خانواده، کارخانه آدم سازی است. خانواده جایی است که در آن می‌توان به عشق، تفاهم و حمایت دست یافت، حتی اگر همه چیز دیگر از میان رفته باشد. جایی که در آن می‌توان، نفس تازه کرد و برای مقابله با دنیای پیرامون نیروی تازه گرفت، تا آنچه را ممکن است تغییر دهیم و برای زیستن با آنچه قابل تغییر نیست، راه‌های خلاق بیابیم.

خانواده شما چگونه است؟ بالنده یا آشفته؟

ویژگی‌های خانواده بالنده

- در خانواده بالنده در هر لحظه می‌توان نشاط، سرزندگی، محبت و علاقه را حس کرد.

- از خطر کردن نمی‌ترسند چون می‌دانند: «اشتباه کردن نشانه‌ای است از رشد کردن».

- برای راحتی و لذت خود برنامه ریزی می‌کنند اما اگر چیزی مزاحم برنامه‌شان شد می‌توانند به آسانی خود را با آن تطبیق دهند. به این طریق آنان می‌توانند مسائل زندگی را با آسودگی خیال بیشتری حل کنند.

- زمانی که سکوت برقرار است، سکوتی است آرام بخش و هرگاه که سروصد است، صدا فعالیتی پرمعنی است.

- افراد خانواده بالنده آزادانه با هم درد دل می‌کنند و اگر کسی هنوز فرصت صحبت کردن پیدا نکرده باشد به دلیل تنگی وقت است نه کمی محبت.

- در خانواده‌های بالنده می‌توان دریافت که زندگی آدمی و احساسات بشری از هر چیز دیگر مهمتر است.

- بین رفتار و گفتار والدین هماهنگی و مطابقت وجود دارد. آنان خود را رهبر می‌دانند، نه ارباب و سعی می‌کنند در هر موقعیتی «انسان واقعی بودن» را به فرزندشان بیاموزند. آنان از آموزش، به جای تنبیه استفاده می‌کنند.

در خانواده‌های پریشان، تمام نیرو صرف تلاش بیهوده جهت جلوگیری از بروز مشکلات می‌شود نه برای مقابله صحیح با مشکلات.

- پدر و مادر، مراقب زمان هستند و می‌کوشند در فرصت‌هایی که فرزندشان آمادگی شنیدن دارد با او صحبت کنند و با حمایت سالم کمک می‌کنند که فرزندشان بر احساس ترس و گناه خود فائق آید تا از آموزش‌ها حداکثر بهره را ببرد زیرا بچه، وقتی آمادگی یادگیری دارد که خود را با ارزش بداند.

- یکی از خصائص ممتاز پدر و مادر بالنده این است که می‌دانند، تغییر اجتناب ناپذیر است و توجه دارند که مشکلاتی پیش می‌آید که لازمه زندگی است و تلاش می‌کنند راه حل‌های خلاق برای حل مشکل بیابند.

- افراد خانواده بالنده توجه دارند که هرچه در گذشته اتفاق افتاده بهترین کاری بوده است که می‌توانسته‌اند در آن زمان انجام دهند. دلیلی ندارد که کسی خود را گناهکار بشمارد یا دیگران را سرزنش کند.

ویژگی‌های خانواده آشفته

- در خانواده پریشان، جو منفی را خیلی سریع و آسان می‌توان احساس کرد.

- بیشتر اعضای خانواده دچار واکنش‌های بدنی بیمارگونه هستند.

- نشانه دوستی در میان افراد خانواده کم است و شادی از وجود یکدیگر ناچیز. گویی همبستگی خانوادگی نوعی وظیفه است و افراد خانواده صرفاً یکدیگر را تحمل می‌کنند.

- در محیط خارج از خانه چنان به کار یا فعالیت‌های دیگر می‌پردازند که به ندرت با افراد خانواده تماس واقعی دارند.

- در خانواده‌های پریشان، تمام نیرو صرف تلاش بیهوده جهت جلوگیری از بروز مشکلات می‌شود نه برای مقابله صحیح با مشکلات. لذا زمانی که چنین مشکلی رخ دهد فاقد آمادگی لازم برای رویارویی با آن هستند.

پرسش

1 - آیا در حال حاضر از زندگی در خانواده خود احساس خوبی دارید؟

2 - آیا احساس می‌کنید که در حال حاضر با افرادی که دوستشان دارید زندگی می‌کنید و به آنان اعتماد می‌کنید و آنها نیز متقابلاً شما را دوست دارند؟

3 - آیا عضوی از خانواده شما بودن خوشایند و هیجان انگیز است؟

اگر پاسخ شما به هر سه سؤال بالا، «بلی» است شما در خانواده بالنده زندگی می‌کنید. اگر پاسخ شما «نه» باشد احتمالاً در خانواده‌ای زندگی می‌کنید که کم و بیش دچار آشفتگی است.

هر خانواده آشفته می‌تواند به خانواده‌ای بالنده تبدیل شود، برای این منظور:

الف) باید تشخیص دهید که آیا خانواده‌تان، خانواده‌ای آشفته است یا نه؟

ب) امیدوار باشید که همه چیز ممکن است تغییر کند.

ج) برای تغییر کردن اقدام کنید.

د) عینک بدبینی را برداشته، به هرچه که باعث شادی و یا رنج خانواده می‌شود درست و بی پرده بنگرید.

همشهری