س. آیا خرید کالای ایرانی ثواب هم دارد؟

ج. اگر به نیت تقویت مسلمانان و اقتصاد نظام اسلامی انجام شود قطعاً ثواب دارد.

1. آیا سخنان حضرت آقا درباره ی خرید کالای داخلی به معنای فتوای حرمت خرید جنس خارجی در صورت وجود مشابه داخلی است؟ یا اینکه صرفاً یک توصیه است؟ یا اینکه حکم حکومتی است؟ در هر صورت چه نسبتی با نظرات دیگر مراجع تقلید دارد؟

اگرچه اینجا نمی توانیم بگوییم که این فتوای شرعی است و اگر کسی یک مورد کالای خارجی خریده و بخواهد استفاده کند، او مرتکب کار حرام و گناه شده است، اما از طرف دیگر هم نمی توانیم این سخنان را یک توصیه ی ساده تلقی کنیم. ایشان در بیاناتشان تعبیر «باید» داشتند اما «باید» به معنای حرمت فقهی نیست. ولی به هر حال همه ی کسانی که نظر حضرت آقا برایشان محترم است یا به کشورشان و تقویت اقتصاد کشورشان علاقه دارند، به دنبال پیشرفت کشورشان هستند، به این توصیه گوش دهند. فرقی هم نمی کند که این افراد مقلد مراجع دیگر باشند یا مقلد حضرت آقا. به هر حال مجتهد جامع الشرایطی که رهبری جامعه را بر عهده دارند و بر قله ی اداره ی کشور قرار دارند و از مسائل کشور به خوبی آگاه هستند، یک توصیه ای به مردم می کنند و مردم اگر پیشرفت کشورشان را می خواهند باید به این توصیه گوش دهند.

2. آیا اگر کالایی را به خاطر اینکه ایرانی است بخریم ثواب برده ایم؟ چرا؟

اگر قصدتان از خرید کالای ایرانی این باشد که نظر حضرت آقا، مراجع معظم تقلید و دین این است؛ یا به هر حال این کار شما موجب تقویت مسلمانان و اقتصاد مملکت اسلامی شود تا بتوانیم در مقابله با دشمن و تحریم دشمن روی پاهای خودمان بایستیم و استقلال خود را حفظ کنیم، قطعاً این کار شما ثواب دارد.

3. منظور از کالای ایرانی دقیقاً چیست؟ اگر اجزای یک کالا در خارج از کشور تولید شده و فقط در کشور ما سر هم می شود، می توان آن کالا را ایرانی نامید؟ مصرف کالایی که مشابه ایرانی ندارد، چه حکمی دارد؟

هر چند این سوال را باید از اهل فن، بازار و تولیدکنندگان پرسید که چه کالایی را ایرانی و چه کالایی را غیرایرانی می دانند، اما اجمالاً بسیاری از کالاها در داخل تولید می شوند که مواد اولیه یا اجزایش خارجی است؛ و در اینجا طبق مقررات با مجوز قانونی مونتاژ و عرضه می شوند، نمی توان گفت که این کالاها خارجی هستند، اگرچه در این موارد هم خرید کالایی که صددرصد داخلی است، یعنی متخصصان داخلی آن را طراحی کرده اند و می سازند بهتر است و این کار به اقتصاد کشور کمک بیشتری می کند.

4. آیا کالاهای تولید داخل که تحت لیسانس کشورهای خارجی هستند، خارجی محسوب می شوند؟ خرید این کالاها چه حکمی دارد؟

ممکن است یکسری از اجناس برندش خارجی باشد ولی در داخل تولید بشوند، یا شیوه ی تولید خارجی است یا کارخانه اش را آنها ساخته اند یا تحت لیسانس کشور دیگری باشد، این کالا خارجی محسوب نمی شود و خریدش جایز است، مگر اینکه منع قانونی داشته باشد یا بدانیم و مطمئن باشیم که خریداری این کالا موجب کمک به دشمنان می شود که در این صورت جایز نیست.

5. «مشابه داخلی داشتن» کالاهای خارجی به چه معناست؟ یعنی کیفیت و میزان کارایی کالای داخلی و خارجی هم مشابه باشد؟ یا اینکه صرف وجود یک کالای داخلی در بازار با هر کیفیتی ملاک است؟

عرض می کنیم وقتی یک کالا خریداری می شود به چه غرضی است؟ چه فایده ای دارد؟ چه استفاده ای از آن می شود؟ به عنوان مثال دارو را برای درمان بیماری می گیرند، اگر این دارو نمونه ی خارجی دارد، نمونه ی داخلی هم دارد و نمونه ی داخلی همان تأثیر را دارد و با استفاده از آن بیمار درمان می شود، اینجا مشابهت وجود دارد. یا مثلاً لوازم منزل مثل بخاری که هر دو نمونه ی ایرانی و خارجی گرم کننده هستند و به هر حال با خرید این کالا غرض حاصل می شود؛ ممکن است گاهی وقت ها هم کیفیت مشابه داخلی کمی پایین تر باشد، اما با خرید آن غرض حاصل می شود.

اما یک وقت است که اگر با خریدن یک کالا واقعاً خریدار متضرر می شود و واقع مطلب این است که به او می گویند تو مغبون شدی، بی خود این کالا را خریدی، آن فایده ای را هم که به خاطر آن، این کالا را خریدی ندارد؛ ما به این کالا نمی گوییم مشابه.

6. با توجه به اینکه برخی لوازم و قطعات، ساخت کشورهایی هستند که آن کشورها دشمن ما محسوب شده و از تولید این کالا به آنها سود می رسد، آیا خرید آن کالاها جایز است؟

اگر کسانی که از بابت خرید این کالا توسط ما سود می برند یا کمکی به آنها می شود از دشمنان ما باشند، یعنی کسانی که در حال جنگ با مسلمانان هستند مثل رژیم غاصب صهیونیستی یا گروه های تکفیری که الان در حال جنگ با مسلمین هستند، خریدن آن کالا حرام است؛ اما اگر مطمئن نیستیم که آنها سود می برند یا نه، اشکالی ندارد.