زندگی با همسر معتاد، چه زن چه مرد، مشکلات خاص خودش را دارد. با این ‌حال و با طرح چند پرسش می‌توان به این نتیجه رسید که آیا می‌توان به ادامه زندگی با زن یا مرد معتاد امیدوار بود یا خیر؟ اولین پرسش این است که این فرد آیا کسی است که بتواند ترک کند؟ تصمیم به انجام چنین کاری دارد و به اصطلاح مرد این کار است یا فقط حرفش را می‌زند؟ خانواده و زن و بچه‌اش برایش مهم هستند؟ یا خانواده چندان برایشان مهم نیست و تلاش چندانی برای ترک مواد نمی‎کند؟ مدت زمان مصرفش چقدر است؟ چه نوع موادی مصرف می‌کند؟ تزریقی است؟

در دادگاه های خانواده کم نیستند زنان و مردانی که به دلیل اعتیاد همسرشان به مواد مخدر عطای زندگی مشترک را به لقای آن بخشیده و حاضر به جدایی شده اند. زندگی با همسر معتاد شرایط آسانی نیست و نیاز به رعایت یکسری اصول خاص دارد تا بتوان همسر معتاد را به سمت ترک اعتیاد موفق رهنمون کرد. اعتیاد به مواد مخدر بنیان خانواده را سست می کند و متاسفانه با ورود مواد مخدر جدید به کشور حتی اعتیاد به برخی از مواد و در نهایت زندگی با چنین افرادی می تواند خطرات جبران ناپذیر را در پی داشته باشد  اما با وجود این برخی از افراد بین دوراهی می مانند که زندگی با فرد معتاد را ادامه دهند یا در نهایت طلاق را انتخاب کنند؟
باید بدانیم که برخورد اولیه خانواده با بیمار از اهمیت ویژه ای برخوردار است  داشتن برنامه و کنترل خشم و عصبانیت خانواده یکی از اصول اولیه می باشد . افرادی که اعتیاد را جرم می انگارند اغلب با زندانی کردن بیمار در منزل ، تحقیر ، سرزنش و رفتارهای خشونت آمیز  قصد اصلاح او را دارند. این روش نتیجه ای بدنبال ندارد و تنها باعث می شود بیمار نسبت به خانواده بدبین شود و کدورت و دشمنی بجای روابطه دوستانه که یکی از اجزای لازم برای موفقیت در درمان است را بگیردپس چه باید کرد ؟
 

قدم صفرم: وقتی می فهمیم معتاد داریم

مهم ترین نکته در مرحله بعد از تشخیص اعتیاد، عکس العمل ماست. خانواده اول شوکه می شود و نمی خواهد که باور کند، بعد سعی می کند با معتادش مقابله کند والبته دست آخر با ماجرا کنار می آید و تلاش می کند حمایت اش کند.
 

قدم اول: وقتی قرار است با او زندگی کنیم

از واقعیت زندگی نمی شود فرار کرد. به هر حال ما حالا یک معتاد به عنوان یکی از اعضای اصلی خانه مان داریم و غیر از تلاش برای مجاب کردن او برای ترک کردن، مجبوریم با او زندگی کنیم.
 

بایدهای ضروری

رفتارتان با او باید محترمانه و صادقانه باشد. طوری که اعتماد او را از دست ندهید. شوخی کنید و صریح حرف بزنید. اما هر بار فقط در مورد یک موضوع مشخص حرف بزنید.

سعی کنید اعتماد به نفس و شخصیت اش را بالا ببرید. او را در کارهای معمولی و کوتاه مدت شریک کنید و کارهای مثبت اش را یادآوری کنید. کاری کنید که روی حرف شما حساب کند.

خودتان را هم فراموش نکنید. با مشاور متخصص در تماس باشید، یک دوره اعتیاد شناسی بگذارنید. یک چیزی مثل همین سبک زندگی خودمان را بخوانید و یادتان باشد تنها نیستید.
 

درهنگام بحثها و مشاجرات، چه بايد كرد؟

يكي از بزر گترين آفات درمان اعتياد، مشاجرات و بحثهاي موجود در خانواده است كه موجب افزایش استرس و لجبازي در معتاد شده و در نهایت به عود او منجر می گردد. خانواده بيماران وابسته به مواد بايد رفتارهايي را كه در ارتباط خانوادگي می توانند باعث استرس شوند، شناسايي كنند. براي مثال بايد مشخص شود كه:

 1 - بيشترين بحثها و تعارضات درون خانواده در چه زمانهايي اتفاق می افتد؟ زمان بيدارشدن از خواب، وقت به خواب رفتن، بعد از كار، بعد از ميهماني، هنگام غروب و تاريکي، روزهاي تعطيل، ...

