اين نکته را فراموش کرد که تمام اين کارها فقط به دليل تقواي آن دو بزرگواربود که همين مسئله موجب کامل شدن آنها شد (در بحار الانوار / ج 43) درباره مهريه و جهيزيه حضرت فاطمه آمده است که مهريه حدود (پانصد درهم و جهيزيه ايشان يک فرش حصريري و يک مشک آب، يک متکاي چرمي، چند ظرف و کاسه سفالين و ...

و در پايان بايد گفت: ازدواج يک امر الهي است که در جوامع امروز که جوانان با تأثير از غرب خيلي سخت تن به آن مي دهند بايد به تسهيل و آسان صورت بگيرد و مسئله‌اي که امروز با آن مواجه هستيم که انتخاب همسر بر اساس هدف و ضوابط عقلاني نيست و همين موجب مي‌شود که عنوان ازدواج تبديل شود به عشق هاي ارزان قيمت و بعد از آن به طلاق‌هايي که امروز حتي در جوامع اسلامي دادگاه و دادگستري حاکي از اين مسئله است بنابراين ازدواج بايد بر اساس هدف و ضوابط عقلاني صورت بگيرد.