ما در روایتی از پیغمبر اکرم(صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) داریم که حضرت فرمود: «مَنْ قَالَ الحَمْدُ للهِ رَبِّ العَالَمينَ أرْبَعَ مَرَّاتٍ قَالَ اللهُ عَزَّ وَ جَلِّ سَلْ تُعْطَهُ»؛( الدعاء للطبراني ج 1،ص 491) یعنی هركه چهار مرتبه بگوید «الحمد لله رب العاالمین» خدا به او می‏گوید بخواه، تا به تو عطا شود! با اين روايت در باب آداب دعا يك دري باز می­شود که ما بحث‏هاي مفصلي در اينجا داریم؛ یک بحث در باب اینکه در باب دعا، چه صفاتی از صفاتِ الله‌تعالی را انسان مطرح کند.

تكرار مُعيّن اذكار و اوراد
یک بحث ديگر، بحث رقم و عدد اذكار است. در این روایت این‌طور داشت که اگر «چهار بار» بگوید «الحمد لله» و بعد از خدا بخواهد، خدا به او می‏دهد. گاهی ما می‏بینیم در باب ادعیه وارد شده كه انسان، مثلاً اگر ده مرتبه «یا الله‌« بگوید، جواب مثبت خواهد داشت. یعنی رقم دَه (10) را ذكر می‏كنند. یا مثلاً گفته می‌شود هفت مرتبه بگويد «یا أرحم الراحمین». این چیزهایی که شنیدید را من مطرح می‏کنم که به ذهن شما نزدیک باشد. در اینجا مثلاً چهار مرتبه دارد، كه «الحمد لله رب العالمین» بگويد. این رقم‏ها مطرح می‏شود.

تكرار نامُعيّن اذكار و اوراد
در بعضی ادعیه هست كه رقم ندارد. حتی در دعاهای مأثور هم این هست و آن‏هایی که اهل دعا هستند، برخورد کرده‏اند. هر دو مورد مطرح است. هم ذكر رقمی مطرح است و هم بی‏رقم. مثلاً در بعضي جاها می‏گوید: وقتی این دعا تمام شد، ده مرتبه بگو «یا الله»، يا هفت مرتبه بگو کذا. هر کدام از این‏ها رقم‏های خاص خودش را مطرح می‏کند. در یک جاهایی هست که تکرار را می‏آورد، اما رقم نمی‏گذارد و سقف برايش تعيين نمي‏كند. مثلاً می‏گوید تا نَفَس داری، بگو «یا رب! یا رب!...»

رابطه مستقيم «اعمال، اذكار، اوقات و اماكن» با «نتيجه دعا»
تمام این‏ها حساب‌شده است و رابطه مستقیم دارد با همین حرف‏هایی که من زدم. چه تأثیر در مقتضی دعا، چه در به فعلیت رساندنش، چه تسریع در اجابت، یعنی بروز و ظهور اثر دعا. این‏ها دقیقاً مؤثر است. بنابر این یک سنخ مسائل در باب دعا هست كه در روايات به آن اشاره شده است. شما اگر بحث دعا را بخواهید به طور کلی مطرح کنید، بايد بگوييد که در هر دعایی که معقول و مشروع است، مقتضی اجابت هست؛ حالا اگر این دعا در روابط گوناگون قرار بگیرد، چه از نظر عمل ـ‌به این معنا که ما پيش از دعا عملي را انجام دهيم يا ذکری بگوييم‌ـ و چه از نظر زمان و مكان، این‏ها همه بر دعا اثر می‏گذارند.

بنابر این دعا خودش کارآیی دارد، اما این امور كه از آن به «شرایط و آداب دعا» تعبير مي‏كنيم، كارآيي دعا را تقويت مي‏كند. در مورد دعاهاي غير مأثور و حتي دعا‏هایی که نسبت به زمان‏ها، مکان‏ها و موقعیت‏های خاص مطرح می‏شود، همین مسائل مطرح است. چند جلسه قبل گفتم كه بحثم كلّي است و می‏خواهم كلّيِ بحث دعا را مطرح كنم. این مطالبي كه شما در معارفمان می‏بینید، بی‏حساب نیست؛ كاملاً حساب شده است. یعنی اين‏ها بر دعا اثر می‏گذارند. در روابط گوناگون این‏ها اثر خودشان را دارند.