دندان‌های زرد، خاکستری، دندان‌هایی که زود از جا کنده می‌شود و لثه‌هایی که مدام خونریزی می‌کنند و.... همه این ها اسرار زیادی از سلامت انسان را فاش می‌کند. وضع دندان‌ها و لثه‌ها ممکن است نشان‌دهنده کم‌خونی، پوکی استخوان، کمبود ویتامین، دیابت و... باشد. با ما باشید تا با هر آنچه دندان‌ها از سلامت می‌گویند، بیشتر آشنا شوید.

افتادن دندان‌ها؛ شاید پای پوکی استخوان در میان باشد

پوکی استخوان از آن دست بیماری‌هایی است که تمام استخوان‌های بدن را درگیر می‌کند و استخوان‌های فک نیز از این قاعده مستثنا نیست. زمانی که پوکی استخوان به فک می‌رسد، دندان‌ها آسیب می‌بیند و می‌افتد. حتما می‌دانید پوکی استخوان در اثر کاهش تراکم استخوان‌ها بروز می‌کند. در ژانویه2007، پروفسور کین هورنر و دکتر دولاین از دانشگاه منچستر به این نتیجه رسیدند که با بررسی و اندازه‌گیری ضخامت بخشی از استخوان فک پایینی با اشعه ایکس می‌توان وخامت پوکی استخوان را تشخیص داد. برای پیشگیری از این مشکل لازم است هر‌سال دو مرتبه به دندانپزشک مراجعه کنید و به بهداشت دهان و دندان اهمیت ویژه‌ای بدهید. داروهای حاوی بیفوسفونات که برای درمان یا پیشگیری از شکستگی ناشی از پوکی استخوان تجویز می‌شود، ممکن است در صورت استئونکروز یا مرگ استخوانی فک نیز موثر باشد. اگر بدون دلیل خاصی دندان‌تان لق‌شده و در شرف افتادن است، حتما به دندانپزشک مراجعه کرده و علت را بررسی کنید.

لثه‌های سفید، نشان‌دهنده کم‌خونی

لثه‌های سفید ممکن است علامت کم‌خونی باشد. رنگ قرمز خون و رنگ صورتی در ناحیه پوست و غشاهای مخاطی ناشی از وجود هموگلوبین است. در صورت وجود کم‌خونی سطح هموگلوبین‌ خون بشدت کاهش پیدا می‌کند و در نتیجه رنگ لثه‌ها به سفیدی می‌زند. اگر تصور می‌کنید لثه‌هایتان سفید و علاوه بر آن لب‌ها و صورت‌تان رنگ‌پریده است و با انجام هر فعالیتی احساس خستگی می‌کنید، حتما به پزشک مراجعه کنید و آزمایش خون بدهید.

پارادونتیت؛ باکتری‌هایی که سلامت قلب‌تان را به خطر می‌اندازد

پارادونتیت یا التهاب لثه حدود 10 تا 20 درصد افراد جامعه را درگیر می‌کند. این مشکل به دلیل وجود باکتری‌ها بروز می‌کند و تا تخریب استخوان نگهدارنده دندان پیش‌می‌رود. باید بدانید نادیده‌گرفتن پارادونتیت عوارض جدی خواهد داشت. زیرا محققان در لخته‌های خونی مسئول سکته قلبی یا مغزی، میکروب‌هایی شناسایی کرده‌اند که ناشی از پارادونتیت بوده است.

علاوه بر این، پارادونتیت ممکن است ناشی از بیماری‌هایی مانند دیابت یا برعکس نشان‌دهنده ابتلا به این مشکل باشد؛ زیرا میزان بالای قند در خون باعث حساسیت لثه‌ها می‌شود. پارادونتیت در اغلب موارد بدون درد است. بنابراین بهتر است هر‌سال دو مرتبه به دندانپزشک مراجعه کنید و از سلامت دندان‌ها و لثه‌ها مطمئن شوید. رعایت بهداشت دهان و دندان (مسواک‌زدن، استفاده از نخ‌دندان و...) و در پیش گرفتن سبک زندگی سالم (‌ مصرف نکردن دخانیات، کاهش استرس، تغذیه سالم و...) در پیشگیری از این بیماری نقش موثری دارد.

