قطعا ما می توانیم برای اموات اعمال خیری انجام دهیم که برای آنها هدیه ای عالی است.

از پیامبر(صلی الله و علیه وآله) نقل شده است: مردگانتان را كه در قبرها آرمیده ‏اند از یاد نبرید. مردگان شما امید احسان شما را دارند. مردگان شما زندانى هستند و به كارهاى نیك شما رغبت دارند. آنها خود، قدرت انجام كارى ندارند، شما صدقه و دعائى به آنها هدیه كنید.[۱]

اعمالی که ما برای مردگان مومن انجام می دهیم، علاوه بر اینکه هدیه ای ارزشمند برای آنهاست، می تواند سبب مغفرت خود ما نیز باشد:

« مالك بن دینار مى ‏گوید گفت: شب جمعه ‏اى بر گورستانى وارد شدم و ناگهان نور درخشانى را دیدم. از روى تعجّب گفتم: لا إله إلا اللَّه، گویى خداوند- عزّ و جلّ- اهل این گورستان را آمرزیده است. ناگهان شنیدم كه هاتفى از دور ندا مى ‏كند و مى ‏گوید: اى مالك بن دینار، این هدیه مؤمنان به اهل قبور و برادران ایمانى ‏شان مى‏ باشد. گفتم: سوگند به خدایى كه تو را به زبان آورد، از تو مى ‏خواهم كه به من بگویى آن هدیّه چیست؟ گفت: مؤمنى در این شب برخاست و وضوى كامل گرفت و دو ركعت نماز خواند و در هر ركعت یك بار سوره فاتحة الكتاب و سوره قُلْ یا أَیُّهَا الْكافِرُونَ، و سوره قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ قرائت نمود، و گفت:  «اللّهمّ، إنّى قد وهبت ثوابها لأهل المقابر من المؤمنین.» - خداوندا، من ثواب آن را به مردگان مؤمنین هدیه نمودم.

از این رو خداوند، ما را از شرق و غرب و از هر سو، نور و گشایش و شادمانى عنایت فرمود.

مالك مى‏ گوید: من همواره آن را در شبهاى جمعه مى ‏خواندم، تا اینكه پیامبر اكرم صلّى اللَّه علیه و آله را در خواب دیدم و ایشان به من فرمود: «اى مالك، در برابر نورى كه به امّت من هدیّه نمودى، خداوند در ثواب آن تو را آمرزید.» سپس فرمود: «خداوند در قصرى بهشتى كه «منیف» نامیده مى ‏شود، خانه‏ اى براى تو بنا نمود.»[۲]

همچنین آیت الله جوادی می فرمایند: خواندن آیات قرآن مخصوصاً سوره قدر و حمد و توحید و یس و سایر سوره‏ ها برای اموات مفید است. انواع دعاها و استغفار برای آنان ثواب می‏ آورد. البته خواندن قرآن و دعاها برای شخص خواننده دعاها بسیار مفید است و باعث هدایت و نورانیّت قلب می‏شود. در ضمن ثواب این هدایت‏ها و نورانیت‏ها به میّت می‏رسد و باعث خوشحالی او در عالم برزخ می‏شود.[۳]

علاوه بر اینکه زیارت و رفتن به نزد قبور مومنین توصیه شده و آن را سبب شادمانی میت شمرده اند. خصوصا زیارت قبر والدین که توصیه شده، انسان خواسته خود را در آنجا از خدا بخواهد.[۴]

پی نوشت ها:

[۱]. الحكم الزاهرة با ترجمه انصارى ، ص ۲۳۲.

[۲]. ادب حضور، ترجمه فلاح السائل،سید بن طاووس، ص: ۱۶۸.

[۳]. آیت اللَّه جوادی آملی، زن در آئینه جلال و جمال، ص ۴۲۵.

[۴]. رک: تحریر مواعظ عددیه، ص ۷۱۱.