هُوَ الّذی خَلقکُم مِن نفسٍ واحدةٍ و جَعل زوجها لِیسکُن الیها

او (خدا) کسی است که شما را از یک نفس واحد آفرید و از آن نفس برای شما همسر و جفتی قرار داد تا کنار آن آرامش بگیرید. (اعراف/ 189)

 زن و نیاز همیشگی به معشوق بودن

در آخرین مقاله (زوج و آرامش بخشی)، بیان شد که زوج‌ها برای آرامش بخشی به یکدیگر اولاً باید نیازهای یکدیگر را بشناسند و ثانیاً سعی بر ارضای نیازهای یکدیگر کنند. اگر جدول نیازهای زن و مرد را که در آن مقاله ارائه شده بود، با تساهل جمع بندی کنیم به دو نیاز اساسی و مهم زن و مرد خواهیم رسید:

مهم‌ترین نیاز یک زن: معشوق واقع شدن است.

مهم‌ترین نیاز یک مرد: ریاست همراه تکریم و تأیید شدن است.

آموزه‌های دین اسلام، متکی بر فطرت آدمی است، از این رو در آموزه‌های زناشویی اسلام به ارضای این دو نیاز اساسی زن و مرد توجه شده است. دو کلمهٔ «لُعبَت» و «بَعل» در آموزه‌های دینی به چشم می‌خورد:

قال النبّی (ص): اِنّما المَراةُ لُعبةٌ مَن اتّخذها فلا یضبها (1)

پیامبر گرامی فرمود: زن لعبت است، هر کسی زن گرفت او را ضایع نگرداند.

و اِنِ امراةٌ خافت من بعلها نشوزاً اَو اعراضاً فلا جُناح علیها اَن یصلحا بینهما صلحاً والصلح خیرٌ (2)

«اگر زنی از اعراض شوهرش بیم داشته باشد، اشکالی ندارد با یکدیگر صلح کنند (پاره از حقوق را صرفنظر کنند) و صلح بهتر است!»

کلمه لعبت به معنای: دلبر و معشوق است.

کلمه بَعل به معنای بُت است که عرب و قرآن به طور استعاره برای شوهر استفاده کرده است.

اَتدعون بعلاً و تذرون احسن الخالقین (3)

آیا بُت را می‌خوانید و احسن الخالقین را رها می‌کنید

همان گونه که دقت کردید، «زن» دلبر و معشوق در آموزه‌های دینی نامیده شده است. به عبارت دیگر مرد باید با همسرش اینگونه رفتار کند و نیاز «معشوق و دلبر واقع شدن» او را ارضاء کند، این به منزلهٔ حیات و زندگانی زن است.

زن فقط وقتی زنده است که معشوق باشد و توجه کردن به او مایه حیات اوست (4)

و شوهر «بُت» نامیده شده است به عبارت دیگر زن باید به شوهرش مانند یک «بُت» احترام بگذارد و به گفته پیامبر اسلام (ص) زن برای شوهر در حد «سجده کردن» تواضع و کوچکی کند.

پیامبر اسلام (ص): اگر دستور می‌دادم که فردی به فرد دیگر سجده کند، به زن دستور می‌دادم که به شوهرش سجده نماید (5)

و محبت او را همواره جوشان نگه می‌دارد. و اگر زن معشوق واقع نشود این چشمهٔ پر خیرو برکت خشک شده و اطرافیان او از قشنگی مهر و محبت زن بی بهره خواهند شد و بقول ویل دورانت فیلسوف غرب (6):

«زن وقتی زنده است که معشوق باشد و توجه کردن به او مایه حیات اوست.»

لذا بهترین جمله‌ای که یک مرد می‌تواند به زن خود بگوید عبارت «عزیزم تو را دوست دارم» می‌باشد. (7)

بقول خانم جینا لمب روزو:

«زن از رنج و مرگ خود ترسی ندارد، فقط از این وحشت دارد که قبل از مردن آن کسی را که دوست دارد پی به شخصیت حقیقی او نبرده باشد، تنها چیزی که زن از پدر و مادر و شوهر و فرزند و دوستان خود تمنا می‌کند آن است که او را فراموش نکنند.»(8)

مردان عموماً در قلب خود همسرانشان را دوست دارند ولی کمتر این محبت قلبی خود را ابراز می‌کنند.

