ویتامین‌ها و املاح برای عملکرد صحیح هر یک از اندام‌های بدن و از جمله پوست لازم هستند. بعلاوه، کمبود بعضی از ویتامین‌ها و املاح برای سلامتی پوست مضر است و باعث بیماری یا پیری زودرس پوست می‌شوند. هر چند که کمبود شدید ویتامین و املاح در کشورهای پیشرفته خیلی کم است، ولی کمبود خفیف آن شایع است.

هر چند که مصرف ویتامین‌ها و املاح برای سلامتی پوست لازم است، ولی مصرف بیش از حد این مواد مغذی نیز می‌تواند مضر باشد. بنابراین همیشه تحت نظر پزشک متخصص از مکمل ویتامین و املاح استفاده کنید.

برای جوان کردن پوست، باید مقادیر کافی ویتامین‌ها و املاح را مصرف کنیم. البته این بدان معنا نیست که فرد یکسره، مقادیر زیادی مکمل (قرص) ویتامین و املاح مصرف کند، زیرا بیشتر مواقع، مصرف زیاد این مکمل‌ها، فایده زیادی ندارد؛ همچنین می‌تواند باعث ایجاد مسمومیت ویتامینی در بدن شود. شاید مصرف چند ویتامین بیشتر از حد RDA (مقدار مجاز توصیه شده در روز) برای بدن مفید باشد، ولی این موضوع نباید باعث شود که از حد مجاز و توصیه شده RDA تجاوز کنیم.

در اینجا ویتامین‌ها و املاحی را که برای حفظ سلامتی پوست مهم هستند برای شما بیان می‌کنیم.

* ویتامین‌های گروه B

شامل ویتامین B1 (تیامین)، B2 (ریبوفلاوین)، B3 (نیاسین)، B5 (پانتوتنیک اسید)، B6 (پیریدوکسین)، B12 (سیانو کوبالامین) و فولات (اسید فولیک) است.

ویتامین‌های گروه B و به‌خصوص ویتامین B1، B2، B12 و اسید فولیک، از مهم‌ترین ویتامین‌های مؤثر در حفظ سلامتی پوست هستند.

منابع ویتامین‌های گروه B شامل: مخمر (ماءالشعیر)، جوانه گندم و جو، غلات و نان سبوس دار، جگر و انواع گوشت‌ها است.

ویتامین‌های B1 و B2:

این دو ویتامین برای تولید انرژی در سلول‌های بدن لازم هستند. کمبود شدید B1 و B2 باعث التهاب پوست به همراه سایر مشکلات می‌شوند.

افرادی که به‌طور عمده غلات فرآیند شده (بدون سبوس) مثل نان لواش، برنج و... مصرف می‌کنند بیشتر دچار کمبود این ویتامین‌ها می‌شوند.

چندین سال قبل، دولت ایالت متحده دستور داد که کارخانجات مواد غذایی باید ویتامین B1 و B2 را به مواد غذایی که از آرد سفید (بدون سبوس) تهیه می‌شوند، اضافه کنند. این کار میزان کمبود شدید این دو ویتامین را خیلی کاهش داد؛ بقیه کشورها هم باید این کار را انجام دهند. در حال حاضر در کشور خود ما هم بعضی کارخانجات، این ویتامین‌ها را به ماکارونی اضافه می‌کنند.

منابع ویتامین‌های گروه B شامل: مخمر (ماءالشعیر)، جوانه گندم و جو، غلات و نان سبوس دار، جگر و انواع گوشت‌ها است.

اما کمبود خفیف این ویتامین‌ها هنوز هم وجود دارد، به‌خصوص در افرادی که به‌طور عمده غلات تصفیه شده و سیب زمینی مصرف می‌کنند که روی پوست و سایر اندام‌های بدن مؤثر است.

اجرای یک برنامه غذایی متعادل یا مصرف متعادل مکمل‌ها، برای سلامتی بدن مفید است و مصرف بیش از حد B1 و B2 فایده بیشتری ندارد.

ویتامین B12:

این ویتامین برای انجام واکنش‌های مختلف درون سلولی ضروری است. کمبود این ویتامین برای سلول‌های عصبی و سلول‌هایی که سرعت تکثیر بالایی دارند مثل سلول‌های پوستی مضر است.

کمبود خفیف این ویتامین تشخیص داده نمی‌شود و علائم آشکاری ندارد. بعضی اوقات، افسردگی، تنها علامت کمبود B12 در بدن است. در بین ویتامین‌های گروه B، ویتامین B12 فقط در منابع حیوانی یافت می‌شود که شامل گوشت قرمز، مرغ، ماهی، تخم مرغ، شیر و لبنیات است. برخلاف بعضی عقاید، این ویتامین در منابع گیاهی وجود ندارد. بنابراین گیاهخواران محض (افرادی که فقط غذاهای گیاهی می‌خورند) در معرض خطر کمبود B12 هستند.

ویتامین B12 فقط در منابع حیوانی یافت می‌شود که شامل گوشت قرمز، مرغ، ماهی، تخم مرغ، شیر و لبنیات است.

برای جذب ویتامین B12 از غذا، یک فاکتور داخلی در بدن مورد نیاز است. این فاکتور، پروتئینی است که توسط معده تولید می‌شود. در برخی افراد پیر به دلیل تحلیل رفتن غدد معده، این فاکتور به مقدار کافی تولید نمی‌شود. بعضی اختلالات خود ایمنی و گوارشی در بدن نیز باعث کاهش جذب B12 می‌شوند. بنابراین وقتی که کمبود این ویتامین ناشی از کاهش جذب آن در اثر یک اختلال داخلی در بدن باشد، تغییر برنامه غذایی یا مصرف مکمل نمی‌تواند مشکل کمبود را بر طرف کند. در چنین شرایطی B12 از طریق اسپری بینی یا تزریق وارد بدن می‌شود. در مقایسه با سایر ویتامین‌ها، مصرف مکمل B12 بیشتر از حد مورد نیاز، اثرات بسیار مفیدی در جلوگیری از کمبود دارد.

نیره ولدخانی