2- مشخص شود  در چه موقعيتهايي، تعارضات با احتمال بيشتري روي ميدهند. (در خانه با خانواده (پدر، همسر، فرزند)، در خانه با آشنایان، در منزل دوستان، در پارتي و ميهمانيها، در زمان مسافرت، در محل کار، يا ... ).

3-  كساني كه بيمار با آنها بيشتر دچار اختلاف و تعارض می شود مشخص گردند ( پدر، برادر، دوست، همكار، همسايه، يا ... ). يك كار بسيار مؤثر، جذب اين اشخاص و متقاعد كردن آنها براي مراجعه و درگيرشدن آنان در برنامه هاي درماني بيمار معتاد است.

4-  شما معمولاً چه نقشي را در تعارضات و اختلالات بر عهده می گيريد؟ (تحريك كننده تعارض، قرباني، ميانجي و حل كننده، رهايي بخش، مدافع، يا ...)

واضح است كه شيوة نادرست برخورد خانواده با مشکلات، مي تواند موجب تشديد مشكلات گردد و آسيبهاي زيادي به بيمار و فرايند درمان وارد كند. براي آن كه بتوان نقش مؤثر و مثبتي در جهت حل جر و بحثها برداشت اقدام زير كمك كننده خواهد بود:

•ابتدا مشکلي که بايد حل شود را مشخص نماييد. در اين مرحله مهم است كه اول به نحوه برقراري يك ارتباط صحيح و مناسب فكر کنید و بعد به نگرانی هاي طرف مقابل با حوصله و توجه زياد گوش داده و اجازه دهید معتاد شما و يا ساير اعضاي خانواده به راحتي در مورد مشكل خود صحبت كنند.

•در نهایت سعي کنید كه سريع به دنبال جوابي براي ارائه نگردید. ترجيحاً كمتر قضاوت نماييد، توهين  نكنيد و يا انگ  (برچسب) نزنيد مثلاً از گفتن عبارات توهين آميز مانند : دزد،بی مسئوليت ، تنبل ، بيكاره ، سربار  و... اكيداً پرهيز كنيد. بزر گترين اشتباه اين است كه سعي شود در اوج بحران، شخص بيمار با رفتارهاي غلط خود روبرو شود . نبايد وقت خود را به سرزنش خانواده، گذشته، ارتباط  و شرايط  گذشته و حال حاضر تلف نماييد. در ضمن سعي نماييد تا حد امكان طرفين را نصيحت نكنيد.
 

بالاخره با همسر معتاد زندگی کنیم یا خیر؟

زندگی با همسر معتاد، چه زن چه مرد، مشکلات خاص خودش را دارد. با این ‌حال و با طرح چند پرسش می‌توان به این نتیجه رسید که آیا می‌توان به ادامه زندگی با زن یا مرد معتاد امیدوار بود یا خیر؟ اولین پرسش این است که این فرد آیا کسی است که بتواند ترک کند؟ تصمیم به انجام چنین کاری دارد و به اصطلاح مرد این کار است یا فقط حرفش را می‌زند؟ خانواده و زن و بچه‌اش برایش مهم هستند؟ یا خانواده چندان برایشان مهم نیست و تلاش چندانی برای ترک مواد نمی‎کند؟ مدت زمان مصرفش چقدر است؟ چه نوع موادی مصرف می‌کند؟ تزریقی است؟

برای امیدوار بودن به یک فرد معتاد باید به چند عامل توجه کرد. اگر زن یا مرد معتاد شخصیتی خانواده‌مدار داشت و زن و بچه‌اش برایش مهم بود، ویژگی خلقی آرام‌تری داشت، دست بزن نداشت، میزان موادی‌‎ که مصرف می‌کند کم است، نوع مواد مخدر مصرفی‌اش از جنس شیشه، کراک و هروئین نیست و حاضر است به کمپ برود و مواد را ترک کند، می‌توان امیدوار بود به یک زندگی سالم و به آغوش گرم خانواده بازگردد، اما اگر فرد معتاد مدت زمان زیادی است که موادمخدر مصرف می‌کند، از موادمخدر صنعتی همچون شیشه و کراک استفاده می‌کند، میزان مصرفش زیاد است، از نظر شخصیتی ضعیف است، ادامه زندگی با او همراه با تنش و مشکلات است، به کرات تصمیم گرفته به کمپ برود و ترک کند، اما موفق به ترک نشده یا حاضر نیست برای ترک به کمپ برود.

با نشانه‌های گفته شده روی این فرد نمی‌توان به عنوان شریک زندگی حساب کرد و به اعتقاد من بهتر است از او جدا شد، زیرا ادامه زندگی با تنش همراه خواهد بود.