به مناسبت ولادت سراسر نور حضرت فاطمه معصومه (س)، آیت‌الله «جوادی آملی» به ضرورت تبیین عظمت مقام کریمه اهل‌بیت (س) پرداختند و نکات ارزشمندی را از جایگاه والای حضرت فاطمه معصومه (س) در نزد حضرات معصومین (ع) بیان کردند که این نکات می‌تواند برای تشنگان به معارف اهل‌بیت (ع) به ویژه زائران و مجاوران آن حضرت شناخت بیشتری به ارمغان آورد، از این رو در این نگاشته برخی از مهم‌ترین شاخصه‌های وجودی و عظمت مقام کریمه اهل‌بیت (س) از سخنرانی معظم له در روز ولادت آن بانوی بزرگوار به مخاطبان عرضه می‌گردد:

*عظمت مقام کریمه اهل‌بیت فاطمه معصومه (س)

آیت‌الله جوادی آملی در تبیین عظمت مقام کریمه اهل‌بیت فاطمه معصومه (س) فرمودند: ازآنجاکه حضرت فاطمه معصومه (س) که از دودمان نبوت و ولایت است به جایی می‌رسد که امام هشتم و امام نهم (سلام الله علیهما) دربارهٴ زیارت او هم توصیه و سفارش و هم دستور و برنامه دارند، لذا از وجود مبارک امام هشتم علی بن موسی الرضا (ع) رسیده است که، خواهر ما فاطمهٴ معصومه در قم مدفون است [و] هر کس این بانو را زیارت کند بهشت برای او است، و از وجود مبارک امام نهم امام محمد تقی (ع) روایت شده است که عمّهٴ من فاطمهٴ معصومه (س) در قم مدفون است و هر کس آن حضرت را زیارت کند بهشت برای او است. بنابراین ضرورت تعمّق هر چه بیشتردر شاخصه‌های وجودی و عظمت مقام حضرت معصومه (س) باید مورد اهتمام واقع گردد، زیرا تأکیدات ائمه معصومین (ع) همگی لزوم واکاوی شأن و منزلت بالای آن حضرت را دو چندان می‌کند.

این مرجع تقلید شیعیان با تشریح آثار و نتایج بی بدیل زیارت آن حضرت، به شاخصه‌هایی از قبیل "استحقاق ورود به بهشت برای زائران آن حضرت" و نیز "برخورداری از مقام شفاعت حضرت معصومه (س)" اذعان نمودند، و با ذکر روایتی مهم از امام رضا (ع)، معرفت و شناخت نسبت به حق کریمه اهل‌بیت و نیز چیستی مراتب این شناخت را برای تشنگان به آموزه‌های ناب تشیع بازگو نمودند.

*ولایت مداری، سرّ پاداش بهشت برای زائر کریمه اهل‌بیت (س)

ایشان در فراز دیگری بیان کردند: اعمالی که باعث ورود در بهشت است یکسان نیست؛ بعضی از عمل‌های خیر باعث می‌شود انسان به بهشت راه پیدا کند و بعضی از اعمال خیر سبب می‌شود که بهشت در اختیار او قرار بگیرد، نه او در اختیار بهشت.

آیت‌الله جوادی آملی ادامه داد: لذا سرّ اینکه وجود مبارک امام هشتم و امام نهم (ع) فرمودند، "هر کس کریمه اهل بیت فاطمهٴ معصومه (س) را زیارت کند، بهشت برای او است"، بدین خاطر است که او اهل ولایت است، اگر کسی پیوند ولایی با دودمان عصمت و طهارت داشته باشد، می‌کوشد که رایحهٴ ولایت و طعم ولایت در هستی او پدید آید و خود جزء اولیای الهی بشود، اگر کسی جزء اولیای خدا شد، «ولی‌الله» شد، در آن صورت بهشت مشتاق او است.

