احكام مهيا كردن مقدمات مجلس عقد و عروسي.

277. مسئله: آماده كردن هر گونه وسائل لهو و لعب حرام است.
امام، اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل، گلپايگاني و مكارم: استفتاء.
تبريزى:توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 2075.
سيستانى: توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 2076.
278. مسئله: آماده كردن اتاق يا سالن يا محيطي كه در آن لهو و لعب مي كنند (مانند آماده كردن سِن جهت رقصيدن و يا نوازندگي مطرب) به قصد انجام معصيت جايز نيست.
امام، اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل، گلپايگاني و مكارم: استفتاء.
 

قانون كلي.
279. مسئله: تهيه هر چيزي كه مي تواند استعمال حرام داشته باشد به قصد استفاده حرام آن جايز نيست.
امام، اراكى، بهجت، خامنه اي و گلپايگانى: استفتاء.
تبريزى: توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 2076.
سيستانى: توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 2076.
فاضل: توضيح المسائل، مسئله 2129.
مكارم: توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 1762.
280. مسئله: تهيه نوارهاي كاست مبتذل و يا وسائل ديگر موسيقي براي نواختن موسيقي مطرب جايز نيست.
امام، اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل و مكارم: استفتاء.
تبريزى: توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 2075.
سيستانى: توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 2076.
مكارم: توضيح المسائل، با استفاده از مسئله 1762.
گلپايگانى:(1).
281. مسئله: گلكاري كردن ماشين و بوق زدن در سطح شهر اگر موجب جلب نظر نامحرم به عروس يا ديگر خانمها و صورت زينت شده آنها شود و يا موجب اذيت و مزاحمت مردم شود حرام است.
امام، بهجت، تبريزى، خامنه اى،گلپايگاني و مكارم: استفتاء.
 
احكام مجلس عقد و عروسي.
رقص.
282. مسئله: رقصيدن براي مردان جايز نيست مگر رقصيدن مرد براي همسر خود.
امام: با استفاده از كتاب احكام ازدواج، ص‏186 و استفتائات، (مكاسب محرمه)، سؤال 35.
اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، فاضل و گلپايگانى:(2).
283. سؤال: آيا رقصيدن مرد براي همسر خود جايز است.
جواب: اشكال ندارد.
امام: با استفاده از مدارك مسئله قبل.
خامنه اى: اجوبة الإستفتائات، ج‏2، سؤال 91.
اراكى، بهجت، تبريزى، فاضل و گلپايگانى: (3).
284. سؤال: مراد از رقص چيست.
جواب: هر عملي كه عرفاً بدان رقص بگويند.
امام، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل، گلپايگاني و مكارم: استفتاء.
285. مسئله: در حرمت رقص براي مردان هيچ فرقي بين انواع آن نيست.
امام، اراكى، فاضل و گلپايگانى: استفتاء.
بهجت، تبريزي و خامنه اى:(4).
در نتيجه: خواه رقصهاي محلي يا بومي باشد كه در مجالس مختلف يا مجالس عقد و عروسي اجرا مي شود و خواه رقص چوب زني و يا هر رقص ديگر باشد.
286. مسئله: همچنين در حرمت رقص فرقي نيست بين آنكه مردها بطور دسته جمعي برقصند يا فردى، با ساز باشد يا بدون آن، بيننده نامحرم باشد يا نباشد.
امام، اراكى، فاضل و گلپايگانى: استفتاء.
بهجت، تبريزي و خامنه اى:(5).
288. مسئله: بنابر احتياط واجب رقصيدن خانمها در هر كجا اعم از مجلس عقد و عروسي و يا مولوديها جايز نيست. مگر رقصيدن زن براي همسر خود.
امام: با استفاده از استفتاء در كتاب احكام ازدواج، ص‏186؛ استفتائات، (مكاسب محرمه)، سؤال 35 و استفتاء.
گلپايگانى: استفتاء.
اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اي و فاضل:(6).
در نتيجه: خانمها نمي توانند در مجلس عقد و عروسي برقصند حتي اگر نامحرم هم نباشد.
توجّه: در بعضي از كتابهاي احكام استفتايي از حضرت امام(رض) به چاپ رسيده است مبني بر اينكه، (حرمت رقص زن در مقابل زن ديگر معلوم نيست) اين استفتاء با (عدم جواز بنابر احتياط واجب) منافاتي ندارد. زيرا گاهي مجتهد به حرمت فعلي اطمينان پيدا نمي كند لذا مسئله را بصورت احتياط واجب بيان مي فرمايد.
در اين مسئله به كليه آدرسهاي داده شده مراجعه شود.
289. سؤال: آيا رقصيدن خانمها در مجلس عقد و عروسي در حالي كه فقط محارم حضور داشته باشند جايز است.
جواب: جايز نيست.
