از زمان گذشته که قدمت آن به زمان ائمه باز میگردد بحث اصلی ما حضور نقبا و سرپرستی سادات بوده است که این امر به ویژه بعد از قیام کربلا و زمان امام سجاد (علیه‌‌السلام) بیشتر مورد توجه قرار گرفته است که سادات بیشتر شناخته شوند و هر فردی بدون سندیت معتبر خود را منتسب به سادات نگرداند.

مراد از امام زاده، فرزند یا فرزند زادگان ائمه اطهار (علیهم السلام) است که اولاد با واسطه ی پیامبر اکرم (صلی الله و علیه وآله) هستند، ولی در عرف به محل دفن آنها، نیز امامزاده گفته می شود. (از باب ذکر حالّ و اراده محّل)

در روایات زیادی از پیامبر اکرم (صلی الله و علیه وآله) و ائمه طاهرین (علیهم السلام) رسیده است که اولاد و فرزندان پیامبر (صلی الله و علیه وآله) را اکرام کنید. [مستدرک الوسائل، ج 12، ص 376] پیامبر اکرم (صلی الله و علیه وآله) فرمودند: کسی که اولاد مرا اکرام کند به تحقیق مرا اکرام کرده است. [همان]

امام رضا (علیه السلام) فرمودند: نظر کردن به فرزندان ما عبادت است. شخصی از آن حضرت پرسید: آیا نگاه کردن به آن دسته از فرزندان شما که امام هستند عبادت است؟ حضرت فرمودند: بلکه نگاه کردن به تمام فرزندان پیامبر (صلی الله و علیه وآله) عبادت است، مادامی که از راه و روش آن حضرت جدا نشده باشند و به گناهان آلوده نشده باشند». [وسائل الشیعه، ج 12، ص 311]

تاریخچه ای از توجه به امامزاده ها

از زمان گذشته که قدمت آن به زمان ائمه باز میگردد بحث اصلی ما حضور نقبا و سرپرستی سادات بوده است که این امر به ویژه بعد از قیام کربلا و زمان امام سجاد (علیه السلام) بیشتر مورد توجه قرار گرفته است که سادات بیشتر شناخته شوند و هر فردی بدون سندیت معتبر خود را منتسب به سادات نگرداند.

عملا از دوران امویان و عباسیان این نقابت امکان پذیر شد و افراد می توانستند شجره خود را مستند گردانند و از امکاناتی که حکومت وقت برای سادات ایجاد می کرد، استفاده کنند. در این ایام علمای نسابه ای شجره نامه افرادی که ادعای سیادت داشتند را بررسی می کردند تا متوجه شوند که به کدام امام معصوم متصل می شود. علم شجره نویسی یا انساب در فقه اسلامی به صحت و سقم این مطلب می پردازد که تنها مختص شیعه و سنی نیست و به کل جهان اسلام اختصاص دارد. سیادت از ابتدا به جد پیغمبر اسلام (صلی الله و علیه وآله) نسبت داده شده است . خاندان هایی که سلسله نسب آن ها به هاشم برمیگردد در این زمره قرار می گیرند و به آن ها سید یا شریف اطلاق می شود. سادات در حقیقت از نسل امیرالمومنین می باشند ودر کشور ما با نام امامزاده شناخته می شوند که یک اصطلاح رایج در ایران است.

ورود امامزاده ‌ها و سادات علوی به ایران

امامزاده ‌ها و سادات علوی در چند مرحله وارد ایران شده‌اند:

بار اول در زمان حکومت حجاج بن یوسف بود که شیعیان زیادی ‌همراه گروهی از امامزاده‌ ها که از ظلم او فراری بودند وارد ایران شدند.

