حق  انتفاع و عاریه تفاوت ها و شباهت‌هایی دارند که به آن پرداخته ایم. در اجاره، مالکیت ایجاد می‌شود ولی در حق انتفاع صرفا حق انتفاع و بهره مندی ایجاد می‌شود.

اجاره

اجاره عقدی است که به موجب آن، مستأجر، مالک منافع عین مستأجره می‌شود، اجاره‌دهنده را موجر و اجاره‌کننده را مستأجر و مورد اجاره را عین مستأجره گویند. (ماده 466 قانون مدنی)همچنین مورد اجاره ممکن است اشیا یا حیوان یا انسان باشد.

بنابر ماده ٤٦٨ قانون مدنی، مدت اجاره از روزی شروع می‌شود که بین طرفین مقرر شده و اگر در عقد اجاره، ابتدای مدت ذکر نشده باشد از وقت عقد محسوب است.

انتفاع

انتفاع در لغت به معنى نفع گرفتن و سود بردن است و به تعبیر عامیانه سود بردن شخصى از مال منقول و یا غیرمنقول فرد دیگری را حق انتفاع گویند. از جمله مواردی كه موضوعات حقوق مالى را در برمى گیرد علاقه اشخاص به اموال و نقود به عنوان حقوقى و ارتباط با مجموعه اموال و دارایى و مطالبات و بدهى و ارتباط با معاملات و قراردادها است. 

وجه تفاوت اجاره و حق انتفاع: 

در اجاره مالکیت ایجاد می‌شود ولی در حق انتفاع صرفا حق انتفاع و بهرمندی ایجاد می‌شود.

اجاره معوض است در حالی که حق انتفاع می‌تواند معوض باشد.

اجاره همیشه لازم است در حالی که حق انتفاع در حالت حبس مطلق جایز است.

در اجاره امکان اجاره دادن توسط مستأجر وجود دارد ولی در حق انتفاع وجود ندارد.

وجه تفاوت اجاره و عاریه: 

اجاره تملیک منفعت است ولی عاریه صرفا اذن در انتفاع است.

اجاره معوض است ولی عاریه (اصولا) مجانی است.

اجاره لازم است ولی عاریه جایز است.

اجاره حتما باید مدت داشته باشد ولی در عاریه و حق انتفاع نیاز نیست.

وجه تشابه

در هر سه مورد، ید متصرف امانی است.

مال موضوع مورد معامله باید قابلیت بقاء داشته باشد.
در نتیجه اجاره عقدی است که به موجب آن، مستأجر، مالک منافع عین مستأجره می‌شود ولی حق انتفاع سود بردن شخصى از مال منقول و یا غیرمنقول فرد دیگر است.