امام، اراكى، بهجت، فاضل و گلپايگانى: مدارك مسئله قبل.
تبريزي و خامنه اى:(7).
بنابراين رقصيدن خانمها در مجالس خصوصي كه قبل از مجلس عقد و عروسي و يا بعد ازآن تشكيل مي شود جايز نيست. اگر چه شركت كنند گان خواهر، برادر يا مادر و خاله و يا هر يك از بستگان نزديك باشد.
290. مسئله: در مسئله حرمت رقصيدن زن، فرقي در انواع آن نيست و هر عملي كه عرفاً بدان رقص بگويند (براي غير همسر) جايز نيست.
امام و گلپايگانى: استفتاء.
اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اي و فاضل:(8).
 
موسيقي.
295. مسئله: نواختن موسيقي مطرب كه مناسب مجالس لهو است و گوش دادن به آن، چه براي مردان و چه براي زنان جايز نيست اگر چه با وسائلي غير از آلات موسيقي باشد مانند قابلمه، سطل و...
امام، اراكى، خامنه اي و گلپايگانى: استفتاء.
امام: استفتائات، (مكاسب محرمه)، سؤال 25.
بهجت: توضيح المسائل، مسائل متفرقه، با استفاده از مسئله 20 و استفتاء.
تبريزى: صراط النجاة، با استفاده از سؤالهاي 1001 و 1003.
سيستانى: منهاج الصالحين، (مكاسب محرمه)، با استفاده از مسئله 20.
فاضل: جامع المسائل، با استفاده از سؤالهاي 987 و 988.
296. مسئله: گوش دادن به نوارهاي موسيقي مطرب چه براي مردان و چه براي زنان جايز نيست.
امام، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل و گلپايگانى: با استفاده از مدارك مسئله قبل و استفتاء.
297. سؤال: لطفاً بفرماييد موسيقي مطرب چيست.
جواب: موسيقي كه مناسب مجالس لهو و لعب باشد.
امام، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستاني و گلپايگانى: استفتاء.
تبريزى: صراط النجاة، با استفاده از سؤال 1001.
فاضل:(9).
298. سؤال: لطفاً بفرماييد چگونه مي توان موسيقي مطرب را از غير مطرب تشخيص داد بخصوص اينكه عرف مردم نسبت به يك موسيقي اختلاف دارند، بعضي كه موسيقي را قبلاً شنيده اند مثلاً مي گويند مطرب است و برخي ديگر كه آن را نشنيده اند آن را غير مطرب مي دانند، در هر صورت تكليف در صورت اختلاف چيست، آيا شنيدن اينگونه موسيقيها جايز است.
جواب: ملاك در شناخت موسيقي مطرب يا اطمينان خودِ شخص است كه بداند موسيقي مطرب است و يا بايد به عرف رجوع كند. و در موارد مشكوك شنيدن آن مانعي ندارد.
امام، اراكى، سيستانى، فاضل و مكارم: استفتاء.
امام: استفتائات، (مكاسب محرمه)، با استفاده از سؤالهاي 29 و 31 و 40.
بهجت: توضيح المسائل، مسائل متفرقه، با استفاده از مسئله 20.
خامنه اى: استفتاء.
سيستانى: منهاج الصالحين،با استفاده از مسئله 20.
تبريزي و گلپايگانى:(10).
299. سؤال: موسيقيهايي كه از صدا و سيما پخش مي شود بعضي از آنها در زمان طاغوت نيز پخش مي شد و بعض ديگر موزيك متن فيلمهاي خارجي است و بعضي موسيقي بدون صداي خوانندگان زمان طاغوت است، خواهشمند است موارد مباح و حرام آنها را بيان فرماييد.
جواب: موسيقي مطرب حرام است (اگر چه از صدا و سيما پخش شود) و صداهاي مشكوك مانع ندارد.
امام، بهجت، خامنه اى، سيستانى، فاضل و مكارم: استفتاء.
امام: استفتائات، (مكاسب محرمه)، سؤالهاي 28 و 29 و 31.
فاضل: جامع المسائل، ج‏1، سؤالهاي 998 و 999.
تبريزي و گلپايگانى:(11).
300. سؤال: بعضي از سرودهايي كه از صدا و سيماي جمهوري اسلامي پخش مي شود، آهنگهاي تندي دارد كه حتي انسان را از حالت طبيعي خارج مي نمايد، شنيدن اين نوع موسيقي چه حكمي دارد موسيقيهايي مانند آهنگ شهيد مطهري و امثال آن كه غم انگيز است حكمش چيست همچنين نواختن اينگونه موسيقيها چه حكمي دارد.
جواب: گوش دادن و يا نواختن هر نوع موسيقي كه مطرب باشد جايز نيست. ملاك در حرمت شاد يا غمناك بودن موسيقي نيست بلكه ملاك مطرب بودن يا نبودن آن است.
