در قسمت قبلی این مقاله به بیان انواع سنگهای کیسه صفرا و همچنین علائم آنها پرداختیم. در این قسمت به تغذیه افراد مبتلا به این عارضه میپردازیم.
از آنجا که عامل ایجاد حدود 90 درصد سنگهای صفراوی، کلسترول است. بنابراین رژیم کم چربی و کم کلسترول توصیه میشود. البته در مواردی که چربی مسبب بروز علائم نباشد، نیاز به رژیم فوق نیست.
در حملات حاد سنگ کیسهٔ صفرا، جهت کاهش انقباضات کیسه و کاهش درد نیز، از رژیم کم چربی استفاده میشود. کلسترول، به واسطهٔ تغذیه، به ویژه غذاهایی مثل تخم مرغ و چربیهای حیوانی به بدن میرسد. کلسترول صفرا پس از ریخته شدن به روده (جهت هضم مواد چرب) مجدداً جذب میشود و به کبد برمی گردد تا دوباره برای ساخت صفرا استفاده شود. بدین ترتیب کلسترول صفرا بین کبد و رودهها در چرخش است.
چربیهای مواد غذایی حیوانی مانند، خامه، کره، کلیهٔ گوشتها و... دارای کلسترول میباشند. ولی غذاهای گیاهی به هیچوجه کلسترول ندارند. یعنی کلیهٔ چربیهای گیاهی مثل روغن زیتون، آفتاب گردان، سویا، و کلیهٔ مغزها مثل گردو، بادام و ... بدون کلسترولاند.
در صورتی که کیسهٔ صفرا تنبل شده باشد، دریافت متوسط چربی برای تحریک انقباض آن و ممانعت از رکود صفرا، مطلوب خواهد بود.
گوشتهای حیوانی دارای چربیهایی به صورت مخفی در بین لایههای خود هستند که در بطور ظاهری به نظر نمیآیند. گوشت ماهی جزو گوشتهای کم چرب بوده و کلسترول آن نسبت به گوشت مرغ و گوشتهای قرمز کمتر است.
کلیهٔ چربیهای گیاهی و دانههای گیاهی کلسترول ندارند.
برای مثال در این جا مقدار کلسترول در چند مادهٔ غذایی برای آگاهی شما آورده شده است:
* پنیر چدار: دارای 105 میلی گرم کلسترول در هر 100 گرم است.
* یک زردهٔ تخم مرغ کامل دارای 1602 میلی گرم کلسترول است (برعکس سفیدهٔ تخم مرغ که کلسترول ندارد(
* شیر 2 درصد چربی: حاوی 8 میلی گرم کلسترول و شیر کامل دارای 14 میلی گرم کلسترول در هر 100 گرم است.
* ماست کم چرب: حاوی 6 میلی گرم کلسترول در هر 100 گرم است.
* کرهٔ حیوانی: حاوی 219 میلی گرم کلسترول در هر 100 گرم است.
همان طور که گفته شد، کلیهٔ چربیهای گیاهی و دانههای گیاهی کلسترول ندارند.
در صورتی که کیسهٔ صفرا تنبل شده باشد، دریافت متوسط چربی برای تحریک انقباض آن و ممانعت از رکود صفرا، مطلوب خواهد بود.
رعایت نکات تغذیهای زیر برای افراد مبتلا به سنگ کیسه صفرا مفید میباشد:
1- افراد دارای سنگ کیسه صفرا و یا مستعد به ابتلا، بهتر است از چربیهای گیاهی و غیراشباع به ویژه روغن زیتون به عنوان جایگزینی برای چربیهای حیوانی استفاده کرده، وغذاهای گیاهی را به میزان بیشتری در رژیم غذایی خود بگنجانند.
2- مصرف سبزیجات فراوان و میوهها به دلیل فیبربالای آنها برای تمام این افراد توصیه میشود.
3- غلات کامل، سبوس و نانهای سبوس دار باید در رژیم غذایی این افراد گنجانده شود، زیرا سبوس این خاصیت را دارد که به مواد صفراوی ریخته شده به روده متصل شده و سپس آنها را از بدن دفع کند همانطورکه توضیح داده شد، در حالت عادی کلسترول موجود در مواد صفراوی پس از ریخته شدن به روده، دوباره به سمت کبد برگشته تا در ساخت اسید صفراوی به طور مجدد شرکت کند. در این حالت کبد مجبور است از کلسترول موجود در خون برداشت کند، که این خود باعث کاهش کلسترول خون از یک طرف و کاهش کلسترول موجود در صفرا از طرف دیگر میشود.
4- از مصرف غذاهای سرخ کرده، آجیل، سس، آب گوشت، نیمرو، کره، خامه و سایر غذاهای پرچرب باید پرهیز شود. بهترین راه تأمین چربی عبارت است از استفاده از چربیهای گیاهی، گوشت لخم، شیر و گوشت ماهی.
5- چربیهای قابل رویت باید به طور کامل از گوشت پاک شود و غذاها بیشتر از طریق پخت کردن و برشته کردن تهیه شوند.
6- سوسیس، ماهی کنسرو شده در روغن، سسهای خامه دارومایونز نیز باید محدود شود.
7- پروتئین دریافتی نیز باید از طریق شیرکم چرب، پروتئینهای گیاهی، سفیدهٔ تخم مرغ، گوشتهای کم چرب) مثل ماهی(تأمین شوند.
8- امروزه ثابت شده است که، مصرف ویتامینهای گروه B به ویژه B6، اسیدفولیک و B12 نقش مهمی در حذف چربیها در بدن بازی میکنند.
نظرات 0
شما هم میتوانید در این مورد نظر دهید