از نکاتی که مادران باید رعایت کنند، مسألهٔ شیر دادن به نوزاد است، علی رغم این که برخی به این مسألهٔ سرنوشت ساز چندان توجهی ندارند، اسلام اهمیت فوق العاده ای برای آن قائل شده است.

چه بسا پدر و مادری از هر نظر خوب و متدین هستند، اما فرزندشان منحرف می‌شود و وقتی علت انحرافش را ریشه یابی می‌کنیم، با کمال شگفتی عامل آن را بی توجهی مادر به مسألهٔ شیر دادن در دوران شیرخوارگی بچه می‌یابیم، و اگر مادر در همان وقت دقت و عنایت کافی می‌داشت چه بسا فرزندش این گونه نمی‌شد؛ زیرا در دوران شیرخوارگی علاوه بر این که ساختمان جسمی کودک محکم می‌شود، ساختار روحی او نیز تکوین می‌یابد و رفتار و گفتار و غذای مادر به همراه شیر در او تأثیر می‌گذارد. به برخی از روایات پیامبر اکرم صلی الله علیه و اله و سلم و ائمهٔ معصومین علیهم السلام دربارهٔ نقش مادر در شیر دادن به فرزند و نیز اهمیت شیر مادر در رشد و شخصیت کودک و پرهیز از انتخاب دایه‌های نامطلوب اشاره می‌نماییم.

اجر مادر در شیر دادن به فرزند

هر زنی که در خانهٔ شوهرش برای سامان دادن به امور منزل چیزی را جابه جا کند، خداوند به او نظر می‌کند و خدا به هرکه نظر کند هرگز عذابش نخواهد کرد.

ام سلمه گفت: یا رسول الله: مردان تمام نیکی‌ها را برده‌اند، آیا برای زنان مسکین هم چیزی مانده است؟ پیامبر فرمود: آری، هنگامی که زن باردار می‌شود به سان روزه دار شب زنده داری است که با جان و مال خود در راه خدا جهاد می‌کند و هرگاه وضع حمل کند، اجر و پاداشی دارد که کسی از عظمت آن آگاه نیست، و هر گاه فرزند خود را شیر دهد، به هر مکیدن نوزاد، پاداشی به او دهند که برابر است با آزاد کردن بنده‌ای از فرزندان اسماعیل و هنگامی که از شیر دادن فرزند خود فارغ شود، فرشتهٔ بزرگواری بر پهلویش زند و گوید: اعمال خود را از سر بگیر خداوند تو را آمرزیده است.

بهترین شیر

پیامبر صلی الله علیه و اله و سلم فرمود:

لیس للصبی لبن خیر من لبن أمه؛ (1)

هیچ شیری برای نوزاد بهتر از شیر مادرش نیست.

امام صادق علیه السلام به نقل از امیرمؤمنان علیه السلام فرمود:

ما من لبن رضع به الصبی أعظم برکه علیه من لبن أمه؛ (2)

هیچ شیری برای تغذیهٔ نوزاد با برکت تر از شیر مادرش نیست.

آثار منفی شیر ناپاک

از شهید بزرگوار مرحوم حاج شیخ فضل الله نوری پرسیدند: چرا یکی از پسران شما از باب یخرج الحی من المیت بدین غایت شرور شده است؟ فرمود: آن چیزهایی که من از او دیده‌ام و می‌بینم شما ندیده‌اید و بعداً خواهید دید. این فرزند همانا قاتل من خواهد بود و کسی که در پای دار من کف زنان شادی کند و تبریک بگوید. گفتند: از چه رو دارای این احوال و اوصاف است؟ فرمود: شیری که خورده نجس و خبیث بوده و شیردهی که او را تربیت نموده نجس و پلید بوده است.

گفتند: داستان او را بیان فرمایید. فرمود: آن زمانی که در سامرا در محضر استاد بزرگ میرزای شیرازی مشرف بودم، خداوند این پسر را به من داد. مادرش بی شیر بود برای شیر دادن به او ناچار به گرفتن دایه‌ای شدیم. بدون تحقیق زنی را برای دایگی او اجیر کرده و به تربیت او گماشتیم تا حدود دو سال او را شیر داد. بعد معلوم گردید که آن زن ناصبی و از خوارج بوده و دو سال شیر ناپاک به او داده است. نجس و حرام مجهول هم تأثیر خود را می‌گذارد. (3)

پی نوشت ها:

1- همان، ج 15، ص 1567 به نقل از صحیفه الرضا، ص 42.

2- وسائل الشیعه، ج 15، ص 175.

3- مردان علم در میدان عمل، ج 1، ص 411؛ درر الأخبار، ج 2، ص 106.

منبع: کتاب حقوق فرزندان در مکتب اهل بیت علیهم السلام