‌بار دوم در دوران ولایت ‌عهدی امام رضا ‌(علیه السلام) بود که گروهی از شیعیان و امامزاده ‌ها همراه حضرت و سپس همراه کاروان حضرت معصومه‌ (سلام الله علیها) به ایران آمدند. ‌

بار سوم در زمان قیام علویون بر ضد بنی‌عباس بود که به‌ دلیل آزارهای بنی‌ عباس ناگزیر شدند به کشورهای شرقی از جمله ایران پناه ببرند. اما بیشترین تعداد امامزاده‌ هایی که در کشور از دنیا رفته و دفن شده‌اند، حدود سال ۲۵۰ هجری (دوران حسن بن زید) به ایران آمده ‌اند.

امازاده های جعلی و سست شدن پایه اعتقادات مردم

در بیانی آیت الله مکارم شیرازی ضمن تأکید بر این که بقاع متبرکه و امامزادگان باید هم به لحاظ ظاهری و هم به لحاظ معنوی احیا شوند، نسبت به سوء استفاده برخی نا اهلان از احساسات پاک مردم هشدار داد و فرمودند: برخی از افراد با توجیهاتی از جمله این که ما خواب دیده‌ایم به دنبال سوء استفاده از احساسات مردم و امام زاده سازی هستند و باید مراقب اینها بود.

آنچه در این میان مهم می رسد برخورد جدی و مقابله با موارد کاذبی است که طبق گفته آیت الله مکارم شیرازی سست شدن اعتقادات مردم تنها یکی از عواقب آن می تواند باشد.

آیا به تمام امامزاده ها باید احترام گذاشت یا نه؟

مرحوم محدث قمی (ره) در این باره می فرماید: اولاً باید نسب امامزاده معلوم باشد یعنی در کتب مربوط به این فن نسبت او با یکی از امام ها روشن شده باشد. ثانیاً علاوه بر انتساب به امام باید جلالت، خوبی و تقرب او به خدا از نظر تاریخ و رجال ثابت باشد. هر جا که این دو موضوع جمع شد رعایت احترام آنان لازم و زیارتشان ثواب زیادی دارد. اما اگر این مطلب روشن نبود، انسان تنها می تواند به عنوان قبرستان مسلمانان فاتحه و قرآنی بخواند و از خدا برای کسانی که در آنجا مدفونند طلب رحمت کند.

اما در هر صورت بی احترامی به امامزاده های معروف کار صحیحی نیست مگر جایی که ثابت شود اصل و اساس درستی ندارد که در این صورت هم بی احترامی صحیح نیست و کافی است به مردم گفته شود که این جا امامزاده ای مدفون نیست.[ نک:  CDپرس و جو، پاسخ مؤسسه اطلاع رسانی تبیان و در راه حق]

نگاهی به زندگینامه امامزاده صالح(علیه السلام)

در این فرصت مختصری از زندگینامه امام زاده صالح علیه السلام را در روز بزرگداشت این امامزاده با هم مرور می کنیم...

حضرت صالح ابن موسی الکاظم (علیه السلام) بنا بر قول مشهور و با استناد به کتب " ریاض الانساب" "کنز الانساب"، " ناسخ التواریخ"، " حیاة الامام موسی بن جعفر(علیه السلام)" و بسیاری دیگر از کتب تاریخی فرزند بلافصل امام هفتم شیعیان حضرت امام موسی الکاظم (علیه السلام) و برادر امام علی ابن موسی الرضاء (علیه السلام) به شمار می ‌رود. امامزاده صالح (علیه السلام) از جمله سادات عالی رتبه و از امامزادگان صحیح النسبی است که بعد از شنیدن خبر ولیعهدی امام رضا (علیه السلام) و در اواخر قرن دوم از عراق به سمت ایران کوچ می‌کند و از سمت « کَره رود رو به ولایت شمیران نهاد و چون به موضع تجریش رسید در باغ گلشن زیر درخت چنار بزرگی نزدیک چشمه ساری ایشان را به شهادت رساندند. و پیکر پاکش در قریه تجریش و کنار همان چنار کهنسال به خاک سپرده شد. »