"پسر 30 ساله‌ای بر اثر مصرف بیش از حد مواد مخدر درگذشت"، "مادری در حالت توهم، فرزند خود را کُشت"، "معتادی که به کما رفت" و ده‌ها عنوان اینچنینی را روزانه در انواع رسانه‌ها مشاهده می‌کنیم. اعتیاد؛ معضلی که همواره از آسیب‌های آن سخن‌ها گفته شده، راهکارها ارائه و نشست‌ها برگزار شده است اما، همچنان شاهد ادامه‌ی روند نابهنجار آن در لایه‌های مختلف جامعه هستیم.

امروزه آمار مصرف انواع مواد مخدر صنعتی و سنتی، در میان جوانان سراسر کشور رو به افزایش گذاشته و هر روز در گوشه و کنار شهرهای مختلف، با افرادی از این دست روبرو می‌شویم که گاه بخشی از کوچه و خیابان را برای اقامت خود انتخاب کرده و علاوه بر اشاعه‌ی این معضل، چهره‌ی شهر را نیز خدشه‌دار کرده‌اند. البته این به آن معنا نیست که تمامی معتادان تنها در خیابان‌ها حضور دارند، بلکه قشر عظیمی از این افراد در جمع خانواده‌ها هستند و گاه با پنهان‌کاری، در خفا به مصرف مواد می‌پردازند و گاه پرده‌ها دریده می‌شود و... .

به هر حال، موضوع بحث امروز اعتیاد و افزایش چشم‌گیر افراد مبتلا به آن است اما نه اعتیاد به مواد مخدر ارزان‌قیمت و در دسترس، بلکه اعتیاد به مواد مخدر خاص و گران‌قیمت که در جامعه با عنوان "اعتیاد لاکچری" شناخته می‌شود.
 

تغییر در سبک زندگی جوانان

متاسفانه مدتی است که با تغییرات ژرفی در نوع سبک زندگی اقشار مختلف جامعه روبرو شده‌ایم. تغییراتی که شاید در نگاه اول به آن، موضوع لاکچری و زندگی تجمل‌گرایانه، نظر ما را به خود جلب کند. بحثی که بی‌شک از اهمیت خاصی برخوردار است. امروزه همه‌ی ما نظاره‌گر ساختمان‌های سر به فلک کشیده و بیش‌ترین امکانات رفاهی همچون استخر، سونا، زمین بازی و اتومبیل‌های خاص و گران قیمت در شهر هستیم. موضوعی که تدریجا؛ باعث افزایش شکاف طبقاتی شده و فاصله‌ای خاص، افراد را یا در دسته‌ی غنی و یا در گروه فقیر قرار می‌دهد و این موضوع به معنای مرگ تدریجی قشر متوسط جامعه است.

یقینا شما هم جوانانی را در سطح شهر دیده‌اید که صدای غرش خودروی لوکس‌شان توجه همگان را به خود جلب کرده است، افرادی کم سن و سال با خودروهای چند صد میلیونی!

بسیاری از این افراد، در لابه‌لای‎ زندگی خاص و پول‌های آنچنانی که والدین در اختیارشان قرار می‌دهند، به برپایی مهمانی‌هایی به دور از عرف جامعه و دورهمی‌های خاص می‌پردازند و متاسفانه در همین دورهمی‌ها و مهمانی‌های ویژه است که انواع مسکرات سرو و انواع مواد مخدرِ به ظاهر کم‌خطر و غیر اعتیادزا مصرف می‌شوند. جالب است بدانید که اغلب مواد مورد مصرف این افراد، مواد مخدر گران‌قیمت و یا به قولی مواد مخدر لاکچری از جمله "ماری جوانا" و "تونی" است.

بله! تونی و ده‌ها ماده‌ی مخدر که اسامی نو و خاصی دارند، طی چند سال اخیر بخش عظیمی از بازار مواد مخدر را به خود اختصاص داده‌اند. در واقع؛ بسیاری از مواد مخدر جدید همچون، "تونی" ماهیتا، همان کوکائین است که توسط مافیای مواد مخدر، با نام‌های جذاب و جدید و برای بازار گرمی هرچه بیشتر، تغییر نام داده شده‌اند.
 