امام، اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل و مكارم: استفتاء.
امام: استفتائات، (مكاسب محرمه)، با استفاده از سؤال 40.(12).
گلپايگانى:(13).
302. مسئله: گوش دادن و يا نواختن سرودهاي انقلابي و يا موسيقيهايي كه براي جنگ و يا عزاداري بكار مي رود و خلاصه هر نوع موسيقي در صورتي كه مطرب نباشد اشكال ندارد.
امام، اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، فاضل، سيستاني و مكارم: استفتاء.
تبريزى: صراط النجاة، با استفاده از سؤالهاي 1003 و 1010.
فاضل: جامع المسائل، با استفاده از سؤالهاي 988 987.
گلپايگانى:(14).
303. سؤال: اگر كسي هيچ نوع آهنگي براي او ايجاد تحريك نكند، گوش دادن او به اين آهنگها چگونه است.
جواب: ملاك در حرمت موسيقي مطرب بودن يا نبودن آن است عرفاً، خواه شخص تحريك بشود يا نشود.
امام، اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل و مكارم: استفتاء.
گلپايگانى: (15).
 
قانون كلي.
بنابراين شنيدن و يا نواختن هرگونه موسيقي مطرب حرام است، اگر چه كسي بواسطه آن تحريك بشود يا نشود، و يا از آن موسيقي لذّت ببرد يا نبرد، موسيقي شاد باشد يا غم انگيز، سنتي باشد يا غير آن، ايراني باشد يا خارجى، در مجلس عقد و عروسي باشد يا در غير آن.
و در صورتي كه موسيقي مطرب نباشد، شنيدن و يا نواختن آن اشكالي ندارد و اگر براي فردي موسيقي مشكوك باشد شنيدن و يا نواختن آن اشكالي ندارد.
304. سؤال: گوش دادن بعضي از انواع موسيقي كه قصد از گوش دادن آنها لهو و لعب نيست مانند موسيقيهايي كه گفته مي شود براي آرامش اعصاب خوب است و يا موسيقيهايي كه بعضي اطباء براي معالجه توصيه مي كنند و يا موسيقيهايي كه براي جنگ ساخته مي شود كه غرض از آن لهو ولعب نيست جايز است.
جواب: در كليه موارد اگر موسيقي مطرب نباشد شنيدن آن اشكال ندارد.
امام، اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل و مكارم: استفتاء.
تبريزى: صراط النجاة، سؤال 1003.
گلپايگانى:(16).
305. مسئله: نواختن هرگونه موسيقي مطرب بوسيله آلات موسيقي جايز نيست، چه در مجلس عقد باشد يا عروسي و يا هر مجلس ديگر، مردانه باشد يا زنانه، توسط مرد نواخته شود يا زن.
امام، اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل و مكارم: استفتاء.
گلپايگانى: مجمع المسائل، ج‏2، با استفاده از سؤال 661 و استفتاء.(17).
307. مسئله: موسيقي زدن اگر بواسطه وسائلي غير از آلات لهو و لعب باشد مانند تشت و قابلمه و سطل و... اشكالي ندارد. مشروط به آنكه به نحو مطرب نباشد.
امام، اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل و مكارم: استفتاء.(18).
گلپايگانى:(19).
310. سؤال: مي فرماييد رقصيدن زن براي شوهر اشكال ندارد آيا گوش دادن به موسيقي در حال همين رقص جايز است.
جواب:اگر موسيقي مطرب باشد جايز نيست.
امام، تبريزى، خامنه اي و فاضل: استفتاء.
اراكى، بهجت و گلپايگانى:(20).
 
آواز خواندن.
 
312. مسئله: آواز خواندن مردان اگر به نحو غنايي نباشد و بر آن مفسده اي مترتب نباشد اشكال ندارد.
امام، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل و مكارم: استفتاء.
امام: تحرير، (مكاسب محرمه)، مسئله 13.
سيستانى: منهاج الصالحين، (مكاسب محرمه)، مسئله 20.
313. سؤال: لطفاً بفرماييد غنا چيست آيا زيبا خواندن غنا محسوب مي گردد.
جواب: صداي زيبا و يا زيبا خواندن به تنهايي غنا محسوب نمي گردد بلكه غنا عبارت است از: كشيدن صدا همراه با ترجيع با كيفيتي مخصوص كه متناسب مجالس لهو و لعب و محافل طرب و معصيت باشد.
امام: تحرير، (مكاسب محرمه) مسئله 13.
خامنه اى: استفتاء.
بهجت، تبريزى، سيستاني و فاضل:(21).
314. سؤال: بفرماييد آيا در مجالس شادي خواندن سرودها و يا اشعار و يا حتي خواندن بعضي از ادعيه و يا مدايح ائمه اطهار عليهم السلام كه متضمن معاني خوبي هستند، با لحني شاد جايز است.
