رابطه زن و مرد با یکدیگر در بین فرزندان و اطرافیان چگونه باید باشد؟

این سؤال در واقع برمی گردد به روابط سالم و سازنده بین همسران و این که آنان در روابط با دیگران چه مسایلی را باید رعایت کنند. چگونگی روابط همسران با یکدیگر و با فرزندان و اطرافیان نقش بسیار مهم و اساسی در سعادت و خوشبختی یا شکست و ناکامی آنان دارد. روابط سالم و سازنده به موفقیت و استحکام خانواده منتهی می‌شود و روابط ناسالم، انواع مشکلات در زندگی از جمله طلاق و اختلافات خانوادگی را به همراه دارد. [1] بنابراین، باید بدانیم یک زندگی مطلوب و روابط سالم و سازنده بین همسران از چه ویژگی‌هایی برخوردار است.

ویژگی‌های روابط سالم و سازنده بین همسران:

1. احترام متقابل: یکی از ویژگی‌های اصلی همسران موفق این است که برای همدیگر و برای فرزندان و دیگر اطرافیان احترام بالایی قائل هستند. احترام متقابل به معنای عدم انتقاد از یکدیگر و سکوت در برابر گفتة وی نیست. معنای احترام این نیست که زن و شوهر عواطف و احساسات منفی خود را از یکدیگر پنهان و آنها را به صورت عقده‌های روانی روی هم جمع کنند،‌ بلکه به معنای آن است که هر کدام برای شریک زندگی خود ارزش قائل شود. در مواردی که از یکدیگر انتقاد هم می‌کنند، باید با لحن مؤدبانه و به دور ا ز اعراض و عقده‌های منفی باشد. درگیری‌ها و اختلافات هنگامی در خانواده پدید می‌آید که همسران برای یکدیگر و برای فرزندان احترام قائل نباشند. [2]

2. درک متقابل یکدیگر: با توجه به این که زن و شوهر در دو خانواده و چه بسا در دو فرهنگ جداگانه پرورش یافته‌اند، طرز تفکرها، سلیقه‌ها و برداشت‌های متفاوتی از زندگی دارند و ممکن است دربارة هر مساله اختلاف نظر وجود داشته باشد. دربارة مسائل مهم و بنیادی، همسران باید از سلیقه‌های شخصی خود دست برداشته و با توافق و مشورت یکدیگر روشی را که به نفع زندگی مشترک آن‌ها است، انتخاب کنند. امّا در مسائل جزیی مثلاً این که از چه رنگی خوش آن‌ها می‌آید یا چه غذایی را باید دوست داشته باشند، هر کدام می‌توانند سلیقه و انتخاب خود را داشته باشند.

3. رعایت احکام و ارزش‌های الهی در زندگی: بسیاری از اختلافات و درگیری‌های بدان دلیل است که طرفین به اصول و ارزش‌های دینی و اخلاقی در روابط خود با دیگران پایبند نیستند. زن و شوهر برای ادامة زندگی سالم باید ارزش‌های دینی و اخلاقی مانند تقوا، عفت، صداقت، ایثار و... را رعایت کنند. رعایت ارزش‌های الهی و حفظ عفاف و دوری از مواضع تهمت، سعادت خانواده را تضمین می‌کند. [3]

4. برخورد منطقی: از ویژگی‌های روابط سالم و سازندة همسران این است که در عین انتقاد و اعتراض‌هایی که به عملکرد یکدیگر دارند، با همسرشان و با دیگر اعضای خانواده و فامیل برخوردی انسانی و منطقی داشته باشد. اگر انسان بخواهد همیشه حرف و ادعای خود را به کرسی بنشاند و آبروی همسر خود یا دیگران را ببرد، در زندگی خود روی خوشبختی را نخواهد دید. تعادل در زندگی مشترک زمانی برقرار می‌شود که روابط متقابل بر پایة عقل و منطق استوار باشد. همسران باید وضعیت یکدیگر را درک کنند. متاسفانه برخی از همسران با وجود آن که می‌دانند وضعیت اقتصادی‌شان مطلوب نیست، توقعاتی از شوهرشان دارند که برای وی مقدور نیست. از این گونه توقعات باید دست برداشت. همسران نباید زندگی خود را با دیگران مقایسه کنند و بگویند چون فلان همسایه یا فامیل زندگی‌شان اینگونه است، ما هم باید مثل او باشیم. روش منطقی این است که توقعات خود را با میزان درآمد خویش هماهنگ کنیم.

5. چشم پوشی از خطاها: بیشترین سفارش اسلام در مورد مسائل خانوادگی و ارتباط با فرزندان و دیگران این است که باید از اشتباهات و خطاهای یکدیگر چشم پوشی کنیم. [4] وجود عفو و گذشت، به یقین کانون خانواده را گرم نگاه می‌دارد و عشق و محبت را افزایش می‌دهد.

البته یکسری مسائل بین همسران وجود دارد که مخصوص خود آن‌ها است و نباید فرزندان از آن مطلع شوند، مثلاً روابط صمیمی که با یکدیگر دارند و با برخی رازهایی که مربوط به خود آن‌ها است، باید همیشه از فرزندان و دیگران مخفی نگه دارند. از جمله مسایلی که والدین باید رعایت کنند، روابط جنسی آن‌ها و تربیت جنسی فرزندان است. در آیات و روایات توصیه‌های زیادی در این زمینه شده و روان شناسان نیز تاکید نموده‌اند که والدین باید در مورد مسائل تربیتی و اخلاقی فرزندان کمال دقت را داشته باشند.

منابع برای مطالعه بیشتر

1. محمد رضا شرفی، خانوادة متعادل، تهران، انجمن اولیاء و مربیان، 1374.

2. علی قائمی، خانواده و مسائل همسران جوان، تهران، نشر امیدی، 1362.

3. فرانک فینچام، رابطة همسران، ترجمة مهدی قراچه داغی، پیک بهار، 1380.

حضرت عیسی ـ علیه السّلام ـ,

«تفاهم اساسی ترقی است.»[5]

  [1]. فلیپ بارکر، خانواده درمانی پایه، ترجمة دهقانی، انتشارات رشد، 1375، ص 44 - 42، (اقتباس).

[2]. همان، فصل 5.

[3]. علی قائمی، خانواده و مسائل همسران جوان، تهران، نشر امیدی، 1362، ص 258.

[4]. احمد حسینا، بهداشت روان ازدواج و همسرداری، تهران، نشر مفید، 1380، ص 208 ـ 201.

[5]. خانوادة متعادل، محمد رضا شرفی، انجمن اولیاء و مربیان، ص 71.

(اندیشه قم)