در میان دختران، آغاز بلوغ بین ۹ تا ۱۴ سالگی و به طور میانگین در ۱۲ سالگی رخ می‌دهد در حالی كه در میان پسرها این تغییرات در سن ۱۱ سالگی آغاز می‌شود.

دوست نوجوان خود باشیم 
دوران نوجوانی را می توان دوران الگوپذیری و یا به عبارتی دوران شکل گیری شخصیت نام برد. در این حالت شخص نه کودک است و نه جوان.
نوجوان در این سن از اطرافیان و اشخاص مورد علاقه اش الگو می گیرد.در این دوران خانواده یا می تواند حامی و راهنمای او باشد و یا می تواند تنها او را نهی کند و بگوید این کار را بکن ، این کار رانکن.

بعضی از خانواده ها گله می کنند که ما همیشه در کنار او نیستیم و دقیقا نمی دانیم که چه دوستانی دارد، ان ها نیز راست را می گویند،اما چه خوب است که ما هم برای فرزندمان علاوه بر این که مادر،پدر باشیم دوست خوبی هم باشیم. دوستی که او به ان اعتماد کند ، احساساتش را به او بگوید. 
برای دوست شدن با او آسان ترین و اولین راه گفتن صادقانه ی جمله ی دوستت دارم است بدون هیچ پسوند، پیشوندی، بدون هیچ کلمه ی دیگری.صادقانه به او بگویید که چقدر وجودش در کنارتان شادی بخش است. نگذارید که فاصله سنی تان مانع صمیمیت تان شود. نوجوان در این سن دوست دارد که به او اعتماد کنند،او را ان طور که هست بپذیرند. یادتان باشد که او ذره ای از وجودتان است با وجود خود دوست باشید.

نیازهای نوجوانان
نوجوان برای اینکه توجه شما را به خود جلب کند سر و صدا می کند، کارهای بچه گانه می کند، خواهر یا برادر کوچک‌تر را اذیت مى‌کند، چیزی را می شکند تا صدای شما را در بیاورد، شاید شما باورتان نشود اما او همه ی این کارها را می کند تا شما به او توجه کنید. گاهی از شما می خواهد درس یادش دهید یا به سوالاتش جواب دهید در حالی که همه را بلد است. یا می گوید بیا پیش من بنشین، گاهی تمارض می کند که دلم یا سرم درد می کند چرا؟ چون نوجوان می خواهد توجه شما را از دیگر فرزندان به سمت خودش بکشاند.

او یک پدر و مادر نوازش گر می خواهد، او نیاز به امنیت خاطر دارد. تغییرات جسمی، روحی و روانی همه دست در دست هم داده نوجوان شما در این حالت قرار گیرد. در این شرایط با دقت به حرف‌هایش گوش بدهید و با او ارتباط برقرار کنید اجازه دهید نوجوان با شما درددل کند و حرف بزند.

مثلا نوجوان دیر سر سفره حاضر می شود مادر می گوید: «کجایی ، چرا نمی آیی» ولی علت دیر آمدن او را نمی داند. نوجوان می خواهد ببیند آیا شما منتظر او می نشینید یا او را صدا خواهید زد. گاهی نوجوان مدت ها به اتاقش می رود و در را می بندد می خواهد ببیند شما چه موقع به سراغش می روید و از او می خواهید بیاید و غذایش را بخورد یا حالش را بپرسید. او شما را بارها و بارها در رابطه با خودش آزمایش می کند. او می خواهد بداند چقدر به فکر او هستید و او را دوست دارید.

اگر شما یک بچه ی کوچک بغلتان باشد، نوجوان می گوید: «مامان کودک را بده من بغل کنم» در واقع نوجوان نمی‌خواهد او را بغل کند، او می خواهد کودک را از بغل شما جدا کند چون بغل شما را برای خودش می خواهد، او می‌‎خواهد شما دور و بر او بچرخید و به او توجه کنید، او به طور غیر مستقیم می گوید من به تو و آغوش پر مهر شما نیاز دارم انقدر به دیگران توجه نکنید و در عوض شما هیچ گاه او را نباید مسخره کنید و به او نگویید تو دیگه بزرگ شدی، تو نباید از این حرف ها بزنی، نوجوان شما را دوست دارد و شما حامی و پشتیبان او هستید.