جواب: خواندن هر چيزي اعم از شعر، نثر، قرآن و يا مدايح به نحو غنايي حرام است و حتي خواندن قرآن و ادعيه و امثال آن به نحو غنايي داراي عقوبت بيشتري است.
امام، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستانى، فاضل و مكارم: استفتاء.
امام: تحرير، (مكاسب محرمه)، با استفاده از مسئله 13.
سيستانى: منهاج الصالحين، (مكاسب محرمه) مسئله 20.
فاضل: جامع المسائل، ج‏1، با استفاده از جواب سؤال 997.
315. مسئله: آواز خواندن به نحو غنايي براي خانمها جايز نيست. مگر در مجلس شب عروسي و مجلسي كه بطور عرفي قبل و يا بعد از آن مي گيرند، مشروط به آنكه صداي آنان را نامحرم نشنود. اگر چه احتياط مستحب در ترك است.
امام: تحرير، (مكاسب)، محرمه مسئله 13.
تبريزى: صراط النجاة، سؤالهاي 1009 و 1016.
خامنه اى: استفتاء.
سيستانى: منهاج الصالحين، (مكاسب محرمه)، مسئله 20.
فاضل: جامع المسائل، ج‏1، با استفاده از جواب سؤال 997.
اراكى، بهجت و گلپايگانى:(22).
بنابر اين خانمها مي توانند در مجلس عروسي و مجالسي كه قبل و بعد عروسي بطور عرفي برگزار مي گردد آواز بخوانند مشروط به آنكه نامحرم صداي آنان را نشنود چه بصورت دسته جمعي بخوانند و چه فردى.
316. سؤال: آيا خانمها مي توانند در مجلس عقد يا مولوديه ها آواز به نحو غنايي بخوانند.
جواب: جايز نيست و بايد ترك شود و فقط در مجلس عروسي خانمها مي توانند آواز بخوانند آنهم در صورتي كه نامحرم صداي آنان را نشنود.
امام، بهجت، خامنه اي و گلپايگانى: استفتاء.
تبريزى: صراط النجاة، سؤالهاي 1009 و 1016.
سيستانى: منهاج الصالحين، (مكاسب محرمه )، مسئله 20.
فاضل: جامع المسائل، ج‏1، سؤال 997.
اراكى:(23).
317. سؤال: اگر مجلس عقد و عروسي با هم باشد آيا جايز است خانمها در صورتي كه نامحرم صداي آنان را نشنوند آواز بخوانند.
جواب: اشكال ندارد.
امام، تبريزى، سيستاني و فاضل: استفتاء.
اراكى، بهجت و گلپايگانى:(24).
318. سؤال: آيا جايز است زن براي شوهر خود آواز بخواند.
جواب: آواز خواندن براي شوهر از مستثنيات نيست و اگر آواز او را نامحرم نشنود و غنا هم نباشد مانعي ندارد.
امام: استفتائات،ص‏15 و با استفاده از استفتاء در كتاب احكام بانوان، مسئله‏35، ص‏28.
اراكى، بهجت، خامنه اى، فاضل و گلپايگانى: استفتاء.
تبريزى: صراط النجاة، سؤال 1017.
سيستانى: منهاج الصالحين، (مكاسب محرمه) مسئله 20.
بنابراين هرگونه آواز غنايي براي شوهر جايز نيست و فقط آوازهاي جايز آنهم اگر نامحرم صداي او را نشنود اشكال ندارد.
320. مسئله: تك خواني موسيقيهاي غير مطرب توسط زن، مانند سرودها در صورتي كه نامحرم صداي آنان را بشنود جايز نيست.
امام، اراكى، تبريزى، سيستانى، فاضل و گلپايگانى: استفتاء.
فاضل: جامع المسائل، ج‏1، سؤال 977.
بهجت و خامنه اى:(25).
321. مسئله: تك خواني آقايان براي مردان و يا براي زنان در صورتي كه به نحو غنايي نباشد و بر آن مفسده اي مترتب نشود اشكال ندارد.
امام، اراكى، بهجت، تبريزى، خامنه اى، سيستاني و فاضل: استفتاء.
322. سؤال: جمع خواني زنان در بين خانمها و همچنين در مقابل مردان نامحرم چه حكمي دارد.
جواب: اگر به نحو غنايي نباشد و بر آن مفسده اي مترتب نشود، اشكال ندارد.
امام، خامنه اي و فاضل: استفتاء.
امام: استفتائات، (مكاسب محرمه)، با استفاده از سؤال 44.
فاضل: جامع المسائل، ج‏1، سؤال 1724.
بهجت:(26).
323. سؤال: جمع خواني مردان در بين آقايان و يا در مقابل خانمهاي نامحرم چه حكمي دارد.
جواب: اگر به نحو غنايي نباشد و بر آن مفسده اي مترتب نشود، اشكال ندارد.
