نتایج مطالعات جدید نشان داده است که اشعه ایکس حتی با مقدار کم در طولانی‌مدت منجر به بروز مشکلاتی برای سلامتی قلب می‌شود.

محققان دریافتند افرادی که در معرض اشعه یونیزاسیون مانند اشعه‌ایکس در محیط‌های پزشکی یا محیط‌زیست هستند، بیشتر در معرض خطر بیماری‌های قلبی- عروقی هستند.

این مطالعه نشان داد؛ قرار گرفتن در معرض حدود دوز ۰.۵ گری (Gy) با خطر قابل توجهی از آسیب قلبی- عروقی حتی تا چند دهه پس از قرار گرفتن در معرض این اشعه همراه است.

علاوه بر این، قرار گرفتن در معرض اشعه X باعث ایجاد تغییرات دائمی در سلول‌های اندوتلیال عروق کرونر انسانی می‌شود که می‌تواند بر عملکرد آنها تاثیر بگذارد.

سلول‌های اندوتلیالی که لایه داخلی عروق خونی را تشکیل می‌دهند، مقدار کمی اکسید نیتروژن نیز تولید می‌کنند که یک مولکول ضروری در چندین فرآیند فیزیولوژیکی از جمله انقباض عروقی است.

سلول‌های آسیب‌دیده با اشعه با دوز کم نیز مقدار تولید شده از گونه‌های اکسیژن واکنشی (ROS)، را افزایش داده که منجر به آسیب DNA و پروتئین‌ها می‌شود.

محققان در آلمان با بررسی سلول‌های اندوتلیال عروق کرونر انسانی و واکنش آن نسبت به دوز پایین و تغییرات آن در سلول‌ها به نتایجی دست یافتند.

محققان این بررسی را بر روی موش‌ها انجام دادند و به نتایجی دست یافتند. یافته‌های این بررسی در نشریه Radiation Biology منتشر شده است.

اشعه ایکس علیه سلامت رادیولوژیست‌ها

آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده‌اید که رادیولوژیست‌ها در معرض چه آسیب‌هایی قرار دارند؟ بدون شک نحوه‌ حفاظت در برابر پرتوهای رادیولوژی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است به‌طوری که کار با اشعه، جزو مشاغل سخت و زیان‌آور محسوب می‌شود.

البته رادیولوژیست‌ها در سا‌ل‌های نخست تحصیل، کار با اشعه را با دقت می‌آموزند، اما کم نیستند افرادی که به دلیل رعایت‌نکردن مسائل ایمنی، دچار عوارض ‌ناشی‌ از تابش‌ اشعه‌ مبتلا می‌شوند و علائمی مثل تهوع‌، استفراغ‌ و اسهال، سردرد، خستگی‌ و کوتاهی‌ نفس‌، افزایش‌ ضربان‌ قلب‌، عفونت‌ قارچی‌ و خشکی‌ دهان‌ و از بین‌ رفتن‌ حس‌ چشایی‌، دشواری‌ در بلع‌، ریزش‌ مو، التهاب‌ قلب‌ همراه‌ درد قفسه‌ سینه‌، سرفه‌ خشک‌، سوختگی‌، تیرگی‌ دائم‌ پوست‌، کم‌خونی‌ و... سراغشان می‌آید و در صورت تماس مداوم با اشعه احتمال بروز سرطان، بویژه سرطان مغز استخوان به بالاترین حد ممکن خواهد رسید.

آسیب‌های ناخواسته

گاهی رادیولوژیست با وجود رعایت همه نکات ایمنی در معرض اشعه‌های ناخواسته قرار می‌گیرد؛ موضوعی که سلامتش را به خطر می‌اندازد. به همین دلیل به افراد شاغل در مراکز رادیولوژی توصیه می‌شود هر شش ماه یک‌بار برای بررسی‌های تشخیصی‌ شامل‌ آزمایش‌ هموگلوبین‌، شمارش‌ پلاکت‌ها و گلبول‌های‌ سفید خون‌ و... به پزشک مراجعه کنند و به طور کامل چکاپ شوند.

ناباروری در کمین رادیولوژیست‌ها

در سال‌های اخیر بررسی‌های زیادی روی سلامت رادیولوژیست‌ها در کشورهای مختلف انجام شده است و نتایج همه این تحقیقات روی یک موضوع توافق دارد؛ این‌که رادیولوژیست‌ها بویژه آقایان در معرض ناباروری قرار دارند، چرا که اشعه ایکس باعث حرکت کند اسپرم‌ها و حتی تخریب آنها می‌شود. همچنین سرب موجود در محیط نیز با تاثیر منفی روی اسپرم‌ها، کاهش قدرت باروری آقایان را به همراه دارد البته موضوع ناباروری درباره خانم‌های رادیولوژیست هم مطرح است، اما در حدی نیست که هشداردهنده باشد.

و اما شیفت شب

بسیاری از رادیولوژیست‌های شاغل در بیمارستان‌ها و کلینیک‌های شبانه‌روزی مجبورند در شیفت شب هم کار کنند و همین موضوع در طولانی‌مدت می‌تواند روی سلامت جسمی و روانی آنها تاثیر منفی بگذارد.

همچنین بروز مشکلات خانوادگی از دیگر عوارض کار در شیفت شب است البته در مراکز خصوصی شرایط تا حدی ایده‌آل‌تر است، اما در بیمارستان‌های دولتی رادیولوژیست‌ها در شیفت شب هم وقت سرخاراندن ندارند و از نظر حقوق و مزایای بیمه هم چندان تامین نیستند.

بی‌تحرکی را نادیده نگیرید

مشغله‌کاری رادیولوژیست‌ها باعث شده این افراد زمان‌کافی برای تحرک بدنی نداشته باشند و به همین دلیل در معرض اضافه‌وزن و عوارض ناشی از آن قرار بگیرند.

از طرفی ایستادن‌های طولانی‌مدت در طول روز احتمال بروز واریس و آسیب‌های مفصلی و آرتروز را افزایش می‌دهد بنابراین به همه رادیولوژیست‌ها توصیه می‌شود نیم‌ساعت در روز را به پیاده‌روی اختصاص دهند و در کنار تغذیه سالم و کافی، دست‌کم هفته‌ای دوبار به باشگاه ورزشی بروند تا هم تناسب اندامشان حفظ شود و هم یکنواختی محیط کار و استرس‌های شغلی را فراموش کنند.