والدين اغلب با شگفتي و اعجاب به دوره نوجواني مي‌نگرند. گيرودارها و مشغله زندگي روزانه، الزامات گاه موجب مي‌شود كه والدين متوجه گذشت ايام و بزرگ شدن كودكان‌شان نشوند. آنان زماني به اين واقعيت پي مي‌برند كه با بم شدن صداي كودك، رويش تدريجي موي صورتش، امتناع از بوسيده شدن و در آغوش گرفته شدن، نه گفتن‌هاي مكرر، گرايش به سبك‌هاي جديد آرايش مو و توجه زياده از حدش به سر و وضع خود مواجه مي‌شوند.

اغلب پدران عادت كرده‌اند كه پس از يك روز كاري خسته كننده، به محض ورود به منزل با شور و شوق وصف‌ناپذير پسر پنج شش ساله خود و سرو صداي شادي آور او روبرو شوند. ليكن پس از گذشت چند سال آن كودك دلنشين را در هيأت نوجوان دوازده سيزده ساله اي مي‌بيند كه به ندرت از اتاقش بيرون مي‌آيد و هنگام روبرو شدن با او به يك سلام ساده و مختصر بسنده مي‌كند. 

چون در رابطه دوستانه، مشاركت و اثرپذيري رفتاري ديده مي‌شود. پس به عنوان يك اصل كلي مي‌توان گفت كه يكي از مهم‌ترين و حياتي‌ترين نيازهاي جوانان دوست‌يابي و انتخاب دوست خوب و مناسب است

در اين مطلب مي‌خواهيم ببينيم كه چرا نوجوانان در اين دوره از زندگي بيشتر دوست دارند با رفيقانشان باشند و معاشرت كردن با ديگران را دوست دارند؟ در پاسخ به اين سؤالات بايد توجه كنيم كه دوستي و ارتباط با ديگران لازمه حيات اجتماعي انسان است. در ارتباطات اجتماعي، افكار، اخلاق، استعدادها و رفتار انسان‌ها تغيير و تحول مي‌يابد. گاهي فرزند در مدرسه، هم‌بازي و هم‌كلاسي دارد، ولي با آن‌ها رفاقت و صميمت ندارد. چون در رابطه دوستانه، مشاركت و اثرپذيري رفتاري ديده مي‌شود. پس به عنوان يك اصل كلي مي‌توان گفت كه يكي از مهم‌ترين و حياتي‌ترين نيازهاي جوانان دوست‌يابي و انتخاب دوست خوب و مناسب است. 

به طوري كه اگر در اين زمينه دقت و احتياط لازم به عمل نيايد، بقيه تلاش‌هاي تربيتي نيز مثمر ثمر نخواهد بود. دوست خوب تكيه‌گاه و سرمايه و پشتوانه مطمئني در شرايط گوناگون زندگي افراد است. امام علي (ع) مي‌فرمايند : «من لا صديق له لا ذخرله»  «كسي كه دوست نداشته باشد، سرمايه‌اي ندارد» معيارهاي دوستي در روايات بيان گرديده است كه از جمله آن مي‌توان به كلام امام صادق (ع) اشاره كرد كه فرمود : «صداقت و دوستي داراي حدود است هر كس همه يا بعضي از ‌آن‌ها را دارا بود، او را دوست بدان و اگر كسي هيچ يك از شرايط دوستي را نداشت، او را دوست ندان» 
 
بنابراين از نظر اسلام دوست‌يابي و رفيق داشتن از اهميت زيادي برخوردار است. و اسلام آن را تأكيد مي‌كند كه هر فردي آن را داشته باشد، ولي مسأله مهم در اين است كه انسان با چه كساني رفاقت كند. در اين‌جا چون نوجوان تازه پا به عرصه اجتماع و استقلال پيدا كردن مي‌گذارد، پدر و مادر بايد در نوع انتخاب دوست به فرزندان نوجوان خود كمك كنند تا مبادا رفيق نارفيق آن‌ها عمر نوجواني آنان را تباه كند.

بايد توجه داشت كه ميل به مقايسه و هم‌سان سازي و مشابهت و خصوصيات ظاهري و باطني ديگران، يك اصل انكارناپذير در وجود آدمي است. امام علي (ع) مي‌فرمايد : «كل امري و يميل الي مثله»  هر فردي به مثل خودش ميل پيدا مي كند. اگر كودك از دوست خود تأثير و حرف‌شنوي بيش‌تري دارد، بدان سبب است كه احساس مي‌كند در برخي مسائل با هم شباهت دارند. البته اين ديدگاه به معناي مخالفت با والدين نيست بنابراين نمي‌توان به طور مطلق حكم كرد كه اين رفت و آمدها، منفي و مخرب مي‌باشد. بلكه يك دوست خوب در برخي مواقع باعث نجات خود از موقعيت‌هاي خطرناك مي‌گردد. آن‌چه مهم است اين است كه رفت و آمدهاي فرزند ما با دوستان خود، موجب تغيير نگرش و رفتار او مي‌گردد و والدين بايد با آگاهي دادن و ارشاد و راهنمايي وي را در مسير زندگي هدايت و ياري كنند.