امام، بهجت، خامنه اى، فاضل، تبريزي و سيستانى: استفتاء.
(27).
324. مسئله: قرآن خواندن خانمها در مقابل نامحرم اگر چه با صوت باشد اشكال ندارد، مشروط به آنكه موجب تحريك و مفسده نباشد.
امام: با استفاده از احكام بانوان، سؤال 5، ص‏24.
خامنه اى: استفتاء.
فاضل: جامع المسائل، ج‏1،با استفاده از سؤال 1723.
بهجت و گلپايگانى:(28).
1. گلپايگانى: تهيه آلات لهو و لعب مطلقاً جايز نيست. استفتاء.
2. اراكى: احوط ترك رقص مرد است حتي براي همسر (احتياط واجب). توضيح المسائل، ص‏598 و استفتاء.
بهجت: رقصيدن مرد در مجلس مردان اشكال دارد و احتياط واجب در ترك است. توضيح المسائل، مسائل متفرقه، مسئله 1.
تبريزى: اصل رقصيدن حرام نيست مگر آنكه مستلزم فعل حرامي باشد. صراط النجاة، با استفاده از سؤال 1020.
خامنه اى: رقص اگر مهيج شهوت يا مستلزم عمل حرامي باشد حرام است. اجوبة الاستفتائات، ج‏2، سؤال 86.
فاضل:احوط ترك رقص است مطلقا مگر خصوص رقص زن براي شوهر آنهم در صورتيكه همراه با حرامي نباشد. استفتاء.
قابل ذكر است با توجه به نظر حضرت آيت الله العظمي فاضل حفظه الله درباره حكم رقص كه در چاپهاي قبلي اين كتاب به چاپ رسيده بود، اخيراً پاسخ معظم له درباره حكم رقص عوض شده است بنابراين خوانندگان محترم و خصوصاً مقلدين معظم له بايد در اين مسئله توجه بيشتري مبذول فرمايند.
گلپايگانى: بطور كلي رقصيدن مرد جايز نيست حتي براي همسر. استفتاء.
3. اراكى: بنابر احتياط واجب جايز نيست. استفتاء.
بهجت: رقصيدن زن و شوهر براي يكديگر خلاف احتياط است. استفتاء.
تبريزى: اشكالي ندارد مگر آنكه مستلزم حرامي باشد. صراط النجاة، با استفاده از سؤال 1020.
فاضل: احوط ترك است. استفتاء.
گلپايگانى: جايز نيست. استفتاء.
4. بهجت: بنابر احتياط واجب رقصيدن مرد جايز نيست و در اين مسئله فرقي بين انواع رقصها نيست. توضيح المسائل،با استفاده از مسائل متفرقه، مسئله 1 و استفتاء.
تبريزي و خامنه اى: اصل رقصيدن اشكال ندارد مگر اينكه مستلزم فعل حرامي باشد. و در اين مسئله فرقي بين انواع رقصها نيست. استفتاء.
5. بهجت: رقصيدن مطلقاً بنابر احتياط واجب اشكال دارد و بايد ترك شود. استفتاء.
تبريزى: اگر رقص در مقابل نامحرم باشد و يا همراه با موسيقي مطرب باشد و يا مستلزم هر حرام ديگري باشد، جايز نيست.
تبريزى: صراط النجاة، با استفاده از سؤال 1020 و استفتاء.
خامنه اى: رقص در هر صورت اگر مهيج شهوت يا مستلزم عمل حرام باشد حرام است. استفتاء.
6. 287. سؤال: رقصيدن مرد در خلوت بگونه اي كه بيننده اي نباشد چه حكمي دارد.
اراكى: رقص اشكال دارد مطلقاً. استفتاء.
بهجت: رقصيدن مطلقاً جايز نيست و بنابر احتياط واجب بايد ترك شود. استفتاء.
تبريزي و خامنه اى: در صورتي كه مستلزم حرامي نباشد اصل رقصيدن اشكالي ندارد.
تبريزى: صراط النجاة، با استفاده از سؤال 1020 و استفتاء.
خامنه اى: استفتاء.
فاضل: احوط ترك رقص است مطلقاً مگر خصوص زن براي همسر خود آنهم در صورتيكه همراه با حرامي نباشد. استفتاء.
گلپايگانى: از مصاديق لغو است. استفتاء.
7. اراكى: بنابر احتياط واجب رقصيدن زن جايز نيست حتي براي شوهر. توضيح المسائل، مسئله 598.
بهجت: بنابر احتياط واجب رقصيدن زن در مجالس زنان جايز نيست. توضيح المسائل مسائل، متفرقه، مسئله 1.
تبريزي و خامنه اى: رقص به تنهايي حرمتي ندارد، مگر مستلزم حرامي باشد.
تبريزى: صراط النجاة، سؤال 1020.
خامنه اى: با استفاده از اجوبة الاستفتائات، ج‏2، سؤالات 86 90.