مینای دندان فرسوده؛ آیا به دلیل تغذیه نامناسب است؟

اختلالات غذایی مانند بولیمی (پرخوری روانی) و آنورکسی (بی‌اشتهایی روانی) شاید باعث آسیب‌های دندانی شود و مینای دندان را فرسوده کند. باید بدانید اسیدیته ناشی از استفراغ‌های مکرر باعث فرسوده‌شدن مینای دندان ‌شده و دندان‌ها زرد می‌شود و نسبت به گرما و سرما حساسیت زیادی پیدا می‌کند. توصیه می‌کنیم بعد از استفراغ دندان‌هایتان را مسواک نزنید. فقط کافی است دهان را با آب شست‌وشو دهید. حتما با پزشک، دندانپزشک و روانپزشک مشورت کنید و مشکل‌تان را ریشه‌ای حل کنید. مشکل بولیمی و آنورکسی در بین نوجوانان و جوانان رایج‌تر است.

دندان‌های خاکستری؛ حواس‌تان به داروهایتان باشد

خاکستری‌بودن دندان‌ها همانند زردی آنها ارتباطی با تجمع جرم روی مینای دندان ندارد. مصرف برخی داروها مانند تتراسایکلین باعث خاکستری‌شدن رنگ دندان‌ها می‌شود. این مشکل همچنین ممکن است در اثر وجود دندانی درمان‌نشده بروز کند. در برخی موارد نیز رنگ تیره دندان‌ها جنبه ژنتیکی دارد. باید بدانید با گذر زمان، مینای دندان فرسوده و نازک‌تر می‌شود و در نتیجه دندان‌ها به رنگ خاکستری درمی‌آید. برای مقابله با این مشکل بهترین کار این است که از مسواک‌های سفت استفاده نکنید. با دندانپزشک مشورت کنید و بدون نظر پزشک داروهایتان را قطع نکنید.

دندان‌های زرد؛ خمیردندان‌تان را عوض کنید

زردشدن دندان‌ها با تشکیل جرم روی سطح دندان‌ها بروز می‌کند. دلایل متعددی برای مشکل زردی دندان‌ها وجود دارد مانند مصرف دخانیات، استفاده از ضدعفونی‌کننده‌های موضعی حاوی کلروهگزیدین مانند دهانشویه‌ها، اسپری‌ها و خمیردندان‌ها. توجه داشته باشید نوشیدن زیاد چای و قهوه نیز عاملی برای زردی دندان‌هاست.‌ برای مقابله با این مشکل تا حد امکان از استفاده کلروهگزیدین بپرهیزید. کافی است برچسب روی محصولات و ترکیبات آن را با دقت بیشتری بررسی کنید. نوشیدنی چای پررنگ و قهوه را محدود کنید و از همین امروز به فکر ترک سیگار باشید.

خونریزی لثه‌ها؛ از کمبود ویتامین C تا مسواک‌زدن نادرست

خونریزی مداوم لثه‌ها هنگام مسواک‌زدن و التهاب آنها شاید ناشی از مشکل ورم لثه باشد که نباید دست‌کم گرفته شود. چون این مشکل ممکن است پیش‌درآمدی برای افتادن دندان‌ها باشد. معمولا ورم لثه منشأ باکتریایی دارد و بر اثر مسواک‌زدن نادرست یا مسواک‌نزدن و کمبود ویتامین‌های C و B بروز می‌کند. برای مقابله با این مشکل بهتر است بعد از هر وعده غذا مسواک بزنید و از مسواک‌های خیلی سفت استفاده نکنید. در صورت مشاهده هر نوع التهابی در لثه حتما به دندانپزشک مراجعه کنید.

رگه‌های روی دندان‌ها؛ مسواک‌تان را عوض کنید

روی دندان‌های بیشتر افراد رگه‌های ترک‌مانندی تشکیل می‌شود که ممکن است ناشی از مسواک‌های بسیار سفت و خشن باشد. مسواک‌تان را عوض و از مسواک‌های نرم‌تر استفاده کنید. روزانه دو بار مسواک بزنید و حتما هر سال دو مرتبه به دندانپزشک مراجعه کنید.