وسواس عبارت است از يك محتواي نفساني، به صورت فكر، خيال، ميل و كنش با حركت به همراه يك احساس اجباري و مقاومت ناپذيري ذكر شده كه اساس آن هيجاني شديد و دروني است و به صورت اعمال بيرويهاي ظاهر ميشود. وسواس كلامي كه در باطن انسان است و نيرويي بيريشه ولي قوي كه به امري و واداشتن انسان به ارتكاب عملي و بازداشتن او از انجام دادن امري ميپردازد. پس وسواس نوعي بيماري رواني مذهبي است كه از نظر خداوند نامقدس و از نظر وسواسي مقدس است. وسواسي مرضي است كه اغلب اشخاص متدين به آن مبتلا ميشوند و اشكال مختلف دارد: گاهي در نيت نماز واقع ميشود و گاه در صحت وضو و غسل و گاه در طهارت و نجاست.
در روانپزشكي معاصر، اصطلاح وسواس را براي توصيف جريان فكر و انديشه مداوم، مكرر و ناخواستهاي به كار ميبرند كه فرد مريض قادر نيست آنها را از ذهن خود خارج سازد. اين افكار مزاحم غالباً با احساسات نيرومندي درباره جنبه خاص از رفتار مريض و ارتباط با دنياي خارج همراه هستند و او را به تكرار بعضي كارهاي بيفايده وا ميدارد.
براساس علائم و نشانهها و به منظور درك سادهتر، بيماري وسواس به چند شكل در بيماران مبتلا نمايان ميگردد كه عبارتنداز وسواس فكري و وسواس عملي. اينها خود علل و عواملي دارند . اصولاً شياطين برنامههاي خود را با مخفيكاري ميآميزند به طوري كه هم خودشان منفي هستند و هم برنامه هايشان پنهان است. شياطين در چهره و قيافه اصلي نميآيند آنها وسواس خنّاس هستند و كارشان دروغ و نيرنگ و رياكاري حق دوستان ناباب و ... است كه انسان بايد از شر آنها به خدا پناه ببرد. شيطان را از آنها جهت خناس ناميدند كه به طور مداوم آدمي را وسوسه ميكند و به محض اينكه انسان به ياد خدا ميافتد پنهان ميشود و عقب ميرود. براساس برخي روايات بعضي از انديشمندان مسلمان عوامل نفساني زمينه ساز بروز افكار و زمينههاي وسواس گونه را با ويژگيهاي ذيل مرتبط ميدانند: تسليم نبودن در مقابل خدا،عجب و غرور و خودپسندي، حرص و طمع، بخل و دورويي، حسد و كينه.
اين سوال همواره در مبحث وسواس مطرح ميشود كه وسواس چه بايد بكند كه مشكلش درمان شود؟ هر چند وسواسي بيماري سختي است و روان پزشكان معالجه آن را مشكل ميدانند اما اگر وسواسي به توصيههايي كه بيان ميشود صددرصد عمل كند حتماً بهبود خواهد يابد. شخص وسواس در درجه اول بايد از آنچه به فكر و نيرومندي او آسيب برساند خودداري كند. چه عامل عمدهاي كه رفتار وسواسي را پرورش يا به ظهور ميرساند. رها كردن بررسيهاي نامتعادل، تقويت جسمي، دوري از افراد مبتلا به اين حالت و مسافرت، در درمان اين بيماري اثر عميقي دارد و براي اين كه افراد از اول به رفتار وسواسي دچار شدند و در صورت ابتلا به مراحل حاد آن نرسند، بايد توجه داشت كه بررسيها و رفتارها بايد در حد متعادل بوده و از افراد و تفريط دور .
شخص وسواسي حاض نيست بر عليه مرض خود مبارزه كند، اگر ظاهراً قبول ميكند و بله ميگويد، محافظهكاري ميكند شكل دوم ضعف اراده است كه در اثر نفوذ ارواح ناپاك و هوسبازي و افكار پريشان ميآيد و علاج امراض رواني همان تلقين است كه شخص، با اراده نيرومند به خود تلقين ميكند . وقتي ارادهاش ضعيف بود، توان تلقين ندارد، اين است كه وسواس به صورت مرض غيرقابل علاج باقي ميماند. بخشي از درمان وسواس در مسير دارو و خوراكي به دست ميآيد. خوردنيها يكي از چيزهايي كه براي وسواس، تقويت قلب و اعصاب مفيد است انار است. امام صادق (ع) ميفرمايد: خوردن انار شيرين بر شما لازم است، چون كه دانه انار از دانههايي نيست كه در معده موجب بيماري شود و وسوسه شيطان را ميبرد.
سيب داراي ويتامينها بوده كه نيازمنديهاي بدن را تامين ميسازد. خرما نيز وسوسه شيطان را دفع ميكند و در پايان اين بحث به ذكر موارد كلي براي علاج بيماري وسواس ميپردازيم.
- با افرادي كه اهل يقين و مقيد به معيارهاي شرعي و حالت افراط و تفريط ندارند رفت و آمد نمايد تا علف هرزهاي روح را وجين نمايد كه در اين زمينه حضرت رسول (ص) ميفرمايد: نزد هر دانشمندي نشينيد مگر آن كه داراي اين صفات باشد: شما را از شك و ترديد و ريا به اخلاص و از تمايل به دنيا به زهد و ترس از خداوند و از تكبر به تواضع و خيرخواهي برساند.
- اگر وسواسي كسي در طهارت و نجاست است مدتي قبل از نماز با بدن نجس و بدون طهارت راهرفته و مشغول كار شود تا تحمل نجاست برايش عادي گردد.
نویسنده:رهرا یوسفی مصری
نظرات 0
شما هم میتوانید در این مورد نظر دهید