فاضل: احوط ترك رقص است. استفتاء.
8. 291. سؤال: رقصيدن زن در خلوت بگونه اي كه بيننده اي نباشد چه حكمي دارد.
اراكى: رقص مطلقاً اشكال دارد. استفتاء.
تبريزى: رقص به تنهائي حرمتي ندارد مگر آنكه مستلزم حرامي باشد.
صراط النجاة، سؤال 1020.
خامنه اى: اگر مهيج شهوت و يا مستلزم حرام باشد حرام است. استفتاء.
گلپايگانى: از مصاديق لغو است. استفتاء.
9. تبريزى: جايز نيست مگر بيننده همسر باشد. صراط الجناة، سؤال 1019.
در نتيجه: اگر در مجلسي كه زني مي رقصد غير از همسرش هر يك از محارم ديگر او مانند پسر، برادر، عمو... باشند، رقصيدن زن جايز نيست.
خامنه اى: در حكم رقص فرقي بين حضور محارم و غير آن نيست. استفتاء.
10. 292. سؤال: نگاه كردن به فيلم رقص در نوارهاي ويدئوئي چه حكمي دارد.
خامنه اى: ديدن رقص مهيج شهوت حرام است. استفتاء.
11. 293. سؤال: رقص مردان در برابر زناني كه از محارم آنان هستند و همچنين رقص زنان در برابر مرداني كه از محارم آنان هستند، اعم از اينكه سببي باشند يا نسبى، چه حكمي دارد.
خامنه اى: در رقص حرام فرقي بين مرد يا زن نيست و همچنين فرقي نمي كند كه در برابر محرم باشد يا در برابر نامحرم. اجوبة الاستفتائات، ج‏2، سؤال 97.
12. 294. سؤال: رقص زن در برابر نامحرم مطلقاً حرام است.
خامنه اى: با استفاده از اجوبة الاستفتائات، ج‏2، سؤال 93.
13. اراكى: رقصيدن بنابر احتياط واجب مطلقاً جايز نيست حتي براي همسر و در اين مسئله فرقي بين انواع رقصها نيست. استفتاء.
بهجت: رقصيدن زن در مجالس زنان بنابر احتياط واجب جايز نيست و در اين مسئله فرقي بين انواع رقصها نيست.
توضيح المسائل، مسائل متفرقه، با استفاده از مسئله‏1.
تبريزي و خامنه اى: رقص في نفسه اشكالي ندارد مگر مستلزم حرامي باشد و فرقي بين انواع رقصها نيست.
تبريزى: صراط النجاة، سؤال 1020.
خامنه اى: استفتاء.
فاضل: احوط ترك رقص است و در آن فرقي بين رقص ها نيست. استفتاء.
14. فاضل: موسيقي كه مناسب مجالس لهو و لعب باشد يعني براي انسان حالت غير عادي از نظر وجد و نشاط بوجود آورد.
جامع المسائل، ج‏1، با استفاده از سؤال 1006.
15. تبريزى: ملاك در شناخت موسيقي مطرب، يا اطمينان خودِ شخص است يا اينكه اهل خبره به او بگويند البته در صورتي كه شخص ديگري نظر مخالف آن خبره را نگويد. و اما اگر عرف در يك موسيقي اختلاف دارند به گونه اي كه انسان شك كند مطرب است يا نه، در اين صورت شنيدن آن بنابر احتياط واجب جايز نيست. صراط النجاة، سؤال 1002.
گلپايگانى: بطور كلي هر آنچه بدان موسيقي بگويند شنيدن آن جايز نيست خواه مطرب باشد يا نباشد. استفتاء.
16. تبريزى: بنابر احتياط واجب بايد از موارد مشكوك پرهيز كرد. صراط النجاة، با استفاده از سؤالهاي 1002 و 1015.
گلپايگانى: شنيدن موسيقي مطلقاً حرام است خواه از صدا و سيما پخش بشود يا نشود. استفتاء.
17. 301. سؤال: آيا شخصيت نوازنده و محل نواختن و يا غرض و هدف از آن در حكم موسيقي تأثير دارد.
خامنه اى: موسيقي حرام، موسيقي مطرب و لهوي مناسب با مجالس لهو و گناه است و گاهي شخصيت نوازنده يا كلام همراه آهنگ يا مكان و يا ساير شرائط در اينكه موسيقي تحت عنوان موسيقي مطرب و لهوي حرام و يا عنوان حرام ديگر قرار بگيرد مؤثر است مانند اينكه بر اثر آن امور، منجر به ترتّب فساد شود. اجوبة الاستفتائات، ج‏2، سؤال 45.
18. گلپايگانى: شنيدن موسيقي و يا نواختن آن مطلقاً حرام است.
ارشاد السائل، سؤال 574.
19. گلپايگانى: شنيدن موسيقي و يا نواختن آن مطلقاً حرام است.