پیامبر اسلام (ص) فرموده‌اند:

«اگر مرد به زن خود بگوید «تو را دوست دارم» هرگز این کلام از دل و ذهن زن خارج نمی‌شود و همواره در خاطر او باقی می‌ماند»(9)

در اینجا دو پرسش مطرح می‌شود:

آیا نیاز اساسی زن «معشوق واقع شدن» است؟ و اگر چنین است چگونه باید ارضاء می‌شود؟

پرسش دیگر این که آیا نیاز اساسی مرد «مورد تکریم و اطاعت شدن» است؟ و اگر چنین است چگونه ارضاء می‌شود؟

نیاز اساسی زن

عاطفه و احساس زن مهمترین و زیباترین خصیصهٔ زن می‌باشد و مصداق حدیث نبوی (ص) «اکثر خوبی و خیر در وجود زن است» می‌باشد.

عاطفه و احساس مادر به کودک، او را از تمام آسیب‌های جسمی و روانی حفظ نموده و انسانی رشید به جامعه تحویل می‌دهد.

زن با احساس و عاطفه خود همسر خود را مانند لباس ضمن حفظ همسرش، او را می‌آراید.

بدین صورت زن سرچشمه جوشان مهر و محبت و صلح و صفا و عشق است بقول شاعر معاصر مهدی سهیلی

می‌شود کان وفا، کانون مهر قلب او رخشان‌تر از قلب سپهر

همچون گل شاداب و خوش رو می‌شود چشم خاموشش سخن گو می‌شود

گر بخواهد زن، بتو جان می‌دهد هر چه می‌خواهد دلت آن می‌دهد (10)

مشق شب آقایان:

چگونه محبت قلبی خود را به همسرتان ابراز کنید:

1- در فواصل روز و شرایط مناسب، با الفاظی عاطفی محبت خود را به همسرش ابراز کنید.

2- هر چند وقت با اهداء یک شاخهٔ گل، محبت قلبی خود را ابراز کنید.

3- گاهی با یادداشت کوتاهی عاشقانه، محبت قلبی خود را به تحریر در آورید.

4- روز تولد همسرتان و سالگرد ازدواجتان، را با برپایی جشن ساده و مختصر ارج نهید.

5- هر روز از محل کار خود، با همسرتان تماس تلفنی داشته باشید.

6- در مقابل دیگران از خوبی‌های همسرتان تعریف کنید.

7- به اقوام همسرتان احترام کنید، و از خطاهای آنها چشم پوشی کنید.

متأسفانه گاهی اوقات به غلط گفته می‌شود اگر چنین رفتارهای با همسر، موجب لوس و نافرمان شدن او می‌شود در مقابل خواسته‌های احساسی صرف همسر، با محبت و علاقه ایستادگی کرد و اطاعت نکرد. البته دقت کنید اولاً تقاضای نامعقول و احساسی صرف را نپذیرید، این به معنای نادرست نیست که هر چه زن بگوید باید مخالفت کرد. و ثانیاً اطاعت نکردن به معنای خشونت و دعوا نیست بلکه با کمال محبت و به طور منطقی می‌تواند صورت گیرد.

«عزیزیم این انجام این کار را صلاح نمی‌دانم» اگر توضیح خواست دلایل عقلی مخالفت خود را بیان می‌کنید؛ چنانچه نپذیرفت شما بدون عصبانیت، سکوت کنید و او را بحال خود بگذارید ولی از موضع عقلی خود عقب نشینی نکنید.

پاورقی‌ها:

1- وسایل الشیعه جلد 14 ص 119.

2- نساء آیه 128.

3- صافات آیه 125

4- لذات فلسفه ص 141 به نقل از روان شناسی زن، سید مجتبی هاشمی رکاوندی

5- مکارم الاخلاق طبرسی ص 616.

6- لذات فلسفه، ویل دورانت ص 141.

7- نظام حقوق خانواده – مطهری ص 89.

8- روح زن، دکتر جینا لب روزو، ص 67 جلد اول.

9- وسایل الشیعه – حر عاملی – ص 10 جلد 14.

10- به نقل از کتاب مقدمه‌ای بر روان شناسی زن، سید مجتبی هاشمی رکاوندی.

 تبیان - عباس خراسانی (مدرس دانشگاه علامه)