اغلب کودکان دوست خیالی دارند، این دوست به رشد مهارت‌های اجتماعی کودکان کمک شایانی می‌کند، اما در برخی مواقع مشکلاتی جدی را به همراه دارد.

اغلب کودکان دوست خیالی دارند و همواره با این دوست صحبت و بازی می‌کنند حتی با این موجود ساختگی غذا می‌خورند و می‌خوابند. دوست خیالی به نوبه خود خوب است و به رشد مهارت‌های اجتماعی و پرورش خلاقیت کودکان کمک می‌کند، اما در برخی مواقع این دوست خیالی تا بزرگسالی همراه کودکان باقی می‌ماند و مشکلات بسیاری را برای آن‌ها ایجاد می‌کند.

برای بررسی اینکه این دوست خیالی در چه موقعیت‌هایی ایجاد می‌شود و در چه صورت خطرناک است با کیانا بنی‌هاشمی روانشناس کودک و خانواده گفت‌وگو کردیم که در ادامه مشروح آن را می‌خوانید.
 

داشتن دوست خیالی کودکان از چند سالگی آغاز می‌شود؟

کیانا بنی‌هاشمی روانشناس کودک و خانواده درباره اینکه داشتن دوست خیالی کودکان معمولاً از چند سالگی آغاز می‌شود و تا چند سالگی ادامه پیدا می‌کند، اظهار کرد: کودکان از حدود سه سالگی دوست خیالی پیدا می‌کنند و تا هفت سالگی این دوست همراهشان باقی می‌ماند، ولی اوج این مسئله بین سنین چهار تا ۶ سالگی است.
 

دوست خیالی کیست؟

دوست خیالی یکی از شخصیت‌های کارتونی یا موجودی است که شکل آن به صورت دقیق مشخص نیست و ساخته شده ذهن کودک است؛ این دوست می‌تواند مثل اشکال هندسی بوده یا یک وسیله باشد. بیش از ۶۰ درصد کودکان دوست خیالی دارند؛ تخیل کودکان از حدود سه سالگی شکل می‌گیرد و پرورش پیدا می‌کند؛ کابوس‌های شبانه هم معمولاً همزمان با دوست خیالی در کودکان آغاز می‌شود؛ منشأ تخیل به کارتون‌ها یا کتاب های کودکان بر می‌گردد و امری کاملاً طبیعی است.

دوست خیالی معمولا دارای نام و برای کودکان واقعی است به این صورت که برای این دوست هویت قائل هستند؛ برای مثال وقتی کودک روی مبل یا صندلی می‌نشیند برای دوست خیالی‌اش هم صندلی در نظر می‌گیرد، سر میز غذا برایش بشقابی می‌گذارد یا کنار این دوست خیالی می‌خوابد که این رفتار‌ها همگی طبیعی است.

کودک وجود دوست خیالی را به رسمیت می‌شناسد بنابراین والدین نباید این دوست را انکار کنند و به کودک بگویند که چنین دوستی وجود ندارد والدین باید به این موجود خیالی احترام بگذارند و آن را بپذیرند.

گاهی اوقات کودکان از وجود دوست خیالی‌شان سوء استفاده می‌کنند برای مثال کار بدی را انجام می‌دهند سپس این کار را گردن دوست خیالیشان می‌اندازند، والدین در این جا باید وارد عمل شوند و بگویند که قانون خانه ما این است که هیچکس کار بد انجام ندهد و این قانون برای همه اعضای خانواده صادق است.
 

دوست خیالی کودکان به رشد مهارت‌های اجتماعی آنها کمک می‌کند

بنی‌هاشمی درباره اینکه دوست خیالی خوب است یا بد؟ اظهار کرد: داشتن دوست خیالی می‌تواند خوب باشد، زیرا به رشد مهارت‌های اجتماعی کودکان کمک می‌کند و آنها یاد می‌گیرند که چطور مسائل را از نگاه فردی دیگر ببینند؛ کودکان همچنین مدیریت هیجان، مسئولیت‌پذیری و برنامه ریزی را با داشتن دوست خیالی راحت‌تر و بهتر یاد می‌گیرند.
دوست خیالی در موقعیت و فضا‌های جدید مانند مهد کودک به کودک احساس امنیت می‌دهد؛ وقتی فرزند دوم خانواده متولد می‌شود والدین بیشتر به فرزند کوچک‌تر توجه، مهر و محبت می‌کنند بنابراین کودکان اغلب در این موقعیت با دوست خیالی تنهایی خود را می‌گذرانند؛ رفتن به خانه‌ای جدید و تغییر محل زندگی یا مهاجرت هم باعث می‌شود تا کودکان دوست خیالی پیدا کنند؛ طلاق والدین یا فوت یکی از نزدیکان کودک هم از جمله موقعیت‌هایی است که کودکان در آنها دوست خیالی پیدا می‌کنند.
 

خیال‌پردازی کودکان چه موقع نگران‌کننده است؟

بنی‌هاشمی یادآوری کرد: اگر ۶ ماه یا بیشتر تنها دوست کودک، دوست خیالی‌اش بوده و کودک تمایلی به برقراری ارتباط با همسالانش را نداشته باشد در این صورت مراجعه به روانشناس ضروری است؛ همچنین در برخی موارد کودکان با نگرانی می‌گویند که دوست خیالیشان آنها را کنترل و مجبور به انجام کار‌های بد یا خطرناک می‌کند در این مواقع هم خیال‌پردازی کودکان خطرناک است؛ اگر کودکان از دوست خیالیشان بترسند در این صورت هم باید کودک نزد روانشناس برود؛ کودکان معمولا ًبا ورود به مدرسه دوست خیالیشان را از دست می‌دهند، اما در برخی موارد پس از ۹ سالگی دوست خیالی کودکان همچنان وجود دارد که مراجعه به روانشناس کودک ضروری است.