20. گلپايگانى: شنيدن موسيقي و يا نواختن آن مطلقاً حرام است.
ارشاد السائل، سؤال 574.
21. گلپايگانى: گوش دادن به هر صدايي كه عرفاً به آن موسيقي مي گويند حرام است. ارشاد السائل، سؤال 574.
306. سؤال: اينجانب پاي تلويزيون مي نشينم و بچه ها از 5 ساله تا 20 ساله، از دختر و پسر، از محصل مدرسه تا طلبه همه به تلويزيون نگاه مي كنند. و بنده مواردي خلاف شرع مشاهده مي كنم و به خاطر اينكه فرهنگ اسلامي بچه ها خراب نشود و حرام را حلال ندانند و منكر را معروف نپندارند، اين موارد را به آنان گوشزد مي كنم. اما بعضي از افراد برخورد شديدي با بنده مي كنند. مي گويند حضرت امام(ره) همه برنامه هاي تلويزيون را حلال مي دانند، حال بفرماييد در مقابل نشان دادن زنهاي نامحرم با آرايش و خنده و نازي كه مي كنند و موسيقي كه پخش مي كنند تكليف چيست.
فاضل: هنوز برنامه هاي تلويزيون و راديو صددرصد اسلامي نيست و در ميان آنها احياناً برخي از موارد غيرمشروع وجود دارد، كه با عنايت خاص مسئولان اصلاح خواهد شد. ولي لازم است در برخورد با جوانها و نوجوانها بگونه اي عمل شود كه اعتقاد آنها نسبت به اصل نظام مقدس جمهوري اسلامي تزلزل پيدا نكند. زيرا كه نظام مذكور حافظ اساس اسلام و تشيع است.
پيداست همانطور كه در صدر اسلام احكام الهي به صورت تدريج نازل و پياده مي شد، در اين نظام هم كه مسبوق به رژيم ضد اسلامي طاغوت بوده، نبايد انتظار داشت كه جميع احكام اسلام در زمان كوتاهي پياده شود، بلكه نياز به مرور زمان دارد، اميد است در آينده نزديك شاهد پياده شدن همه احكام اسلام در سايه حكومت اسلامي باشيم. در عين حال از مواردي كه اطمينان به حرمت داريد اجتناب كنيد و چنانچه مفسده اي در كار نباشد، ديگران را ارشاد كنيد. جامع المسائل، ج‏1، سؤال 1002.
22. 308. مسئله: گوش دادن به موسيقي مطرب و آواز غنائي حرام است لكن شنيدن آن بدون توجه اشكالي ندارد.
تبريزى: صراط النجاة، با استفاده از سؤال 1004.
خامنه اى: استفتاء.
توضيح: يعني گاهي انسان به موسيقي توجه مي كند و به آن گوش مي دهد، اين حرام است ولي گاهي انسان گوش نمي دهد ولي صداي موسيقي به گوش او مي رسد و انسان نيز به او توجهي ندارد. در اين صورت اشكالي ندارد. مانند آنكه صداي موسيقي از منزل همسايه مي آيد و يا راننده موسيقي مطرب گذاشته ولي انسان به آن موسيقي توجهي نمي كند. در اين صورت اگر چه موسيقي به گوش انسان مي رسد ولي اشكال ندارد.
23. 309. سؤال: بعضي از رانندگان اتوبوس از نوارهاي مبتذل و موسيقي كه حكم حرام بر آنها جاري است استفاده مي كنند و به تذكرات مبني بر خاموش كردن ضبط توجه نمي كنند، خواهشمندم بيان نماييد وظيفه بنده در قبال برخورد با اين شرايط و اينگونه افراد چيست و آيا مي توان بر خورد محكم و شديد با آنان نمود، يا بايد تقيه نمود.
خامنه اى: در صورت تحقق زمينه نهي از منكر بيش از نهي از منكر لساني تكليف نداريد، و چنانچه مؤثر واقع نشود خودتان از گوش دادن به خوانندگي و نوازندگي حرام خودداري نمائيد، و اگر در عين حال صداي آن بدون اختيار به گوش شما برسد برشما چيزي در اين باره نيست. استفتاء.
24. 311. سؤال: نظر آن حضرت در مورد اينكه موسيقي ريشه در اسلام دارد و با موسيقي مي توان به خدا رسيد (موسيقي عرفانى) چيست.
خامنه اى: رسيدن به خدا و پي بردن به عظمت جهان هستي و شناختن خالق متعال از راه موسيقي نيست و ترويج موسيقي با هدفهاي نظام اسلامي منافات دارد. استفتاء.
25. گلپايگانى: بطور كلي موسيقي زدن با آلات لهو و لعب حرام است و با غير آن مثل تشت و قابلمه بنابراحتياط واجب جايز نيست. مجمع المسائل، ج‏2، سؤال 661 و استفتاء.
