تا به حال فکر کرده‌اید که راز این همه لطف و کرم الهی و پاداش او در قبال اعمال نیک ما انسان‌ها در چیست؟

آیا می دانید بنا به فرموده رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) هر كس تصمیم به كار نیكى بگیرد، ولى آن را انجام ندهد، برایش یك حسنه نوشته مى شود، و اگر آن را انجام بدهد، برایش ده تا هفتصد تا چندین برابر نوشته مى شود و هر كس به كار بدى تصمیم بگیرد، ولى آن را انجام ندهد، براى او یك حسنه نوشته مى شود، و اگر آن را انجام بدهد، براى او یك گناه نوشته مى شود، یا آن كه خداوندْ آن را نیز محو مى كند ... .(1)

به راستی راز این همه لطف و کرم الهی و پاداش او در قبال اعمال نیک ما انسان ها در چیست؟

راز وجود عباداتی با پاداش نامحدود

در ریاضیات شنیده اید که نسبت متناهی به نامتناهی همیشه صفر است. یعنی مثلاً نسبت عدد 1000 به بی نهایت صفر است. هر عددی با بی نهایت مقایسه شود، نسبتش صفر می شود.

اگر کسی در این دنیا همیشه عبادت کند، روز قیامت چقدر ثواب دارد؟ کسی همیشه در دنیا عبادت کند روز قیامت ثواب هیچ چیزی را ندارد، نه اینکه ثواب کم داشته باشد، اصلاً ثواب چیزی را ندارد. بخاطر اینکه نسبت دنیا به آخرت، نسبت محدود به نامحدود است و نسبتش صفر است.

به همین جهت در دین ما آمده است یک عبادت هایی را انجام دهید که نامحدود باشد، و اگر یک عبادتی ثوابش نامحدود بود آخرت نیز نامحدود است و این نامحدود برای آن نامحدود مناسب است.(2)

عباداتی با پاداش نامحدود

عباداتی وجود دارند که ثواب هایشان نامحدود است. برخی از این عبادات به قرار زیرند:

1. نماز جماعت

یکی از عباداتی که به سرعت ضریب می خورد نماز است که اگر به جماعت خوانده شود؛ ضریب بالائی دارد و اگر در مسجد خوانده شود همچنین. در حدیثی آمده است که نماز جماعتی که بیش از ده نفر باشد، هیچ کس ثوابش را جز خدای متعال نمی داند؛(3) یعنی ثوابش بی نهایت است و برای آن بی نهایت (آخرت) بس است.

و اگر نماز در مساجد خاصی اقامه شود؛ ضریب آن بیشتر افزایش می یابد. پیامبر خدا صلّى الله علیه و آله فرمودند: هرکس در مسجد الحرام یک نماز واجب بخواند، خداوند همه نمازهایى را که از روز واجب شدن نماز بر او، خوانده است و همه نمازهایى را که تا زمان پایان عمر خود خواهد خواند، به برکت این نماز از او قبول مى کند.(4)

2. نماز شب

امام صادق علیه السلام فرمود: هر كارِ نیكى كه انسان با ایمان انجام مى دهد پاداشش در قرآن ذكر شده است ، جز نماز شب، كه به خاطر اهمیّت آن خداوند آن را با صراحت بیان نفرمود، همین قدر فرموده است: «تَتَجَافَى جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضَاجِعِ یَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفًا وَطَمَعًا وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ یُنفِقُونَ * فَلَا تَعْلَمُ نَفْسٌ مَّا أُخْفِیَ لَهُم مِّن قُرَّةِ أَعْیُنٍ جَزَاء بِمَا كَانُوا یَعْمَلُونَ »(5): پهلوهایشان از بسترها در دل شب دور مى شود (و به پا مى خیزند و رو به درگاه خدا مى آورند) و پروردگارِ خود را با بیم و امید مى خوانند و از آنچه به آنان روزى داده ایم انفاق كنند! هیچ كس نمى داند چه پاداش هاى مهمّى كه مایه روشنى چشم هاست براى آنان نهفته شده، این پاداشِ كارهایى است كه انجام مى دادند.

