ما معمولا به رفتارهای غلط كودكمان توجه می‌كنیم و اعتقاد داریم تربیت كودك یعنی اصلاح رفتارهای غلط او.بدون آنكه متوجه باشیم این فقط بخشی از تربیت كودك است و این بخش امكان پذیر نیست مگر با تقویت رفتار‌های درست كه خود هنری دیگر و بی‌شك نیازمند صبر و حوصله و دانش است.

هنگامی كه كودكان ما با آرامش در اتاق در حال بازی هستند و اسباب بازی هایشان را با هم قسمت می‌كند كسی نیست كه آنها را تشویق كند و یا به آنها توجه كند ولی احتمالا پس از چندی كه آنها بر اثر عدم‌توافق بر سر اسباب بازی‌هایشان با هم دعوا می‌كنند ما در موقعیت حاضر می‌شویم و آنها را دعوا می‌كنیم و در واقع به آنها می‌گوییم كه چه كار نكنند نه اینكه چه كار بكنند و این تعریف كاملی برای تنبیه است كه ضعیف‌ترین شیوه تربیتی است.

كودكان در هر صورت به‌دنبال جلب توجه والدین خود هستند و این ما هستیم كه با توجه به رفتار خاصی احتمال آن رفتار‌ها را كاهش یا افزایش می‌‌دهیم. رفتار كودك را تحسین كنید نه شخصیت او را. والدین معمولا كودك خود را با كلماتی چون لجباز ،تنبل و خودخواه توصیف می‌كنند، این یك دور باطل است و راه به جایی نمی‌برد. تغییر شخصیت به‌مراتب از تغییر رفتار سخت‌تر است.

به بچه نگویید «چه دختر خوبی». زیرا این جمله بدین معناست كه هدف، عبارت است از خوب بودن در تمام اوقات  و مسلم است كه این انتظار غیرممكن است به جای آن می‌توانید از «من از طرز حرف زدنت با مریم خوشم آمد» استفاده كنید.

گفتن پسر خوب و دختر خوب نمی‌تواند احساس مشخصی به كودك القا كند مگر آنكه كودك بتواند آن را با رفتارهای خویش ارتباط دهد.

 استفاده از تحسین ویژه

هدف از تحسین كردن، افزایش رفتارهای شایسته است پس شما باید بر رفتارهای خاصی كه مورد قبولتان هستند تاكید كنید. هر چه تحسین شما اختصاصی‌تر باشد كودك درست بودن كارش را بهتر درك می‌كند و احتمال تكرار آن عمل بیشتر می‌شود. مثلا چنین جمله‌ای مناسب به‌نظر می‌رسد «از اینكه امروز خودت كیفت را آماده كردی خیلی خوشم آمد ممنونم.»

اگر به فرزندتان گفتید كه باید بعد از اتمام بازی همه اسباب بازی ها را جمع كند و هیچگاه او این كار را انجام نداده است پیشرفت‌های كوچك او را ستایش كنید؛ یعنی اگر فقط یكی از اسباب بازی‌هایش را درون كمد قرار داده است او را تشویق كنید و به او بگویید چه كار خوبی انجام دادی كه كامیونت را درون كمد گذاشتی.

در زمان مناسب تحسین كنید

برای دریافت پاسخ‌های بهتر نوع تحسین را با سن و اخلاق كودك متناسب كنید. برای نمونه در آغوش گرفتن، بوسیدن و كلمات محبت آمیز بیشتر مناسب كودكان خردسال است. اما برای كودكان بزرگتر بهتر است از كلمات رمزی استفاده كنیم. زیرا آنها بیشتر تمایل دارند به‌طور خصوصی تشویق شوند. بیشتر كودكان بزرگتر یك لحن آمیخته با شوخی را به تعریف و تمجید مستقیم ترجیح می‌دهند. به خاطر داشته باشیم كلمات تكراری به راحتی خسته‌كننده و بی‌اثر می‌شوند.

تحسین كردن در مورد كودكان خرد سال وقتی مؤثر است كه بدون معطلی صورت گیرد. معمولا فاصله بین عمل كودك و واكنش ما می‌تواند با یك اشاره كوچك به موضوع پر شود، در هر صورت نگذارید تا بین رفتار پسندیده كودك و پاسخ شما فاصله‌ای طولانی بیفتد، اگرچه كودكان بزرگتر قادرند این فاصله زمانی را درك كنند و منتظر شما می‌مانند.

همشهری

تنظیم برای تبیان:کهتری