مرجع عالیقدر تشیع اضافه کرد: در برخی از روایات آمده است که "بهشت مشتاق سلمان است و اشتیاق بهشت به سلمان بیش از علاقهٴ سلمان به بهشت است". سّرش آن است که بهشت محصول عقیده صحیح و اخلاق صحیح و عمل صالح است و عقیده و اخلاق و اعمال جزء شئون ادراکی و عملی انسان است، اگر بهشت در اثر عقیده و خُلق و عمل است و اگر عقیده و خلق و عمل جزء شئون ادراکی و عملی روح آدم است؛ پس روح انسان والاست که در اثر تحصیل عقیده و اخلاق و اعمال بهشت را می‌سازد. بهشت مملوک انسانی است که "ولی الله" است در جریان دوزخ هم ـ معاذالله ـ این‌چنین است؛ بنابراین وجود مبارک امام هشتم و امام نهم (ع) اثر زیارت فاطمهٴ معصومه (س) را استحقاق بهشت دانستند که بهشت برای او است.

*عدم تأثیر ذکورت و انوثت در تحصیل کمال و منزلت

ایشان کسب کمالات و معارف توسط مطلق انسان‌ها را مورد توجه قرار داده و خاطر نشان کردند: منزلت برای انسان از آن جهت که یک روح ملکوتی دارد و آن روح ملکوتی، نه زن است نه مرد قابل تحصیل است؛ چون بدن انسان یا به صورت زن یا به صورت مرد ساخته شده است؛ وگرنه جان انسان و روح انسان که امر ملکوتی است مثل فرشته‌ها، نه مردند و نه زن. روح نه مذکر است نه مؤنّث؛ چون بدن نیست، جسم نیست، ماده نیست. از آن جهت که روح نه مذکر است نه مؤنّث، لذا کمال‌ها و معارف را هم زن‌ها می‌توانند فراهم بکنند هم مردها.

*معرفت به حق کریمه اهل‌بیت (س)؛ شرط ورود به بهشت

صاحب تفسیر تسنیم در تبیین چگونگی دریافت ثواب کامل از زیارت حضرت فاطمه معصومه (س) به مولّفه شناخت و معرفت حقیقی نسبت به آن حضرت اشاره نمودند و فرمودند: از وجود مبارک امام رضا (ع) روایتی به ما رسیده است که فرمودند: "اگر کسی خواهرم کریمه اهل‌بیت فاطمهٴ معصومه را "عارفاً بحقّها" زیارت کند بهشت برای او ثابت است"، معلوم می‌شود کریمه اهل‌بیت فاطمهٴ معصومه (س) حقّی دارد که بعضی از زائران به حقّش عارف هستند و برخی عارف نیستند و آن حضرت را تنها به عنوان خواهر امام و دختر امام و عمه امام می‌شناسند و زیارت می‌کنند که اینها بخشی از فضیلت و ثواب را دریافت می‌دارند، اما به ثواب کامل راه نمی‌یابند. لیکن برخی دیگر از زائرینان حضرت حقّ این کریمه را می‌شناسند که امام هشتم فرمود هر کس خواهرم را "عارفاً بحقّها" زیارت کند بهشت برای او است.

این مرجعیت دینی اضافه کرد: معمولاً در مستحبّات، مطلوب متعدد است؛ یعنی اگر کسی عارف به حق وجود مبارک فاطمهٴ معصومه (س) نبود و یک زیارت عادی و عامی انجام داد، این‌چنین نیست که از فضیلت محروم باشد، بلکه به اندازهٴ کار خود و درک خود ثواب می‌برد، ولی آن ثواب کامل برای کسی است که عارف به حقّ کریمه اهل بیت باشد و او را زیارت کند.