3. روزه

خداوند فرموده است: «روزه، براى من است و خودم پاداش آن را مى ‏دهم»(6)، زیرا در آن، كسى شریك من نگشته است و با آن جز من، پرستش نشده است. پس در این هنگام، خودم پاداش آن را بر عهده مى‏گیرم و به كسى دیگر، چه فرشتگان مقرّب و چه غیر آنان، وا نمى‏گذارم؛ تا اندازه ‏اى كه به من اختصاص یابد.(7)

در کتاب چهل حدیث امام خمینی (رحمه الله علیه) آمده است: عمل رسول خدا و امامان معصوم علیهم السلام اینگونه بوده که پنج شنبه اول هرماه که روز عرض اعمال است و اولین چهارشنبه از دهه دوم هر ماه که روز نحس مستمر است و آخرین پنج شنبه از هر ماه قمری که نیز روز عرض اعمال است را روزه می گرفته اند و در ثواب روزه گرفتن این سه روز گفته شده هر که این سه روز را روزه بگیرد ثواب روزه تمام آن ماه قمری را در نامه عملش ثبت می کنند و در حکمت این سه روز هم بد نیست بدانید بر امت های گذشته هر وقت عذابی نازل می گشته حتما در یکی از این سه روز بوده است.

4. برآورده ساختن حاجت مؤمن

اگر کسی حاجت یک مومن را برآورده کند و مشکلش را حل کند، ثوابش نامحدود است و برای آخرت نیز کافی است. امام صادق (علیه السلام) می فرماید: هر مسلمانی که نیاز و حاجت مسلمانی را برطرف نماید خدای متعال به او می فرماید: اجر و ثواب تو به عهده من است و به کمتر از بهشت برای تو راضی نخواهم شد. (8)

حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) نیز می فرماید: کسی که برای رفع نیاز برادر مومن خود کوشش کند مثل این است که نه هزار سال خداوند متعال را عبادت کرده؛ در حالی که روزها روزه بوده و شب ها هم شب زنده داری می کرده است. (9)

5. ذکر « الحمد الله كما هو اهله»

از امام صادق (علیه السلام ) روایت شده است كه فرمود: رسول خدا صلی الله علیه و آله مى فرمود هر كس بگوید :«الحمد الله كما هو اهله»: حمد خدایى را همانگونه كه سزاست، نویسندگان آسمان ها مشغول نوشتن ثواب آن گردند، پس به خداى عرضه بدارند كه: خدایا! ما غیب نمى دانیم، خداى تعالى مى فرماید: همانطور كه بنده گفته است بنویسید و من پاداشش را مى دهم .(10)

یعنی ثواب گفتن یک بار "الحمدالله کما هو اهله" را احدی جز خدا نمی داند. یعنی ثوابش نامحدود است.

6. صلوات بر محمد و آل محمد

در شب معراج پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرشته ای را دید که هزار دست داشت و هر دستش هزار انگشت، پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم به آن فرشته فرمود: چه کاره ای؟ فرشته گفت: یا رسول الله من مامور باران های خدا هستم، از اول عمر دنیا تا الان می دانم چند قطره باران باریده است و چند قطره در دریا بوده و چند قطره در خشکی و چند قطره در شهر بوده و چند قطره در بیابان، حساب همه ی اینها را دارم.

اما با همه این قدرتى كه از نظر دستها و انگشتان و حفظ و یادآورى دارم از محاسبه‏ یك چیز ناتوانم. آن که عدّه اى از امّت شما كه در محلّى اجتماع كرده باشند و چون نام مبارك شما به میان آید بر شما صلوات‏ فرستند ، من از شمارش ثواب آن عاجزم .(11) "اللهم صل علی محمد و آل محمد"

کلام آخر

آنچه ملاحظه فرمودید بخشی از تفضلات خداوند است که برای بندگان مؤمنش قرار داده است و از آنها به خوبی استفاده می شود که خداوند در مقام آمرزش مؤمنان است و می خواهد آنان را نجات دهد پس نتیجه اینکه اگر نمی شود به هر دلیل گناه نکرد اما می شود با استفاده از فرصت های ظلائی که خدا در اختیار قرار داده جهنم نرفت و این لطف خدا همچنان ادامه دارد...

پی نوشت ها:

1. حكمت نامه پیامبر اعظم صلَّی الله علیه و آله، ری شهری، ج 6، ص 413، ح 4569.

2. برگرفته از پایگاه اطلاع رسانی استاد احمد عابدی.

3. مستدرك الوسائل،ج 1 ص 487.

4. الحج والعمرة، ح 120.

5. سوره سجده، آیات 16و 17.

6. من لا یحضره الفقیه: ۲ / ۷۵ / ۱۷۷۳.

7. النهایة، ج ۱،ص ۲۷۰.

8. بحارالانوار جلد 73، صفحه 312.

9. همان،جلد 74، صفحه 315.

10. سفینة البحار،ج ۳،ص ۲۰۵ـ ۲۰۷.

11. تفسیر ابو الفتوح، ج 2، ص 228.