قابل توجه آن که، قیمت تونی و ماری جوآنا در هر گرم؛ از 400 هزار تا 750 هزار تومان است و مصرف آن عمدتا در میان افراد متمول و به اصطلاح برای مهمانی‌های خاص و در راستای کم‌ نیاوردن افراد در میان دوستان و به نوعی اعتیاد باکلاس محسوب می‌شود!
 

                                                     آمار مصرف انواع مواد مخدر در سال 1396
 

آنچه که در این میان از اهمیت بیش‌تری برخوردار است آمار مربوط به مصرفِ غیر قابل تصور انواع مواد مخدر به ویژه مواد مخدر گران‌قیمت است. طبق آخرین آمار منتشره؛ متاسفانه مصرف "ماری جوآنا" در ایران، رتبه دوم مواد مخدر مصرفی را به خود اختصاص داده است. به این ترتیب؛ تریاک با ۶۶.۸ درصد، حشیش و مشتقات آن شامل ماری جوانا، گل، گراس و علف با ۱۱.۹ درصد، کراک افغانی و هروئین ۱۰.۶ و شیشه ۸.۱ درصد از مواد مورد مصرف معتادان کشور محسوب می‌شوند.(1)

جای تاسف دارد که در جامعه‌ای با اساس و بن‌مایه‌ی اسلام و زندگی اسلامی، شاهد افزایش روزافزون اعتیاد و آسیب‌های احتمالی آن باشیم. زیرا همین اعتیاد زمینه‌ی اختلافات خانوادگی، دوری از ازدواج، تمایل به تجردگرایی و... را ایجاد کرده و ضرباتی مهلک بر پیکره‌ی جامعه وارد می‌کند که در بلند مدت نتایج مخرب آن هویدا خواهد شد.

شاید این قشر نوظهور یا همان افراد خاص با زندگی لاکچری و تجمل‌گرایانه‌ی خود، این نوع زندگی را حق مسلم خود دانسته و دلایل فراوانی برای دفاع از آن داشته باشند اما بی‌شک دلیل موجهی برای جلوگیری از آثار آن در سطح جامعه نخواهند داشت. زیرا این افراد با به نمایش گذاشتن روند زندگی خود در کوچه و خیابان‎‌ها و حتی صفحات شخصی در انواع شبکه‌های اجتماعی، خواسته و ناخواسته مسیر را برای افراد مستعد هموار کرده و الگویی می‌شوند برای دیگر جوانان.
 

راهکار

بی‌شک، اگر مسئولین حوزه‌ی اجتماعی در این زمینه اهتمام بیش‌تری ورزند و با برنامه‌ای هدفمند و کارآمد؛ ابتدا به ریشه‌یابی و چرایی گسترش استفاده از مواد مخدر، به خصوص در میان جوانان و به عنوان یک تفریح بپردازند، تا حد زیادی می‌توانیم روند حرکتی این ناهنجاری اجتماعی را کاهش دهیم. البته در این میان نباید از نقش و وظایف خانواده‌ها چشم‌پوشی کرد، چرا که افراد پیش از حضور در اجتماع و تاثیرپذیری از محیط آن، تحت تاثیر والدین و فضای خانواده قرار دارند. بنابر این، اگر در محیط خانواده به فرزندان آموزش‌ها و روشنگری‌های لازم ارائه شود، قدمی بزرگ در ایجاد شکاف بین افراد و مواد مخدر ایجاد خواهد شد. شکی نیست که این مهم، در کنار تربیت درست فرزندان، می‌تواند راه‌گشای کاهش بسیاری از آسیب‌های اجتماعی کنونی باشد.
 

پی‌نوشت:

1- ایران ۲ میلیون و ۸۰۸ هزار معتاد دارد، خبرگزاری ایسنا،