*مأثوره بودن زیارتنامه آن حضرت ازسوی امام هشتم (ع)

ایشان در تبیین ریشۀ تاریخی متن زیارت حضرت معصومه (س) فرمودند: برخلاف برخی از زیارت نامه‌هایی که توسط علما و بزرگان دینی برای معصوم زادگان و امام زادگان انشاء گردید، دربارهٴ فاطمهٴ معصومه (س) این نکته حائز اهمیت است که زیارت نامه‌اش از ناحیۀ امام رضا (ع) نقل شده است، از یکی از محدّثین بزرگ قم به نام سعد اشعری که توفیق تشرّف به محضر امام زمانش یعنی وجود مبارک امام رضا (ع) را پیدا نمود، نقل شده است که وجود مبارک امام رضا (ع) به من فرمودند: "یا سعد! قبری از ما در خاک شماست. عرض کردم: منظور قبر کریمه اهل‌بیت فاطمهٴ معصومه (س) است؟ فرمود: آری. سپس فرمود: شما آن بزرگوار را با این وضع زیارت بکنید". لذا این زیارتنامه‌ای که در کُتب زیارات و ادعیه آمده است جزء مُنشئات وجود مبارک امام هشتم (ع) است که امام رضا (ع) فرمود: وقتی خواستید فاطمهٴ معصومه (س) را زیارت کنید این‌چنین بگویید.

*مقام شفاعت کریمه اهل‌بیت حضرت فاطمهٴ معصومه (س)

آیت‌الله جوادی آملی در تبیین این بخش از زیارت حضرت فاطمۀ معصومه (س) که می‌خوانیم؛ "یا فاطمة إشفَعی لی فی الجنة فإن لَکِ عِندَ الله شأناً من الشأن"، فرمودند: کسی حق شفاعت دارد که در کنار عدالت الهی از مظاهر اسمای حسنای خدا باشد. خداوند اگر با عدل خودش با ما رفتار بکند بسیاری از انسان‌ها آسیب خواهند دید، ولی اگر رحمت او ضمیمهٴ عدل او گردد در این صورت به این کار "شفاعت" می‌گویند.

مرجع تقلید شیعی ادامه داد: لذا اگر حضرت فاطمه معصومه (س) به این مقام رسیده است که همه بزرگان، همه علما، همه مراجع، در کنار بارگاه ملکوتی او عرض می‌کنند: "یا فاطمة إشفَعی لی فی الجنة.." معلوم می‌شود که حقّ شفاعت دارد، شما می‌بینید همهٴ مراجع بزرگ در کنار قبر کریمه اهل بیت (س) می‌گویند "از ما شفاعت نما، زیرا در قیامت همگان به شفاعت خاندان پیغمبر (ع) نیازمندند.

ایشان اضافه کرد: آن‌ها که اهل بهشت‌اند به برکت شفاعت درجاتشان رفیع می‌شود، همه شیعیان و کسانی که دینشان مورد رضایت خداوند است نیازمند به شفاعت‌اند، یا در نجات از جهنّم یا در تخفیف از عذاب و ورود به بهشت یا ترفیع درجات بهشت، به هر تقدیر در همهٴ این مراحل و درجات به شفاعت نیازمندند. اینکه همه بزرگان در پیشگاه این کریمه عرض می‌کنند ".. إشفَعی لی فی الجنة فإن لَکِ عِندَ الله شأناً من الشأن"، معلوم می‌شود که وجود مبارک این کریمه از ولایت الهی برخوردار است و با قرآن همراه است و از قرآن جدا نمی‌شود، چنین مقامی را اگر کسی بشناسد و آن حضرت را با این معرفت زیارت کند استحقاق بهشت را خواهد داشت.

آیت‌الله جوادی آملی اظهار داشت: همه این امور نشان می‌دهد که حضرت فاطمه معصومه (س) به چه جایگاهی رسیده است که امام هشتم و امام نهم (ع) هم ترغیب کرده‌اند که آن حضرت را زیارت کنید به نحوی که وجود مبارک امام رضا (ع) زیارتنامه خاصی مقرر کرده است، و هم در این زیارتنامه جمله‌هایی را تعبیه نمودند که نشانهٴ مقام و منزلت والای حضرت فاطمه معصومه (س) است.

منبع خبر: خبرگزاری اهل بیت (ع)