توجه کافی به نوجوان
به او رسیدگی کنید نیاز ها و خواسته های نوجوان را تا آنجایی که از عهده ی شما بر می آید برآورده کنید. اگر خواسته ای از او را نمی توانید انجام دهید برای او توضیح دهید و سعی کنید او را قانع کنید هیچ گاه به او نگویید: «نه من نمی توانم این کار را انجام دهم».

اگر می بینید نوجوان شما مدام پاپی و به دنبال جلب توجه شماست توجه او را به چیزهای دیگر جلب کنید او را در کلاس نقاشی، موسیقی، کلاس هایی که کار یا فنی را بیاموزد، ثبت نام کنید این گونه احساسش نسبت به خودش بهتر می شود، شما توجه او را جهت داده اید، او را سرگرم کرده اید.

ایجاد رابطه صمیمانه با نوجوانان باعث می شود که بسیاری از نیازهای فرزند در محیط خانواده برآورده شود و نوجوان دچار کمبود محبت نشود و خانه به پناهگاه عاطفی و امن برای نوجوان تبدیل شود و بدین ترتیب او در این پناهگاه احساس امنیت کرده و آرام می گیرد و بدنبال پناهگاه دیگری نمی گردد.
نبود ارتباط دوستی های خطرناک را به دنبال دارد ؛ بخصوص در دختران که موجب ارتباط با جنس مخالف شده که به علت برخوردار نبودن نوجوان از پختگی لازم به راحتی طعمه حوادث می شود.
استقلال طلبی یکی از ویژگی های بارز نوجوانی است و بدین لحاظ او انتظار دارد که دیگر او را به چشم یک کودک نگاه نکنند و به او شخصیت و بها دهند. هرگونه رفتار والدین ضداستقلال طلبی نوجوان باشد عکس العمل های روانی پنهان یا آشکار را بدنبال خواهد داشت.
بنابراین لازم است برای تربیت نوجوان به آزادی‌های مشروع و معقول آنها احترام بگذاریم. اگر بخواهیم بدون چون و چرا مطیع محض ما باشند در واقع زمینه استعداد و شکوفایی را در آنها از بین برده ایم.
یکی از اهداف مهم تربیت، پرورش روحیه آزادی در فرزندان است. آزادی فرزندان با هدایت و نظارت دورادور باید انجام شود نه بصورت علنی.
گاهی مواقع لازم است تحمل مخالفتهای آنان را داشته باشیم و از پند و اندرز دادن جلوگیری و عیوب آنها را در خفا بصورت غیرمستقیم به آنها یادآوری کنیم.
یکی از مسائلی که در تربیت فرزندان بسیار قابل توجه است توانایی هایی است که آنها دارند بنابراین هرگز نباید آنها را با دیگران مقایسه کرد و ناتوانی هایشان را به رخشان کشید.

باید به نوجوانان اجازه دهیم تا از خودشان تصویری مثبت بیافرینند و هرگز نباید بیش از تحمل و توانایی هایشان از آنان توقع داشته باشیم. گاهی لازم است مسئولیت کارشان را بدون کمک دیگران بپذیرند تا احساس خودکفایی کنند و گاهی نیز لازم است تا محرومیت ها و رنج های آنها را تحمل کنیم تا مقاومت روحی و مناعت طبع آنها افزایش یابد؛ زیرا چنانچه محرومیت از روی اعتقاد در میل و رغبت باشد عوارض روانی ایجاد نمی کند.
باید آنچه که نوجوانان را غمزده و اندوهگین می کند شناخت و بلعکس از آنچه که او را شاد می سازد آگاه شد، همیشه نباید بر این باور بود که بهتر از فرزندانمان می دانیم گاهی لازم است تا مجری نظرات آنها باشیم. باید سعی کرد توقعات فرزندان را در حد معمول برطرف ساخت؛ زیرا آنها باید با واقعیت ها روبرو شوند و همچنین لازم است احساسات عاطفی خود را به آنها بروز داده تا بدانند دوست داشتنی و قابل احترام هستند.