بيمار) آقاي 25ساله‌اي هستم که از حدود دو هفته پيش دچار ضايعات پوستي و لکه‌هاي قرمز رنگ به ‌همراه خارش شديد در ناحيه ي تنه‌، ران‌ها و صورت به ويژه در اطراف چشم‌ها شده‌ام. البته در مدت اين دو هفته چندين بار اين علايم فروکش کرده و دوباره در نواحي جديد ظاهر شده‌اند. لازم به ذکر است تورم اطراف چشم‌هايم در حدود چند سال قبل هم اتفاق افتاده بود. با مراجعه به پزشک برايم تشخيص کهير را دادند و مداوا را ادامه مي‌‌دهم. ولي اين موضوع باعث نگراني من شده است. لطفاً مرا راهنمايي کنيد.

پاسخگوي سئوالات زير آقاي دکتر رضا محمود رباطي، متخصص بيماري‌هاي پوست و مو مي باشد.

1- کهير چيست؟

کهير يک بيماري پوستي است که با خارش شديد همراه مي‌ باشد. در بيماري کهير لکه‌ ها و نقطه‌هاي قرمز رنگ و برجسته در قسمت‌هاي مختلف بدن ظاهر مي ‌شود. معمولاً ضايعات فوق در عرض کم‌ تر از 24 ساعت فروکش مي ‌کنند، ولي ممکن است در ساير قسمت‌ها دوباره بروز نمايند.

2- عوامل زمينه‌ ساز کهير کدام است؟ آيا در اين بيماري وراثت هم نقش دارد؟

مهم ‌ترين علت زمينه‌اي بيماري کهير، آزاد شدن ماده‌اي ميانجي به نام هيستامين از سلول‌هاي خوني و بافت همبند مي ‌باشد که سبب بروز خارش و ايجاد ضايعات پوستي در اين بيماري مي ‌گردد و عوامل محيطي مختلف و حتي برخي عوامل وراثتي و عملکرد سيستم‌هاي داخلي ممکن است در تسهيل و آزاد سازي اين ماده (هيستامين) و بروز ضايعات تأثير داشته باشند.

3- بيماري کهير به چند نوع خود را نشان مي ‌دهد؟

هر يک از ضايعات کهيري معمولاً در مدت کم ‌تر از 24 ساعت فروکش مي ‌کنند، ولي بر اساس مدت زمان بروز، بيماري کهير را مي ‌توان به انواع حاد و مزمن تقسيم نمود. در مواردي که بيماري کم ‌تر از شش هفته تداوم داشته باشد کهير حاد و چنان که بيش ‌تر از مدت شش ماه طول بکشد کهير مزمن اطلاق مي ‌شود. برخي از انواع کهيرهاي مزمن در اثر عوامل فيزيکي و تماس‌هاي بدني و تعريق و سرما ايجاد مي ‌شوند.

مهم ‌ترين علت زمينه‌اي بيماري کهير، آزاد شدن ماده‌اي ميانجي به نام هيستامين از سلول‌هاي خوني و بافت همبند مي ‌باشد که سبب بروز خارش و ايجاد ضايعات پوستي در اين بيماري مي ‌گردد.

4- علل ايجاد کننده ي بيماري کهير کدام است؟

به طور معمول در اکثر موارد علت زمينه‌اي خاصي وجود ندارد، ولي برخي عوامل، ارتباط قابل ملاحظه‌اي با بروز کهير دارند که از جمله مي ‌توان عوامل زير را نام برد:

الف- غذا و نوع تغذيه : مواد غذايي مانند گوجه ‌فرنگي، موز ، توت ‌فرنگي، کيوي، بادمجان، تخم‌مرغ و هم‌ چنين برخي از تنقلات به ويژه آجيل‌  (مانند بادام‌زميني ) و شکلات و در برخي افراد لبنيات مانند شير و افزودني‌هاي صنعتي به غذاها، غذاهاي داراي مواد نگه دارنده (مانند کنسروها، سوسيس‌ها، کالباس، مايونز و...)، غذاهاي با رنگ‌ هاي افزودني، نوشابه‌ها، بستني، آدامس و هم ‌چنين بعضي از غذاهاي دريايي مانند ماهي  و ميگو ، از جمله موادي هستند که مي‌ توانند زمينه ‌ساز بروز کهير باشند.

ولي لازم به توضيح است که به ‌طور قطع در همه ي بيماران اين مواد غذايي زمينه ‌ساز بروز کهير نمي ‌باشد.

ب: داروها: برخي داروها مثل آنتي‌بيوتيک ‌ها (مانند پني‌سيلين)، برخي از داروهاي مسکن، داروهاي ضدالتهاب مانند آسپرين، برخي از داروهاي آرام بخش و خواب‌آور مي ‌توانند زمينه ‌ساز بروز کهير باشند. لازم به ذکر است به طور قطع در همه ي افراد اين داروها باعث بروز کهير نمي‌ شوند.

ج: عوامل عفوني: برخي عفونت‌هاي تنفسي به ويژه در کودکان، برخي از عفونت‌هاي باکتريايي و ميکروبي و قارچي‌ با بروز حملات کهير همراه هستند.

د: عوامل ديگر: از عوامل ديگر مي ‌توان به نيش حشرات، برخي محرک هاي فيزيکي مانند فشار و گرما و نور خورشيد اشاره کرد.

 
5-علايم بيماري کهير کدام است؟

مهم ‌ترين علامت بيماري که به طور عمده باعث توجه بيماران و ناراحتي آن‌ها مي ‌شود، خارش شديد مي ‌باشد که با نشانه ‌هاي ديگري نيز همراه است.

اين نشانه ‌هاي همراه شامل لکه ‌ها و دانه ‌هاي برجسته ي پوستي به صورت پررنگ، صورتي يا قرمز با اندازه و اشکال متفاوت هستند که در نقاط مختلف بدن مشاهده مي ‌شوند.

هر يک از اين ضايعات به طور معمول در عرض کم ‌تر از 24 ساعت فروکش مي ‌کنند، ولي ممکن است ضايعات جديد در ساير نقاط بدن ايجاد شوند.

البته نکته ي قابل توجه اين است که بهبودي ضايعات کهيري هيچ گونه جوشگاه يا تغيير رنگ پوستي را همراه ندارد.

اندازه ي کهير گاهي در حد بسيار کوچک و چند ميلي ‌متري و در مواردي به صورت ضايعات بزرگ در حد سانتي ‌متر مشاهده مي ‌شود. به ‌طور معمول ضايعات کهيري همراه ترشح، دلمه و پوسته ‌ريزي نمي ‌باشد و در موارد اندکي ممکن است نماي ضايعه به صورت تاول ديده شود.