مقبره ابوالقاسم بابِر
ابوالقاسم بابر فرزند بايسنغر بن شاهرخ كه در سالهاى 852 تا 861 قمرى در مشهد و هرات سلطنت كرده و در سال 861 در مشهد درگذشته، اولين كسى است كه مشهد را مركز سلطنت خويش قرار داده است(26). مقبره وى كه در مدرسه بالاسر قرار داشته به سبب تخريب مدرسه و تبديل آن به رواق دارالولايه از حرم مطهر ( در آستانه انقلاب اسلامى ) محو و ناپيدا شده است.
مورّخان عهد تيمورى زمان وفات وى را روز 25 ربيع الثانى سال 861 پس از عشرت و كامرانى در « چهارباغ مشهد » و محل دفنش را زير « گنبد مدرسه اى كه حضرت خاقان سعيد ( شاهرخ ) در جوار مزار فايض الانوار حضرت امام » رضا عليه السلام ساخته(27)، يا مدرسه « شاهرخى »(28) نوشته اند.
مقبره عليشاه افشار
عليشاه افشار در زمان حيات خويش مقبره با شكوهى در شمال حرم ( مجاور قبرستان قتلگاه ) براى خود و بستگانش ساخته، كه بعداً تخريب شده است. وى در واپسين ماههاى زندگى به تاريخ ماه رمضان سال 1161 قمرى وقف نامه اى نوشته و موقوفات كرامندى را از مزارع و مستغلات شهر مشهد به مصارف مقبره خود اختصاص داده است. در وقف نامه مزبور، بناى قبر به صورت زير معرفى شده است:
« مقبره فردوس اساس.... جهت مضجع خود... و نواب عليّه عاليه خورشيد احتجاب... زينت سلطان بيگم ملقب به گوهر تاج بيگم... واقع در سر مزار مير ... »، كه غرض از مزار مير ظاهراً مقبره سيد فخرالدين از اعقاب امام سجاد عليه السلام و مشهور به قبر سبز در مجاور قتلگاه مىباشد. وى رقبات مهمى چون مزرعه امين آباد(54) و مزرعه گَونَدوك عليا در شهر مشهد و هفده مزرعه و رقبه ديگر از جمله ارداك و ميان جوين و خادر را « بر مصارف مقبره رفيعه » مزبور و « رونق و انتظام » آن وقف كرده است؛ كه خدمه آن عبارت بوده اند از دوازده حافظ قرآن، دو مؤذن، يك چراغچى، ده سقا، دو خادم، يك مستغلچى. با اين شرط كه چنانچه وجهى از در آمد موقوفات مزبور اضافه آيد به مصلحت متولى و ناظر آن « ما بين ارباب استحقاق » تقسيم شود(55).
پس از تخريب مقبره عليشاه و حيف و ميل موقوفات آن، مقبره كوچكى براى وى در قبرستان قتلگاه ساخته شده است. با احداث فلكه حضرت و خيابان طبرسى ( 1308 ـ 1312 خورشيدى ) مقبره عليشاه در ابتداى خيابان طبرسى واقع شده و در سال 1314 تجديد بنا شده، كه شامل ساختمانى آجرى بوده است. اين بنا هم هنگام توسعه حريم حرم در سالهاى پس از انقلاب اسلامى تخريب شده، لذا خاندان وى جسد عليشاه را به گورستان عمومى بهشت رضا منتقل كرده و در يك مقبره خانوادگى دفن كرده اند.
اينك بخشى از موقوفات عليشاه احيا شده و از محل درآمد آن كارهاى خير فرهنگى ـ دينى جالب توجهى در شهر مشهد انجام مىشود.
مقبره كلنل محمد تقى خان پسيان
كلنل محمد تقى خان پسيان، افسر ميهن پرست ايرانى كه در زمان ولايت قوام السلطنه در خراسان فرمانده ژاندارمرى اين ولايت بود، در سال 1300 خورشيدى به سبب مخالفت قوام با وى به دست كردهاى شمال خراسان كشته شد و جسدش ابتدا در باغ نادرى و بعداً ( در همان سال ) به اَمر قوام السلطنه در گورستانى واقع در بيرون دروازه سراب دفن گرديد. اما در سال 1331 خورشيدى، زمان نخست وزيرى دكتر مصدق، مردم ميهن پرست خراسان جسد كلنل را با احترام و تشييع رسمى از گورستان مزبور به مقبره نادرشاه منتقل كردند. در سال 1336 كه قرار بر تخريب مقبره فرسوده نادرى و احداث بنايى نو گرفت جسد كلنل از داخل مقبره به گوشه باغ نادرى منتقل شد تا پس از اتمام بنا در كنار جسد نادر به خاك سپرده شود. اما بعداً چنين نشد و جسد كلنل در همان گوشه باغ باقى ماند(59). تا سال 1380 گور وى سنگ قبرى عادى داشت اما در آن سال به مناسبت هشتادمين سال شهادت وى يادمان گونه اى بر سر گورش ساخته شد. بر لوحه جديد يادمان كلنل چنين نوشته شده است:
« محمد تقى خان از ميهن پرستان جوان و پرشور ايران بود. در سال 1309 هجرى در تبريز متولد شد و در سال 1324 به تهران آمد و پس از پنج سال تحصيل در مدرسه نظام به درجه سلطانى رسيد و پس از آن در جنگ معروف به مصلى روسها را شكست فاحشى داد و صيت شهرت و لياقت او از مرزهاى ايران گذشت. در سال 1335 هجرى به آلمان رفت و در سال 38 پس از بازگشت به فرماندهى ژاندارمرى خراسان در دولت مشيرالدوله رسيد. در ذيحجه سال 1339 آزادى خواهان خراسان به رهبرى كلنل قيام كردند. اين قيام كه براى كسب استقلال ايران بود توسط رؤساى عشاير و به تحريك قوام السلطنه و سپاهيان دولتى ايران مورد هجوم قرار گرفت و كلنل پسيان كه او را در شمار مردانى چون جلال الدين خوارزمش
آرامگاه خواجه مراد
هرثمه بن اعين مشهوربه خواجه مراد يکي ازاصحاب خاص امام رضا(ع) بوده که بناي مقبره ي وي در 14 کيلومتري جنوب شرقي مشهد بر بالاي تپه اي نسبتا بلند ديده مي شود.
آرامگاه خواجه اباصلت هروي .
بناي آرامگاه در فاصله 12 کيلومتري جنوب شرقي شهر مشهد واقع شده و مدفن يکي از خادمين حامي حضرت رضا(ع)به نام خواجه اباصلت هروي است.
نظرات 0
شما هم میتوانید در این مورد نظر دهید