خواص زعفران

آرام‌بخش، مسکن، ضد اسپاسم، مقوی معده، ضد درد، ضد سم، ضد اکسیدان، ضدعفونی‌کننده، ضد نفخ، ضد تومور، تقویت‌کننده قوای جنسی، مقوی قلب، خنثی‌کننده رادیکال‌های آزاد، معرق، هضم‌کننده غذا، خلط‌آور، بندآورنده خون، کاهش‌دهنده کلسترول، کاهش‌دهنده پُرفشاری خون، مقوی اعصاب، محافظ اعصاب، مسکن، محرک و مقوی رحم.

در گذشته، زعفران به‌عنوان یک محرک برای تحرک قاعدگی در زنانی که عادت ماهیانه منظمی نداشتند، استفاده می‌شد. دم‌کرده گیاه زعفران هم‌چنین برای کاهش خون‌ریزی رحم، تسهیل خونریزی و کاهش درد ناشی از قاعدگی به کار برده می‌شود؛ البته این دم‌نوش نباید توسط زنان باردار مصرف شود چراکه در تعدادی از تحقیقات دیده شده است که موجب سقط خودبه‌خودی جنین می‌شود.

دم‌نوش زعفران برای درمان افسردگی نیز کاربرد دارد و دریافت مقدار زیادی از دم‌کرده و یا ادویه زعفران موجب احساس شادی و خوشحالی می‌شود.

از زعفران در تغذیه به‌عنوان معطرکننده، طعم‌دهنده و رنگ‌کننده بهره می‌گیرند. با توجه به رنگ بسیار غلیظی که از این گیاه تولید می‌شود در صنایع آرایشی، داروسازی، قنادی، و تهیه لیکورها هم از آن استفاده می‌کنند.

زعفران خوب را بشناسيم

شناخت زعفران خوب کار هر کسی نیست، حتی خود مغازه‌دارها هم برای این‌که کیفیت زعفران را تشخیص بدهند، آن را می‌دهند آزمایشگاه، اما با کمی دقت می‌توان تا حدودی از نظر ظاهری فهمید که زعفران خوب خریده‌اید یا نه. زعفران مرغوب رنگ قرمز تیره دارد. هر چه رشته‌های کم‌رنگ در آن بیش‌تر باشد از کیفیت آن کم می‌شود. يكي از تقلب‌هاي زعفران‌فروش‌ها سنگين كردن رشته‌هاي سرخ‌رنگ با اسپري روغن و يا عسل به روي آن‌هاست، پس اگر هنگام خريد، اجازه لمس كردن رشته‌هاي زعفران را داشتيد آن‌ها را ميان انگشتانتان يا كاغذ روزنامه بگذاريد و فشار بدهيد. اگر انگشت يا كاغذ تر يا چرب شد مواظب باشيد كه با يك کلاه‌بردار طرف شده‌ايد.

نگهداری

برای نگهداری ایده‌آل زعفران باید از نور و رطوبت محافظت شود. بهترین ظروف نگهداری زعفران در درجه اول ظروف فلزی و بعد ظروف شیشه‌ای رنگی است. ظروف پلاستیکی برای نگهداری مناسب نیستند، زیرا در مدت کوتاهی اسانس آن کم شده و از مرغوبیت آن کاسته می‌شود. هم‌چنین بهتر است هنگام مصرف به‌صورت پودر درآید و این پودر در زمان کوتاهی مصرف شود؛ چون اسانس معطر آن از پودر، زودتر تبخیر می‌شود.

عوارض جانبی

در مصرف زعفران نباید زیاده‌روی کرد. مقدار مصرف عادی آن روزانه حدود یک گرم است و استفاده بیش از این حد، قاعده‌آور و سقط‌کننده جنین است. هم‌چنین مصرف زیاد آن ممکن است باعث استفراغ، خون‌ریزی رحمی، اسهال خونی، پدیدآیی خون در ادرار، خون‌دماغ، خون‌ریزی کنار چشم و لب، زرد شدن پوست و زرد شدن غشاء مخاطی شود. و جالب است بدانید مصرف حدود ۲۰ گرم آن به‌طور کلی کشنده است.

چند نکته زعفرانی

 زعفران را بعد از خرید باید در یک هاون کوچک با کمی شکر سابید تا پودر شود. موقع مصرف باید کمی از این گرد را در آب جوش حل کنید تا رنگ آن کاملاً در بیاید. بهتر است روی استکانی که در آن آب جوش و زعفران ریخته‌اید را با یک نعلبکی بپوشانید تا کمی دم بکشد. بعضی‌ها این استکان را لای چلویی که می‌خواهند دم کنند می‌گذارند تا بهتر دم بکشد.

برای بهتر پودر شدن زعفران توسط آسیاب‌های کوچک بهتر است به حدود ۱ تا ۵ گرم آن یک یا دو حبه قند اضافه نموده و هم‌چنین می‌توان زعفران را در هاون کوچک که اکثراً از مرمر ساخته شده، به‌طور مستقیم نرم و پودر کرد.

چرا این‌قدر گران

شاید قیمت بالای زعفران برایتان کمی عجیب باشد، اما باید بدانید که پرورش زعفران زحمت خیلی زیادی دارد و از حدود 400 هزار کلاله گیاه زعفران، فقط یک کیلوگرم زعفران به دست می‌آید.

به زعفران هیچ نوع کود شیمیایی نمی‌توان داد. نگهداری آن‌هم خیلی سخت است. پیاز زعفران 40 روز در خاک می‌ماند. از خرداد ماه شروع می‌کنند به کاشتن آن و در آبان زعفران تازه به بازار می‌آید. زعفران‌های بعد از آبان ماه، مال امسال هستند.

چند جایگزین ارزان

به خاطر قیمت بالای زعفران محصولات دیگری هم به بازار آمده که می‌تواند تا حدودی جایگزین زعفران شود. مثلاً «گلرنگ» یکی از آن‌هاست. گلرنگ یک گل وحشی شبیه به زعفران است که رنگ پرچم‌های آن نارنجی و زرد است. گلرنگ، رنگ خوبی به غذا می‌دهد، اما عطر زعفران را ندارد. قیمت آن خیلی پایین است. در مقابل آن محصول دیگری وجود دارد به اسم «ریشه زعفران» که در خیلی از مغازه‌ها می‌توانید آن را پیدا کنید، کمی عطر زعفران دارد اما رنگ ندارد. خیلی‌ها این دو محصول را با هم قاتى می‌کنند تا بتوانند در غذاها جایگزین زعفران کنند.