26. اراكى: رقصيدن زن براي همسرش بنابر احتياط واجب جايز نيست همانگونه كه شنيدن موسيقي مطرب جايز نيست. استفتاء.
بهجت: رقصيدن مطلقا جايز نيست و بنابر احتياط واجب بايد آن را ترك كرد اگر چه زن براي شوهر باشد. گوش دادن به موسيقي مطرب جايز نيست. استفتاء.
گلپايگانى: شنيدن موسيقي مطلقاً جايز نيست. اما رقص زن براي شوهر اشكال ندارد. ارشاد السائل، با استفاده از سؤال 571 و استفتاء.
27. تبريزي و سيستانى: اگر كلامى، اعم از شعر يا نثر، به گونه اي گفته شود كه متناسب با مجالس لهو و لعب باشد غنا محسوب مي گردد.
تبريزى: صراط النجاة، با استفاده از سؤالهاي 1012 و 1022.
سيستانى: منهاج الصالحين، مكاسب محرمه، مسئله 20.
بهجت: مناسب با مجالس اهل فسوق معرّف آن است. استفتاء.
فاضل: غنا آوازي است كه در آن صدا را در گلو مي گردانند كه به زبان عرفي چهچه مي گويند، و طرب انگيز هم باشد و مناسب مجالس لهو و لعب هم باشد. جامع المسائل، ج‏1، با استفاده از سؤالهاي 978 و 1007.
28. اراكى: بنابراحتياط واجب غنا در مجالس عروسي جايز نيست. توضيح المسائل، ص‏598.
بنابراين آواز خواندن به نحو غنايي در مجالس عروسي و يا غير آن براي خانمها جايز نيست. بله اگر آواز غنايي نباشد اشكال ندارد.
بهجت: فقط غناي مغنيه در زفاف كه ترجيع در صوت مي نمايد و متعلق به كلام غير باطل باشد استثنا شده و در مقابل نامحرم اشكال دارد. استفتاء.
گلپايگانى: آواز خواندن در عروسي آنهم در شب زفاف بعيد نيست جايز باشد مشروط به آنكه نامحرم صداي آنها را نشنود لكن احتياط مستحب در ترك است. ارشاد السائل، سؤال 568.
29. اراكى: بطور كلي غنا جايز نيست و در مجلس عروسي بنابراحتياط واجب نبايد آواز غنايي بخوانند. استفتاء.
30. 319. سؤال: آيا زنها مي توانند در صورتي كه در مجلس عروسي مردان محرم وجود دارند آواز غنايي بخوانند.
بهجت: خواندن غنايي حرام است. استفتاء.
تبريزى: براي زنها اشكال ندارد، ولي گوش دادن به آواز غنايي براي مردجايز نيست. صراط النجاة، سؤالهاي 1004 و 1016.
فاضل: جايز نيست. استفتاء.
31. اراكى: بنابراحتياط واجب بايد ترك كنند. استفتاء.
بهجت: اگر غنا نباشد اشكال ندارد. استفتاء.
گلپايگانى: بعيد نيست آواز خواندن خانمها آنهم فقط در شب زفاف مشروط به آنكه نامحرم صداي آنها را نشنود جايز باشد لكن احتياط مستحب در ترك است. ارشاد السائل، سؤال 568.
32. بهجت: اگر موجب فساد است مجاز نيست. بلكه غالباً خواندن زن در حضور مرد و استماع آن موجب فساد است، پس مجاز نيست. استفتاء.
خامنه اى: اگر صداي زن به صورت غنا نباشد و گوش دادن به صداي او هم به قصد لذت و ريبه نباشد و مفسده اي هم بر آن مترتب نگردد گوش دادن به آن براي مردان، اشكال ندارد. محرم باشند يا نامحرم.
اجوبة الاستفتائات، ج‏2، سؤال 62.
33. بهجت: اگر موجب فساد است مجاز نيست. بلكه غالباً خواندن زن در حضور مرد و استماع آن موجب فساد است، پس مجاز نيست. استفتاء.
34. 325. مسئله: جمع خواني زنان و مردان اگر غنا نباشد و موجب تهييج و مفسده نشود و رعايت مسائل محرم و نامحرم بشود، مانعي ندارد.
خامنه اى: استفتاء.
فاضل:جامع المسائل، ج‏1، با استفاده از سؤال 977.
بهجت: اختلاط زن و مرد جايز نيست. استفتاء.
35. بهجت: اگر موجب فساد است مجاز نيست بلكه غالباً خواندن زن در حضور مرد و استماع آن موجب فساد است، پس مجاز نيست. استفتاء.
گلپايگانى: بانوان و دختران نزد نامحرم قرآن را با صدا نخوانند و همچنين با صدا خواندن مرد چنانچه موجب تلذّذ بانوان باشد اشكال دارد. مجمع المسائل، ج‏2، با استفاده از سؤال 652.