فرصت یک ماه عبادت و بندگی در کمپ یک ماهه ی خدا، که دست آوردهای فراوانی از رحمت، برکت و مغفرت را برای انسان خاکی به ارمغان می آورد؛ نیازمند توجه و تلاشی جدی است تا اینکه حاصل و نتیجه 30 روز بندگی حق تعالی پرونده اش بسته نشده و ادامه داشته باشد.

هیچ انسان عاقلی به راحتی به خود اجازه نمی دهد که هر آنچه در سی روز تلاش و عبودیت به دست آورده را به خاطر سهل انگاری و تمایل به لذات ناپایدار دنیوی نیست و نابود کند.

دست آوردهای کمپ یک ماه مناجات با خدا

به راستی اگر انسان هایی که توفیق حضور در ضیافت الهی را پیدا کرده اند، از حاصل یک ماه عبادت و بندگی در کمپ مناجات با خدا اطلاع داشتند، آرزو می کردند وقتی درهای آسمان در ابتدای این ماه باز می شود هیچ گاه به رویشان بسته نمی شد، و یا اینکه آرزو می کردند که این ضیافت الهی و آثار و برکات آن تا پایان عمرشان ادامه می داشت؛ کما اینکه در روایتی علامه مجلسی از پیامبراکرم(صلی الله علیه و اله) نقل می کند: «لَوْ یَعْلَمُ الْعَبْدُ مَا فِی رَمَضَانَ لَوَدَّ أَنْ یَكُونَ رَمَضَانُ السَّنَة؛[1] اگر بنده «خدا» مى‏ دانست كه در ماه رمضان چیست [چه بركتى وجود دارد] دوست مى ‏داشت كه تمام سال، رمضان باشد.»

1- شکسته شدن دیوار گناه و شهوات: فرصت در زنجیر بودن شیاطین در این ماه، مجال نفس کشیدن در هوای پاک را به انسان ارزانی  می دارد، فرصتی که نتیجه آن برای مهمانان ضیافت الهی دوری از گناه و ترک شهوات حیوانی است، مهمانان هوشیار در این ضیافت الهی به خوبی از این فرصت استفاده می کنند، و به سفارش نبوی جامه عمل می پوشانند، و خود را از تباهی و گناه دور نگه می دارند: «أفضَلُ الأَعمالِ فی هذَا الشَّهرِ الوَرَعُ عَن مَحارِمِ اللّه ِعزوجل؛[1]برترینِ کارها در این ماه، پرهیز از حرام هاى الهى است.»

2- صفای  معنوی و پاکی قلب: یکی از آثار و برکات این کمپ پر فیض، نیایش و مناجات با خدا و توفیق مصاحبت و همراهی با آیات الهی است، فرصت طلایی که صفای معنوی و طهارت قلب را برای مهمانان الهی به دنبال دارد، در صحیفه سجادیه در توصیف این ضیافت الهی نقل شده است: «شَهْرَ رَمَضَانَ، شَهْرَ الصِّیَامِ، وَ شَهْرَ الْإِسْلَامِ، وَ شَهْرَ الطَّهُورِ؛[2] ماه رمضان، ماه روزه، ماه اسلام  و ماه پاك شدن و طهارت [قلب]است.»

3-نجات از آتش جهنم: یکی دیگر از دست آوردهای شگفت انگیز ماه مبارک رمضان، رهایی و نجات از آتش جهنم است. در روایتی نقل شده است: «إِنَّ لِلَّهِ تَعَالَى فِی كُلِّ لَیْلَةٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ عِنْدَ الْإِفْطَارِ سَبْعِینَ‏ أَلْفَ‏ أَلْفِ‏ عَتِیقٍ‏ مِنَ‏ النَّارِ»؛ خداوند در هر شب از ماه مبارک رمضان، هنگام افطار هفتاد هزار هزار شخص را که همه مستوجب آتش هستند از آتش نجات می ‌دهد، «فَإِذَا كَانَ آخِرُ لَیْلَةٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ»؛ شب آخر ماه رمضان که می ‌شود، «أَعْتَقَ فِیهَا مِثْلَ مَا أَعْتَقَ فِی جَمِیعِهِ»؛[3] شب آخر ماه رمضان به مقدار تمام آنچه که در ماه رمضان از آتش نجات داده است، نجات می‌‌ دهد.

