عوارض جانبی شیمی‌درمانی که بر تغذیه تاثیرگذار خواهد بود:

· کاهش اشتها

· تغییر وزن

· سوزش دهان یا گلو

· مشکلات دندان‌ها و لثه

· تغییر حس بویایی و چشایی

· تهوع و استفراغ

· اسهال یا یبوست

· تحمل نکردن لاکتوز

· افسردگی و خستگی

· افزایش نیاز به مواد مغذی

· کندشدن هضم غذا

· کاهش عملکرد دهان، گلو و معده

در بیماران ضعیف یا لاغر قبل از عمل باید رژیم پرکالری و پرپروتئین تجویز کرد

عوارض شیمی‌درمانی:

· تهوع و استفراغ

· بی‌اشتهایی

· اسهال

· یبوست

· سوزش دهان یا گلو

· افزایش یا کاهش وزن

· تغییر ذائقه

عوارض درمانی بیولوژیک (ایمنوتراپی(

· تهوع و استفراغ

· اسهال

· سوزش و خشکی دهان

· تغییر ذائقه

· کاهش وزن شدید

· تب

· دردهای عضلانی

· خستگی

عوارض هورمون‌درمانی:

· افزایش اشتها

· احتباس آب در بدن

توصیه‌هایی در کاهش اشتها:

· مصرف غذاهای مایع به جای جامد

· مصرف مایعات مغذی (آب‌میوه، سوپ (

· مصرف قطعات کوچک غذا

· در دسترس داشتن غذاهای آماده برای زمانی که اشتها پیدا می‌کنید

· تزیین غذا به شکل اشتهاآور

· مصرف خوراکی سبک قبل از خواب

اگر وزن بدنت پایین می‌آید باید میزان مصرف کالری و پروتئین را بالا ببری. برای مثال می‌توانی کره، مارگارین، کره بادام‌زمینی، شکر، خامه یا پنیر پیتزا به غذاهایی که می‌خوری اضافه کنی و مصرف لبنیات پرچرب، عسل، مربا، انواع مغزها، غلات و جوانه‌های تخم‌مرغ، گوشت و ماهی و حبوبات را در برنامه غذایی خود اضافه کنی.

توصیه‌هایی در افزایش وزن:

· مصرف بیشتر میوه‌ها و سبزی‌ها به جای نان و غلات

· جداکردن چربی‌ها از گوشت و مرغ

· مصرف لبنیات بدون چربی یا کم‌چرب

· پرهیز از افزودن سس مایونز، شکر و کره به غذاها

· بخارپز و کباب‌کردن غذاها به جای سرخ‌کردن آن‌ها

· حذف میان‌وعده‌های پرکالری و چرب

· افزایش تمرینات ورزشی

توصیه‌هایی در درد گلو و دهان:

· مصرف غذاهای نرم و سهل‌البلع

· پرهیز از غذاهای محرک و ادویه‌دار

· تقسیم غذا به قطعات کوچک‌تر یا پوره‌کردن غذاها

· اضافه‌کردن آب خورش یا کره به غذا برای بلع راحت‌تر

· مصرف غذاهایی با درجه حرارت متعادل

· شستشوی دهان با آب در طول روز

توصیه‌هایی در تغییر حس چشایی و بویایی:

· استفاده از ادویه‌هایی مانند آویشن و ریحان در غذاها

· مطلوب‌کردن طعم انواع گوشت با افزودن آبلیمو و انواع سس

· استفاده از غذاهای ترش‌مزه

· استفاده از پیاز برای طعم‌دادن به غذاها

· استفاده از دستگاه‌های تهویه یا بستن در ظرف غذا برای کنترل رایحه آزاردهنده غذاها

توصیه‌هایی در تهوع:

· پرهیز از مصرف غذا در زمان تهوع

· کاهش حجم غذا در هر وعده

· داشتن آرامش و کامل جویدن غذا

· مصرف غذاهای سهل‌الهضم و سبک

· پرهیز از مصرف غذاهای پرچرب، سنگین و پرادویه

· مصرف غذا در محیطی باز و دل‌پذیر

· کاهش مصرف آب و مایعات به همراه غذا

· مصرف غذاهای با درجه حرارت پایین به جای غذاهای گرم یا داغ

· استراحت در وضعیت نشسته به مدت یک ساعت بعد از غذا

توصیه‌هایی در استفراغ:

· پرهیز از خوردن یا نوشیدن تا زمان کنترل استفراغ

· شروع مصرف با مایعات رقیق و کم‌چرب

· استفاده از مواد غذایی نرم بعد از تحمل مایعات

توصیه‌هایی در اسهال:

· نوشیدن مایعات زیاد

· افزایش تعداد وعده‌های غذا و کاهش حجم هر وعده

· مصرف غذاهای حاوی املاح (موز، نکتار هلو و گلابی، سیب‌زمینی آب‌پز(

· اجتناب از غذاهای چرب سرخ شده، سبزی‌های خام، پوست میوه‌ها، حبوبات، انواع سبزی، سالاد و غلات

· محدودکردن مصرف شیر

· در اسهال حاد و کوتاه‌مدت 12 تا 14 ساعت فقط مایعات رقیق میل شود

· غذاهای مفید: ماست، پنیر، کته، سیب‌زمینی، تخم‌مرغ آب‌پز، نان کم‌سبوس، انواع کمپوت کم‌شیرین، انواع گوشت بدون چربی غیرسرخ‌کرده

توصیه‌هایی در یبوست:

· نوشیدن روزانه حداقل 8 لیوان مایعات

· مصرف غذاهای پرفیبر و سبوس‌دار (نان سنگک، انواع حبوبات و غلات و مغزها) به همراه آب کافی

· حرکات ورزشی روزانه و منظم

تغذیه بعد از اتمام دوره درمان:

بیشتر عوارض گوارشی و مشکلات تغذیه‌ای ناشی از درمان پس از اتمام دوره درمان برطرف می‌شوند. 

چند نکته کلی:

· رعایت تنوع و تعادل مصرف مواد غذایی روزانه

· مصرف روزانه انواع میوه و سبزی

· مصرف نان سبوس‌دار و غذاهای پرفیبر به همراه آب کافی

· محدود کردن مصرف انواع چربی‌ها و شورها، نمک و شکر، سوسیس و کالباس و انواع غذاهای آماده