خوراكي كه انسان مي خورد همچون بذري است كه در زمين ريخته مي شود، اگر حلال و پاكيزه باشد، اثرش در قلب كه به منزله سلطان بدن است ظاهر خواهد شد و قلبي مي شود سرشار از صفا و از اعضاء و جوارحش جز خير و نيكي نمي تراود. لكن اگر خوراك، پليد و حرام باشد قلب را كدر و تيره خواهد نمود.

در نگاه اسلام، اقتصاد موضوع بسیار مهمی است و به آن بسیار توجه شده است؛ چرا که نیازهای بدن و جسم انسانی از این راه تامین می‌شود و پاکی و ناپاکی لقمه بر فکر و اندیشه و ایمان و باورهای قلبی او تاثیر مستقیمی به جا می‌گذارد؛ چنانکه امام‌ حسین (علیه السلام) خاستگاه شقاوت مردم کوفه را لقمه‌های حرام می‌داند.
اصولا دستاوردها و درآمدهای انسانی بیانگر شخصت هر انسانی است. به این معنا که هر چه انسان کسب می‌کند، نشان می‌دهد که دارای چه شخصیتی است و همچنین آینده او را تعیین می‌کند. از این رو در روایات بسیاری به انسانها سفارش شده به طعام و خوراکی که جسم و روح از آن بهره‌ مند می‌شود دقت بسیار کنند که شخصیت و سرنوشت انسان در گرو آن است.

در بیانی خداوند این موضوع را این گونه بیان می کند: «اي مردم! از آنچه در زمين حلال و پاكيزه است، بخوريد و پيرو برنامه هاي شيطان نشويد كه البته او با شما آشكارا دشمني دارد».(1)
در جایی دیگر می خوانیم که: «يَا أَيُّهَا الرُّسُلُ كُلُوا مِنَ الطَّيِّبَاتِ وَاعْمَلُوا صَالِحًا»: ای فرستادگان! از غذاهای پاک بخورید و عمل صالح انجام دهید.(2)
از ترتیب دو جلمه «از غذاهای پاکیزه بخورید» و «عمل صالح انجام دهید» به دست می‌آید که غذای حلال زمینه را برای اعمال صالحه مهیا می‌نماید.
 

تأثیر لقمه در دیندار بودن

در بیانی امام صادق‌ (علیه السلام) می‌ فرمایند: «لا تَدَعْ طَلَبَ الِّرزْقِ مِنَ الحَلالِ، فَاِنَّهُ وَ عَوْنٌ لَکَ عَلي دينکَ»: طلب روزی حلال را فرو نگذار، که روزی حلال تو را در دینداری کمک می‌کند.(3)
از این روایت به دست می‌آید، کسانی که در اعتقاداتشان سست شده‌اند و در بسیاری از دستورات دینی سهل‌ انگاری می‌کنند، این حالت ریشه در رزق و روزی آنان دارد، چنانچه اگر روزی، حلال ‌بود انسان را بر فرامین الهی یاری می‌نمود.

کسب روزی حلال سخت است

قال النبی‌(صلی الله و علیه وآله) « الشَّاخِصُ فِی طَلَبِ الرِّزْقِ الْحَلَالِ کَالْمُجَاهِدِ فِی سَبِیلِ اللَّه» کسی که به خاطر خداوند در جستجوی روزی حلال از مکانی به مکان دیگر مسافرت می‌کند مانند رزمنده‌ای است که در راه خدا جهاد می‌کند.(4)
 

لقمه حلال، دعا را مستجاب می کند

مردی خدمت پیامبر‌(صلی الله و علیه وآله) آمد و عرض کرد دوست دارم دعایم مستجاب شود،‌ حضرت فرمودند: « طَهّرْ مَأکَلَکَ وَ لا تُدْخِلْ بَطْنَکَ الْحَرَامَ »: غذای خود را پاک کن و از هر گونه غذای حرام بپرهیز.(5)

کلام آخر

در نظام هستی، هر کاری اثری بر جای می‌گذارد؛ هر چند در مواردی نتوان این تأثیر را با چشم ظاهری دید.

مثلا عمل زنا و نكاح چه فرقى با هم دارند كه يكى گناه شده و ديگرى ثواب، با اينكه سكناتی كه عمل، از آن تشكيل يافته در هر دو يكى است؟

و همچنين خوردن كه در حلال و حرام يكى است؟ اگر دقت كنيم خواهيم ديد تفاوت اين دو در موافقت و مخالفت خدا است، مخالفت و موافقتى كه در انسان اثر گذاشته و در نامه اعمالش نوشته مى‏ شود، نه خود نفس فعل، چون نفس و حركات و سكنات كه يا آن را زنا مى‏ گوييم و يا نكاح، به هر حال فانى شده از بين مى ‏رود و تا يك جزئش فانى نشود نوبت به جزء بعدى‏ اش نمى‏ رسد و پر واضح است كه وقتى خود فعل از بين رفت عنوانى هم كه ما به آن بدهيم چه خوب و چه بد فانى مى‏ شود.

و حال آنكه ما مى‏ گوييم: عمل انسان چون سايه دنبالش هست، پس مقصود آثار عمل است كه يا مستلزم عقاب است و يا ثواب و همواره با آدمى هست تا در روز « تُبْلَى السَّرائِرُ» خود را نمايان كند. (6) و این گونه است که از دید ظاهری فرقی بین غذای حلال و حرام نیست، ولی لقمه حرام و حلال تأثیری بر جان و شخصیت آدمی دارند که کشف آن از محدوده علوم ظاهری بشر خارج است.
بنابر این همان‏گونه كه انسان سعي دارد غذايش از هر نوع آلودگي ظاهري به دور باشد، به همين خاطر غذاها را در ظرف هاي سرپوشيده و دور از دست هاي آلوده و گرد و غبار نگهداري مي‌كند،‌ بايد تلاش نمايد غذاي خود و خانواده‌ اش را از هر نوع آلودگي به حرام نيز حفظ نمايد.

پی نوشت:
1- بقره، آیه 168
2- مومنون، آیه 51
3- الحیاة، ج4، ص650
4- بحارالانوار، ج100، ص17
5- وسایل الشیعه، ج14، باب 467
6- ترجمه الميزان، ج‏15