از جمله اتفاقاتی که قطعا برای هر پدر و مادری پیش خواهد آمد تنها گذاشتن کودکان در خانه است؛ علل مختلفی ممکن است سبب بروز این اتفاق شوند، اما آنچه اهمیت دارد این نکته است که تنها گذاشتن کودکان در خانه مانند قرار داد آتش در کنار انبار کاه است! متخصصین معتقدند که تنها گذاشتن کودکان در خانه پیامد های خطرناکی را در پی خواهد داشت که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت. با دکتر سلام همراه باشید.

تنها گذاشتن فرزند در منزل موقعیتی است که حتما والدین مجبور به تجربه‌ اش می‌شوند. هرچند با گسترش تعداد مراکز نگه‌داری کودکان، کلاس‌های آموزشی و تفریحی، پرستاران، مراقبان و … این موقعیت به ندرت برای خانواده‌ها رخ می‌دهد، اما گاهی به دلایل غیرقابل پیش‌بینی، والدین ناچار به انجام آن می‌شوند این در حالی است که تنها ماندن در منزل می‌تواند آسیب‌های روحی و جسمی فراوانی برای کودکان به همراه داشته باشد.

روز گذشته در فضای مجازی تصاویری از کودکانی که در منزل تنها مانده بودند منتشر شد که نشان می‌داد کودکان در این موقعیت کارهای خطرناکی انجام می‌دهند که برای بررسی علت بروز چنین رفتارهایی با یک روانشناس به گفت‌‌وگو پرداختیم.

دکتر حمید فرزادی، روانشناس بالینی با بیان اینکه به والدین توصیه می‌شود تحت هیچ شرایطی کودکان زیر هفت سال را در منزل تنها نگذارند، گفت: والدین در چنین شرایطی باید به بیماری‌های زمینه‌ای فرزندشان توجه کنند، زیرا تاکید می‌شود کودکانی که دارای زمینه بیش‌فعالی، آسم، صرع و … هستند نباید در منزل تنها بمانند.

وی افزود: در خصوص کودکانی که دارای هیچ بیماری زمینه‌ای نیستند نیز توصیه می‌شود قبل از هفت سالگی در خانه تنها نمانند اما بعد از این سن والدین می‌توانند برای مدت کوتاه ۱۰ تا ۱۵ دقیقه آنها را تنها بگذارند.

این عضو انستیتو روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران خاطرنشان کرد: کودکان در هفت سالگی با بیان جملاتی از قبیل «این عروسک من است»، «مال منه» و … اعلام استقلال می‌کنند به همین دلیل والدین می‌توانند این کودکان را در مدت توصیه شده تنها بگذارند، اما باید توجه داشته باشند که قبل از ترک منزل علت خروجشان را توضیح بدهند و تاکید کنند که زود به منزل بازمی‌گردند.

فرزادی در پاسخ مبنی براینکه آیا تنها ماندن کودکان می‌تواند خطراتی را برای آنها به همراه داشته باشد، تصریح کرد: متاسفانه برخی خانواده‌ها با بیان جملاتی مانند «تنهایی برای بچه مناسب است»، «تنها بماند بزرگ می‌شود»، «این کار به صلاح اوست» و … فرزند را تنها می‌گذارند اما این در حالی است که تنها ماندن در منزل در کودکان ۱ تا ۶ سال علاوه بر آسیب‌های جسمی می‌تواند عوارض روحی را نیز به همراه داشته باشد اما پس از هفت سالگی کودکان از نظر روحی دچار مشکل نمی‌شوند.

این روانشناس گفت: به والدین توصیه می‌شود برای پیشگیری از حوادث جسمی حتما قبل از ترک منزل وسایل گازسوز و برقی را بررسی کنند، پریزهای برق را مسدود و تمام عوامل امنیتی و محافظتی را تحت کنترل قرار بدهند.

وی یادآور شد: اگر والدین ناچار به تنها گذاشتن فرزند شان برای مدت طولانی در منزل شدند باید حتما از یک نفر مراقب درخواست کنند که کنار فرزندشان بمانند زیرا احساس تنهایی برای مدت طولانی موجب می‌شود که کودک برای غلبه بر حس خود و یا سرگرمی کارهای خطرناکی انجام بدهد.

این روانشناس بالینی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه آیا تنهایی به خودی خود می‌تواند موجب بروز رفتارهای خطرناک در کودکان شود، گفت: رفتار کودکان در خلا شکل نمی‌گیرد بلکه آنها تحت تاثیر محرک‌ های بیرونی قرار می‌گیرند به همین دلیل است که به والدین توصیه می‌شود در انتخاب بازی، فیلم و همبازی کودکانشان توجه کنند. برای مثال وقتی کودکی بازی‌های رایانه‌ای جنگی که به اصطلاح به آن بازی‌های هیجان انگیز گفته می‌شود، انجام می‌دهد این مساله در ذهنش ایجاد می‌شود که وقتی در منزل تنها ماند حرکات بازی را در منزل تمرین کند که این امر بسیار خطرآفرین است.

فرزادی خاطرنشان کرد: والدین باید برای تنهایی فرزندشان برنامه‌ریزی کنند تا زمانی‌که ناچار به انجام آن شدند و نتوانستند مراقب مناسبی برای فرزندشان انتخاب کنند با اطمینان خاطر منزل را ترک کنند. برای مثال به فرزندشان بگویند که در مدتی که آنها را ترک می‌کنند کودک باید اتاق خود را مرتب کند و برای این کار جایزه دریافت خواهد کرد و یا بازی مهارتی و شادی‌آور برای آنها تهیه کنند زیرا کودکان در تنهایی با سوالی مبنی بر اینکه «چه کار کنم؟» مواجه می‌شوند که ممکن است برای پاسخ این سوال دست به هر کاری بزنند اما اگر والدین از قبل به این سوال پاسخ بدهند کودک دچار چنین سوال نمی‌شود.

این عضو انستیتو روانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران بیان کرد: به طور کلی به والدین توصیه می‌شود که برای فرزندشان بازی‌های خشونت آمیز و رقابتی تهیه نکنند و اجازه بدهند آنها بیشتر بازهای خلاقانه انجام دهند زیرا این اقدام باعث می‌شود که کودک در تنهایی خود به آفرینش خلاقیت جدید فکر کند