4-گرفتن توشه یک ساله: از دیگر برکات ماه رمضان، قرارگرفتن در فرصت شب قدر و بهره مندی از توشه یک ساله است، «إِنَّا أَنْزَلْناهُ فی‏ لَیْلَةٍ مُبارَكَةٍ إِنَّا كُنَّا مُنْذِرینَ فیها یُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكیمٍ.»[دخان، آیات3و4] ما آن را در مبارك شبى نازل كردیم. ما بیم‏ دهنده بوده ‏ایم. در آن شب هر فرمانى بر حسب حكمت صادر مى‏ شود.»

مجمع البیان در ذیل این آیه شریف این چنین نقل می کند: ابن عبّاس و حسن و قتاده گفته ‏اند: یعنى: در شب قدر هر كار محكمى كه دیگر كم و زیاد ندارد، بیان شده تفصیل داده می شود، كه عبارت است از تعیین اجل‏ ها و تقسیم روزی ها و كارهاى دیگر تا شب قدر سال آینده.[4]

راه کار حفظ دست آوردهای ماه رمضان

1-مهارت تقوا و خویشتن داری: از جمله مهمترین و با ارزش ترین ابزارهای کار آمد که می تواند برکات و آثار ضیافت الهی را برای انسان مستدام و پایدار نگه دارد، بهره مندی از قوه تقوا و پرهیزکاری است. مهارت تقوا به انسان قدرت خویشتن داری می بخشد، به طوری که در مواجه با ناپاکی ها خود را نگه دارد، به طور کلی فلسفه روزه دست یابی به این مهارت و توانایی است؛ کما اینکه در قرآن کریم باری تعالی می فرماید: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَیْكُمُ الصِّیامُ كَما كُتِبَ عَلَى الَّذینَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ؛[سوره بقره، آیه183] اى كسانى كه ایمان آورده‏اید، روزه بر شما مقرر شده است، همان گونه كه بر كسانى كه پیش از شما [بودند] مقرر شده بود، باشد كه پرهیزگارى كنید.

2-حفظ ارتباط با خدا: ارتباط با خدای متعال و انس با آیات قرآن کریم و بهره مندی از فرصت نیایش و مناجات با خدا، نباید تنها به زمان خاصی از سال همچون ماه مبارک رمضان خلاصه شود، لذت حضور و انس با معبود، موجب می شود، وسوسه های اغواء کننده شیطان از انسان دور شده و انسان را از حربه های شیطان نجات دهد، کما اینکه باری تعالی در این خصوص می فرماید: «إِنَّ الَّذینَ اتَّقَوْا إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّیْطانِ تَذَكَّرُوا فَإِذا هُمْ مُبْصِرُونَ؛[اعراف، آیه 201] كسانى كه پرهیزگارى مى‏كنند چون از شیطان وسوسه ‏اى به آنها برسد، خدا را یاد مى‏كنند، و در دم بصیرت یابند.»، این بصیرت و آگاهی که در اثر تقوای الهی و انس با معبود حاصل شده است می تواند انسان را از غفلت و تبعات شوم گناه و ناپاکی نجات دهد.

3-صبر و اراده قوی: روزه تمرین صبر و استقامت است؛ صبر بر اطاعت خدا و دوری از گناه، انسانی که در آزمون یک ماه صبر بر طاعت موفق شده است، سعی می کند این پیروزی خود را با تقویت و نگهداری آن جشن بگیرد و ذره ای در آن خلل وارد نکند. این چنین شخصی لذت ترک گناه و هم صحبتی و ارتباط با معبود را خواهد چشید.

سخن آخر

بدون شک ماه رمضان برای بسیاری از انسان ها برکات و آثار پنهان و آشکاری را به دنبال دارد و این انسان های هوشیار و زیرک  هستند که لذت با خدا بودن و ترک گناه را تنها در یک ماه خلاصه نمی کند و شیرینی های معنوی و الهی آن را در سرتاسر عمر خود جستجو می کنند.

پی نوشت ها:

[1]. بحار الانوار(ط-بیروت) ج 93، ص 346، ح 12.

[2]. الصحیفة السجادیة، ص186، نیایش44.

[3]. إقبال الأعمال (ط - القدیمة)، ج‏1، ص261.

[4]. ترجمه مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج‏22، ص289.